İzmir ve İstanbul’un umut ve sanat takası

100’üncü yaşına koşan Türkiye Cumhuriyeti’nin iki asra merdiven dayayan ‘özel sanat tarihi’ni merak ve projeleriyle, yatırım ve bağışlarıyla şekillendiren iki koleksiyoner ve kültür öncüsü, Lucien Arkas ve Can Elgiz, 20’nci yaşına giren Elgiz Çağdaş Sanat Müzesi’nde klasik, modern ve çağdaş hafızayı buluşturan bir misafirlik örneğine daha imza attı: ‘Arkas Koleksiyonu’nda Doğa, Bahçeler ve Düşler’, İstanbul Ayazağa’daki metro çıkışına yürüme mesafesindeki Elgiz Müzesi’nde konaklamaya başlarken, ‘Elgiz Koleksiyonundan Bir Seçki’ de 26 Mart’tan temmuz ayı sonuna değin İzmir Arkas Sanat Merkezi’nde ’Mitler ve Hayaller’ başlığıyla sergilenmek üzere geri sayıma başladı.

SANATIN ‘ŞİFALI’ POTANSİYELİ

Arkas Koleksiyonu’ndan derlenen ve proje direktörlüğü Müjde Unustası’na ait olan ‘Doğa, Bahçeler ve Düşler’, küratör ve kıdemli kültür yöneticisi Jean Luc-Maeso’nun imzasını taşıyor. İzmir Fransız Kültür Merkezi’nin eski müdürü ve Arkas Sanat Merkezi’nin sanat danışmanı Maeso, bilindiği üzere merkezin izleyici rekorları kırmış birçok projesinde de büyük emek vermişti. 2011’den bugüne 20’nin üzerinde özel sergi ve 700 bini aşkın ziyaretçiyi ağırlayan Arkas’tan gelen koleksiyonda, günümüzün üzücü, karanlık ve şiddetle dolu manzarasına inat, yaklaşan aydınlık ve renkli günlerin insanlık umudunu içinde tüm tazeliğiyle derleyen uluslararası bir birikim öne çıkıyor. Sergide Alfred Sisley, Maurice de Vlamick, Maurice Denis ve John William Godward, John Atkinson Grimshaw, Alfred de Breanski gibi Avrupa resim sanatının önemli temsilcilerinin eserlerinin yanı sıra Hoca Ali Rıza, İsmail Hakkı, Nazmi Ziya Güran ve Sami Yetik gibi Türk ressamların manzara ağırlıklı yapıtları izlenebiliyor. Tablolara ek olarak, Jean-Baptiste Carpeaux, Albert-Ernest Carrier-Belleuse gibi 19. yüzyılın önemli heykeltıraşlarının yapıtları, bu ulusaşırı seçkiyi oluşturan parçalar arasında bulunuyor.

Lucien Arkas ve Can Elgiz.
Nitekim Lucien Arkas da serginin tanıtımı için basına ve kamuoyuna yaptığı açıklamada, sanatın ‘şifalı’ potansiyelini şu ‘cımbızlık’ cümlelere döküyor: “Sergide gezerken Rönesans bahçelerinde dolaşacak, çiçekler açarken huzurlu göllerin durgunluğunu görecek, dört mevsimin içinden geçeceksiniz. Her geçen gün doğadaki tahribatın yarattığı etkilerin daha da fazla hissedildiği bu dönemde, sanatın vazgeçilmez ilham kaynağı olan doğayı ve bahçeleri konu alan bu serginin, doğanın bir parçası olduğumuzu, ancak doğayla iyileşebileceğimizi ve var olabileceğimizi hatırlatmasını temenni ediyorum.”
Açılışının canlı arya, beste ve danslarla, hıncahınç bir kalabalıkla karşılandığı sergi, bir üslup ve renk buketi gibi olduğu kadar, dokuma, heykel ve dekoratif sanatlarla eski Türk-Osmanlı kültür sanat belleğinin, Elgiz Müzesi’nin ‘beyaz küp’ tabir edilen mimari çatısı altında bir araya getirilmesi gibi vasıflarla da vurgulu, kontrast bir çerçeve ortaya koyuyor.

EKOLOJİK KAYGILAR
Küratör Maeso’nun Art Nouveau akımı temsilcisi Emile Galle ve Daum Nancy tarafından üretilmiş nadir cam objelerle de altını çize çize ortaya koyduğu bu renkli manzara, bilhassa sergideki 16’ncı yüzyıl Flaman halıları ve 19’uncu yüzyıl Osmanlı ve Kumkapı halılarıyla zenginleşiyor. Ziyaretçiler bu vesileyle Elgiz Müzesi koleksiyonundan kimi parçalara tanık olurken müzenin 20 yılı aşkın birikimini yansıtan özel kütüphanesi ‘Archvarium’dan da faydalanma şansını buluyor.
Diğer yönde, bu bellek takasının ikinci perdesi olarak nitelenebilecek ‘Mitler ve Hayaller’ sergisinde ise küratör Billur Tansel’in imzası yer alacak. Çıkış noktası, çok güç bir dönem geçiren dünyanın içinde bulunduğu ekolojik kaygılar olarak belirlenen sergi, kavramsal oluşumunu Fransız düşünür Felix Guattari’nin ‘Ekozofi’ olgusu üzerine şekillendirirken, ‘kendini tekrar yaratma’ mefhumunu güncel sanatın Elgiz koleksiyonundaki Türkiye ve uluslararası imzalı eserlerle izleyicilerin gündemine getirecek.

ÜCRETSİZ GEZİLEBİLECEK
Çözüm önerileri ve endişe ifadelerini tüm özgün örnekleriyle kesiştiren sergide, yapıtları tıpkı ‘Doğa, Bahçeler ve Düşler’ sergisinde olduğu gibi ücretsiz olarak izlenebilecek sanatçılar arasında Antonio Riello, Barbara Kruger, Burhan Doğançay, Cindy Sherman, Daniele Buetti, Darren Almond, David LaChappelle, David Tremlett, Ergin Çavuşoğlu, Fausto Gilberti, Flavio Favelli, Friederike Feldman, Hale Tenger, Hiroshi Sugito, Loris Cecchini, Mimmo Palladino, Murat Germen, Oleg Dou, Olivier Blanckart, Pan Yue, Paul Hodgson, Ömer Uluç, Robert Gligorov, Steinunn Thorarinsdottir ve Xavier Veilhan yer alacak.
‘Arkas Koleksiyonu’nda Doğa, Bahçeler ve Düşler’ sergisi 31 Temmuz’a kadar Elgiz Müzesi’nde, ‘Elgiz Koleksiyonundan Bir Seçki: Mitler ve Hayaller’ ise 26 Mart - 31 Temmuz arası İzmir Arkas Sanat Merkezi’nde görülebilir.