Kazananı olmayan bir savaş

Ethan Hawke, bir süre önce biyografisine yeni bir kalem ekledi: Grafik roman yazarı. ‘Indeh’ bu yeni kariyer ayağının başlangıcı. Hikâye Hawke’a, çizimler ise en belirgin olarak Conan’dan tanıyabileceğiniz Greg Ruth’a ait. Bu tarz da kendini romanda belirgin olarak gösteriyor. Amerikan tarihinin sıkıntılı bölümlerinden Apaçi Savaşları’na odaklanan öykünün şiddet sahnelerinde yazar ve çizer ellerini hiç korkak alıştırmamış.
1872 yılındayız. Apaçiler uzun bir süredir savaşla boğuşuyor. Ailesini savaşta kaybeden Goyakhla, Apaçi Şefi Cochise’yi Meksika’ya bir saldırıda bulunmaya ikna ediyor. Ve bu kanlı intikam saldırısı genç Goyakhla’nın dönemin en büyük figürlerinden Geronimo’ya dönüşmesiyle sonuçlanıyor. Ve savaş devam ediyor... 

Hawke önce bir senaryo olarak başlayıp sonunda grafik roman olarak yayınlamakta karar kıldığı dönemi hikâyesi ile ilgili şöyle diyor: “Bu hikâye, Geronimo ve Cochise isimleri genç Amerikalıların kulaklarına Washington ve Lincoln isimleri kadar tanıdık gelene kadar tekrar tekrar anlatılmalı.”
Özellikle Amerikalıların kendi tarihlerini bu tip eserlerle popüler kültüre evirirken sert davrandıkları, ‘kahraman atalarımız’ gibi bir retorikten kaçındıkları malum. Burada da savaş yazılı tarihin anlattığı gibi siyah ile beyaz arasındaki bir kavgadan çok griler arasında bir mücadele olarak ele alınıyor. Karşı karşıya gelen ve türlü kahramanlıklarla birbirlerine üstünlük sağlayan iki ordudan değil birbirini öldüren insanlardan ve çatışmanın asıl kaynağı olan tarafların etraflarındaki dünyayı algılama şeklinden bahsediyoruz.
Hikâyenin tarihi gerçeklere ne kadar temas ettiğini veya ne kadar eğip büktüğünü kestirmek bizim açımızdan zor. Nitekim Hawk bu konuda bazı eleştirilerle karşılaşıyor. Biz en azından Amerikan askerlerinin rakiplerine oranla daha tek yönlü, daha siyah resmedildiğini söyleyebiliriz. Ama finalde bir sonuca bağlanmasına rağmen kimsenin ‘zafer’ kazanmadığı bir savaşın duygusunu vermekte ikilinin yaptığı işin hakkını teslim etmekte de yarar var.
İşin Türkiye ayağında çevirisinden yayın kalitesine çok temiz bir iş çıkarıldığını da belirtmeden de geçmeyelim. Dünya çapında grafik romanların bize bu seviyede ulaşması büyük mutluluk.

INDEH�

APAÇİ SAVAŞLARININ HİKÂYESİ
Ethan Hawke
Çizen: Greg Ruth
Çeviren: Emre Yavuz
Karakarga Yayınları, 2016
240 sayfa, 35 TL.