Kemal Tahir, Necdet Sander ve İsmet Bozdağ

Necdet Sander’i (1914-1983) hiçbir kitapçıda bulamadığımız yabancı dildeki kitapları ithal eden aydın, bilgili bir kitapçı olarak tanıdım.
Tünel’de Hıdivyal Palas’ın girişinde bir teşhir yeri açmıştı. Rus yazarları, sol edebiyatın kuramsal kitaplarını burada bulabilirdik.
Progressive Publishers adlı yayınevinin pelür kâğıdı inceliğinde idi kitapları.
Yazar Şükufe Nihal’in oğlu olan Necdet Sander, Fransızcadan çeviriler de yapardı. Saint-Exupéry’nin ‘Küçük Prens’ kitabı ilk aklıma gelenlerden birisidir.
Yayınevinin listesinde bulunan kitapların başlıca özelliği sansürsüz olmalarıydı.
Kendi ülkelerinde bile basılamayan kitaplar, seçkin bir alıcı kitlesi oluşturmuştu.
Kapaklarını hâlâ hatırlarım, yeşil çerçeve içinde beyazdı. Yalnız Rus edebiyatının değil, Fransız, İngiliz edebiyatının da kitapları sergilenirdi.
Örnekse, D.H. Lawrence’ın ‘Lady Chatterley’s Lover’ kitabı İngiltere’de sansürlü basılmıştı, ama burada tam baskısı satılırdı.
Yıllar sonra bu kitabı Akşit Göktürk dilimize çevirdi, Kök Yayınları arasında yayımlandı. Sahibi Orhan Tercan’dı.
Necdet Sander’in yeni kitabevi Galatasaray’daki Postahane’nin yanında açılmıştı.
Yeni kitabeviyle birlikte yayıncılığa da başlamıştı. Oradan Şişli’ye taşındı, çok daha büyük bir kitabevi açtı. Artık yayınları da çoğalıyordu.
Bütün yazarlar buraya uğrardı. Ben de çok sık giderdim.
Necdet Sander, öğle yemeklerini Halaskâr Gazi Caddesi’ne paralel sokaktaki Çift Nal Lokantası’nda yerdi. Lokantada belli bir masası vardı.
Yayıncılığa başlayınca imza günleri düzenledi.
Bir cumartesi günü Kemal Tahir’in imza günü vardı. Masasında ses sanatçısı Gönül Akkor ve İsmet Bozdağ oturuyordu.
İsmet Bozdağ’la dostluğumuzu Kemal Tahir’in pekiştirdiğini anımsıyorum.
Celâl Sılay kitabını hazırlarken bazı kitaplarını yakın dostu İsmet Bozdağ’dan aldık, anılarını dinledik.
Bursa günlerinde Celâl Sılay onun evinde kalmıştı.
Son zamanlarında yalnız başına Maçka’daki evinde yaşıyordu.
Tarih kitapları, dizileri, zamanında çok ilgi gördü.
Yazımızın amacını tekrarlayalım:
Kemal Tahir’i okumanız için bir anımsatma.
Bugünlerde özellikle yakın tarihimize ışık tutan kitaplar gündemin listesinde yer alabilir.
Akşit Göktürk ile de samimiydik. Türk Dil Kurultayı süresinde daha çok görüşürdük.
Göktürk’ün kitapları:
‘Ada’, ‘Okuma Uğraşı’, ‘Akşit Göktürk’e Saygı’.
Çeviri: ‘Diller Dili’.
İsmet Bozdoğan’ın da Atatürk ve Adnan Menderes kitapları var.