İnancın izinde yolculuk

“Bugün elimizdeki somut verilere bakarsak, Tanrı milattan önce 10 bin yılında, Mezopotamya’nın Göbeklitepe denilen yerinde doğdu. ‘Doğdu’ demek belki de yanlış. Doğrusu şöyle olacaktı: ‘İnsanoğlu Tanrı’nın varlığını ilk orada keşfetti, adını orada koydu, ona tapınmak için ilk tapınağını orada yaptı’.’’

Ertuğrul Özkök, yeni kitabı ‘Tanrıyı Gören Son İnsan’da işte 12 bin yıl önce tanıdığımızı sandığımız Tanrı’nın hikâyesinin peşine düştü. Özkök, kitabının giriş kısmında özellikle altını çiziyor, akla gelebilecek ilk soruya baştan cevap veriyor: Bu kitap Allah’a inanan bir insan tarafından yazıldı. Dolayısıyla kitabın amacı, ‘Tanrı var mıdır yok mudur’ tartışmasına girmek değil.

Özkök pek çok soru soruyor –ki bu sorulardan biri de ‘Tanrı nerede doğdu’... Göbeklitepe’de bir ağacın altında başlayan yolculuk 12 bin yıl sonra gizli bir tünelin sonundaki mağaraya açılacaktı. O yolda insan, Tanrılarla tanışacak ama bu kadarla bitmeyecekti. Hikâye, bir nehrin kıyısına uğrayacak, köylü bir kadın Nil Nehri’nin kıyısında gezinirken öyle bir şey bulacaktı ki, Tanrı’nın tarih kitabı altüst olacaktı.
Özkök, 2000’lerde bir yolculuğa başladı. Merak etti, soru sordu, her cevap onu başka bir soruya yönlendirdi ve böylece o yolculuk bilinmezin peşinde bir maceraya dönüştü. 2017’nin sonunda ayak bileğini kırıp, evde yatmak zorunda kalınca da sonunda oturup yazabildi... ‘Tanrı’yı Gören Son İnsan’ işte böyle çıktı.

Meksika, Etiyopya, Arabistan, Vatikan ve Nepal gibi ülkelerin inançla özdeşleşmiş kentlerinde inancın, özellikle de semavi dinlerin Tanrı’yı nasıl çizdiğinin izini süren yazar, yanına arkeolojinin, tarihin, edebiyatın derinliklerini de alıyor. Suçlu bir maymunun insan olarak ilk portresinde Darwin’i... ‘Tambora Yanardağı’nın küllerinden yaratılan insan’ bölümünde Frankeştayn’ın yazarı Mary Shelly ve kocası dahil tüm arkadaş grubunun genç yaşta nasıl trajik şekilde öldüklerini... ‘Tanrı’nın öldüğünü bilmeyen keşişlerin son yemeği ve eşek ayini’ bölümünde yine Tanrı’yı öldürmeye çalışan başka birinin; Nietzsche’nin hikâyesini, akıl hastanesine nasıl imanlı bir Hıristiyan olarak kaydedildiğini... ‘Tanrı parçacığını bulan ilk insan’ Peter Higgs’in buluşunu ispat edebilmek için 49 yıl nasıl beklediğini, Özkök’ün lezzetli kaleminden okumanızı öneririm.

İnançla bilim arasındaki rekabetin izlerine de rastlayacağınız bu kitap, başta dediğim gibi 2017’nin sonunda Özkök’ün ayak bileğinin kırılmasıyla yazılmaya başladı ve 2018’de Barselona yakınlarındaki Montserrat Manastırı’nda tamamlandı. Biz de yazıyı yazarın cümleleriyle bitirelim: “Hepimizin kendine ait bir inanç hikâyesi var. Bu okuduğunuz da benim hikâyem.”
Sizinki hangisi?

TANRI’YI GÖREN SON İNSAN
Ertuğrul Özkök
Doğan Kitap, 2018
292 sayfa, 29 TL.