Kadın gözünden kadın hikâyeleri

Pera Müzesi Film Programları ve bağımsız internet yayını 5Harfliler’in editörlerinden Suna Kafadar küratörlüğünde hazırlanan seçki, görsel alanda çoğunlukla ‘bakılan’ olarak kodlanmış kadın bedenine ve hayatına, ‘göz hizasından’ bakmayı amaçlayan filmlere odaklanıyor. Hayatını dilediği gibi yaşamaya gayret eden, bunun için nice bedeller ödemiş kadınların hikâyelerine yer veren ‘Göz Hizası’ seçkisi, büyük çoğunluğu kadın yönetmenlerin filmleri ile kadın sanatçıların video çalışmalarından oluşuyor:

* Belçikalı yönetmen Chantal Akerman’ın en bilinen filmi ‘Jeanne Dielman, Commerce Rıhtımı, 23 numara, 1080 Brüksel’, günlük yaşamı yavaş yavaş parçalanan bir kadının evrenini, yoğun bir karakter incelemesiyle aktarıyor. The New York Times’ın başyapıt olarak nitelediği film, sinema tarihinin en bütünlüklü mekân ve zaman tasvirlerinden birini sunuyor.

* İngiltere’nin en önemli avangart yapımlarından biri olan ‘Sfenks’in Bilmeceleri’, çoğu kesintisiz dairesel pan’lar şeklinde çekilmiş bir dizi bölümden oluşuyor. Laura Mulvey ve Peter Wollen’ın imzasını taşıyan filmde, kadınların temsili, anneliğin toplumdaki konumu ve anne-kız ilişkileri ele alınıyor.

* Ünlü sanatçı Mona Hatoum, ‘Mesafe Ölçümleri’ adlı videoda, sürgün ve yerinden edilme arka planı üzerinde kişi ve aile kimliğini sorguluyor. Beyrut’taki annesinin gönderdiği mektupları yüksek sesle okuyan Hatoum, Filistin kökenli ailesinden kopma ve tecrit olma duygularını görsel bir montajla izleyiciye yansıtıyor.

* Seçkinin diğer kısa filmlerinden ‘Almanca Şarkı’da, ABD’li görsel sanatçı Sadie Benning, başıboş gezinen bir genci, gri akşamüstleri boyunca takip ediyor. Meksikalı video sanatı duayeni Ximena Cuevas, televizyondaki bir talk şova katıldıktan sonra, programın akışına nasıl el koyup konuyu baş aşağı çevirdiğini ‘Tombala’ adlı kısa filmiyle göz önüne seriyor.

* Seçkinin Türk yönetmenlerinden Melisa Önel, ‘Ben ve Nuri Bala’ adlı belgeselde, kadınlık ve erkeklik kategorilerinin dışına taşan feminist aktivist Esmeray’ın hikâyesini aktarıyor. Esmeray’ın kendi dilinden bir nevi biyografisi olan film; özlem, aidiyet, göç ve şiddet gibi konulara yine onun hikâyesi üzerinden bakabilmemizi sağlıyor.

* ‘Kadının Sessiz Dikişi’, ‘Yalnız Edimler #4’ ve ‘Yalnız Edimler #6’ adlı kısa filmleriyle programda yer alan Nazlı Dinçel, kendi görüntülerini içeren videolarda, boşanma, mastürbasyon, kürtaj gibi mahrem konuları tartışmaya açıyor.

* Çiçek Kahraman’ın ‘Bütün Mahalleli Duysun’ adlı videosu ise, Türk sinemasına özgün bir alt tür olan mahalle filmlerinde, sokağın ortak temsil biçimlerine odaklanıyor. 1960-1985 arası Yeşilçam sinemasından farklı kadın temsillerini bir arada gösteren videoda, toplumsal cinsiyet temsillerinin de izi sürülebilir.

Gösterim programına https://www.peramuzesi.org.tr/FilmProgram/Goz-Hizasi/ adresinden ulaşılabiliyor.