Karanlıkta parlayan yıldızlar: Mülteci çocuklar

Savaşın yol açtığı insanlık dramlarının en ağırlarından mültecilik, çocuk ve gençlik edebiyatında gün geçtikçe daha çok yer buluyor kendine. Zor konuları dinamik, sıradışı hikâyelerle anlatabilmek önyargı, ayrımcılık ve zorbalığın önüne geçip empatinin yolunu açmak adına önemli. Ama sadece bu kadar değil. Her ne kadar kimileri çocuklara dünyada hiç kötülük yokmuş gibi davransa da onlar bu dünyanın birer parçası ve olup bitenlerin az çok farkındalar. Dolayısıyla ihtiyaç duydukları umudun yolu da yine edebiyattan geçiyor. Savaş, göç ve mülteciliğe dair pek çok hikâye dostluk, sevgi ve dayanışmanın en güzel örneklerini barındırıyor.
Victoria Jamieson’ın, hayatının uzun yıllarını Kenya’daki bir mülteci kampında geçiren Omar ve kardeşi Hassan’ın gerçek hayatlarından yola çıkarak kaleme aldığı çizgi romanı ‘Yıldızlar Saçıldığında’ da o hikâyelerden biri. ‘Yıldızlar Saçıldığında’yı benzerlerinden ayıransa 15 yıl gibi uzun bir zamana yayılan tüm öykünün kampta geçiyor olması. Böylece insanların günlük yaşamlarını, umutlarını, sevinçlerini, hayallerini ve hayal kırıklıklarını da tüm derinliğiyle masaya yatırıyor. Hemen hemen hepsi aynı geçen günleri bu denli sıkıcılıktan uzak, merak ve heyecan uyandıran bir kurguyla anlatabilmek çizimlerdeki ayrıntı zenginliğiyle birlikte Victoria Jamieson’ın ustalığını kanıtlar nitelikte.
Omar ve Hassan kampa Somali’de patlak veren iç savaş nedeniyle geliyorlar. Savaşta babaları ölüyor, kargaşada annelerini kaybediyorlar. Yani iki kardeş kampa yalnız geliyorlar. Ülkelerinde yaşananları Omar’ın BM temsilcileriyle yaptığı mülakattan öğreniyoruz. Bu ilk mülakattan Amerika’ya kabul onayı aldıkları son mülakata kadar bile aradan yıllar yıllar geçiyor. Zaten kamp hayatını en iyi anlatan kelimeler yokluk, belirsizlik ve beklemek. Kampa geldiğinde 4 yaşında olan Omar, engelli kardeşine bakıyor, en umutsuz anlarda bile mücadele etmekten vazgeçmiyor. 11 yaşında ilk kez eğitim fırsatı yakaladığı an onun için yıldızın parladığı ilk an. O soluk ışığı kaybetmemek için tüm gücüyle çabalıyor, diğer arkadaşları gibi. Ne poşetlerden yaptıkları topla oynamaktan ne çamurdan yaptıkları kalelerinde sıcak bir yuvanın hayalini kurmaktan vazgeçiyor çocuklar. Para için evlendirilip okuldan alınan Maryam gibi arkadaşlarının kurtuluşu için çabalamaya devam eden koca yürekliler de var, umudu tükendikçe kalbi kararanlar da.
Tüm bu yaşananların ortasında dostluk ve dayanışma tüm ışıltısıyla parlamaya, insanları her şeye rağmen ayakta tutmaya devam ediyor. Omar, Hassan ve arkadaşlarının direnç dolu hikâyeleri tarihe unutulmaz bir not bırakırken karanlığın içinde parlayan yıldızlar gibi yepyeni başlangıçlara ilham veriyor.

YILDIZLAR SAÇILDIÄžINDA  Â

Victoria Jamieson- Omar Mohamed
Renklendiren: Iman Geddy
Çeviren: Mustafa Emrah Temel
Genç Timaş, 2021
264 sayfa, 55 TL.