Kirli savaÅŸ geçmiÅŸiyle yüzleÅŸmek...

Kurmaca yazarı, denemeci, eleştirmen, çok dilli çevirmen, antoloji yazarı ve yayıncı Alberto Manguel 1948 yılında Buenos Aires’te dünyaya geldi. Arjantinli bir anne ve babanın oğlu olan Alberto’nun ‘okuma’ sevdası çok küçük yaşlarında başladı. Babasının diplomatik görevi nedeniyle bulundukları İsrail’de Çek bakıcısından İngilizce ve Almancayı öğrendi. Anadili İspanyolcayı da 1955’te Arjantin’e döndükten sonra öğrenen Manguel, öğrencilik yıllarında Jorge Luis Borges’e dört yıl sürecince gönüllü olarak kitap okudu. Yapıtlarıyla dünya çapında birçok edebiyat ödülü alan Manguel’in 1992’de McKitterick Ödülü’nü kazanan kurmaca romanı ‘Yabancı Bir Ülkeden Haber Geldi’ Yapı Kredi Yayınları etiketi, Yeşim Seber çevirisiyle yayımlandı.
Manguel’in edebiyat dünyasında övgüyle karşılanan romanı ‘Yabancı Bir Ülkeden Haber Geldi’, adını Thomas Traherne’nin bir şiirinden alır. Yazarın ‘Burası’ adını verdiği ilk bölümde eski Fransa ordusu mensubu Antoine Berence, derin bir sessizliğe gömülen karısı Marianne ve kızı Ana’yla beraber yerleştiği Kanada’da bir sahil kentindeki evinde emekliliğin tadını çıkarmaktadır. Latin Amerika, Afrika, Avrupa ve Kuzey Amerika’nın içinde bulunduğu dört kıta ve birçok şehri dolaştıran hikâyede; emekli ordu mensubunun yaşadığı eve denizaşırı bölgelerde ABD’nin neden olduğu savaş, açlık, baskı ve çaresizlik haberleri gelmektedir. Geçmiş dönemlerde Cezayir ve Arjantin’de görev yapan Avrupalı emekli ordu mensubu Berence vaktinin çoğunu geçirdiği kütüphanesinde bu haberlerle geçmişiyle yüzleşmeye başlar. Aslında ‘Manguel’in romanı’ dışarıdan huzurlu görünen bu evde Berence’in içinde yaşadığı cam fanusu çatlatır. Son beş yüzyıl boyunca dünyanın her bir noktasını yönetme eğilimiyle gittikleri ülkeleri inşa eden ‘Batı’nın o ülkelerin muhalif insanlarına mezar tahsis ettiğini, ellerini kana bulamaktan çekinmediğini, bazen de bunu o ülkelerin kendi vatandaşlarına yaptırdığını bilen Berence’in uykuları kaçmaktadır.
Manguel’in Avrupa’nın karanlık yüzüne bakmaktan çekinmeyen, kirli geçmişler ve bu geçmişlerle yüzleşmek hakkındaki bu sert romanında, yarattığı karakter Antoine emekli bir ordu mensubundan çok, geçmişin hayaletlerinin rahat bırakmadığı bir sürgündür. Bir gün Kanada Güvenlik Teşkilatı için çalışan, Cezayir’deki eski yol arkadaşı Mösyö Clive, Kanada’daki bir terörist suikast planının muhtemel hedefinin belirlenmesinde Berence’in yardımını ister. Antonio’nun geçmişi, peşini bırakmıyordur. Arjantin ordusuna danışman olarak çalıştığı dönemde işe aldıkları ve yanlarında getirdikleri hizmetçi Rebecca’nın Arjantinli arkadaşları, tatilde olduğu bilinen ünlü bir işkenceci aramaya geldiğinde, şehirde yaşanacak uğursuz şeyler çok da uzakta değildir. Şehirde bir anda ortaya çıkan Arjantinli gençler kimin nesidir? Fransız ordusuyla beraber Cezayir ve Arjantin’de bulunduğu yıllarda Berence tam olarak nasıl bir görev yapmıştır? Marianne’ın uzun zamandır içine gömüldüğü sessizliğin kaynağı nedir? ‘Orası’ başlıklı bölümde bu soruların cevabını verirken yazar, kızına yaptığı son uzun konuşması ve sürpriz sonu da tekrar ‘Burası’na dönerek kurgular...
Alberto Manguel, 16 yaşında Borges’e kitap okuyarak başladığı ‘profesyonel okuyuculuk’ kariyerini beş dilde okuyarak, yazarak, çevirerek, derleyerek dünyanın farklı yerlerinde sürdürecek ve biz de onu zevkle okumaya devam edeceğiz.

YABANCI BÄ°R ÃœLKEDEN Â

HABER GELDÄ°
Alberto Manguel
Çeviren: Yeşim Seber
Yapı Kredi Yayınları, 2018
216 sayfa, 17 TL.