İkiyüzlülüğün kapsamlı bir anatomisi

Dolapdere’deki binasında ikamet eden Pilevneli Gallery, sanatçı Ali Elmacı’nın ‘Dudaklarımı Öp, Kalbimi Hançerle’ başlıklı kişisel sergisine ev sahipliği yapıyor. Sergide bireysel, toplumsal ve politik alanlardaki ikiyüzlülük kavramını irdeleyen Elmacı, yapıtlarına ustaca yerleştirdiği semboller ve ironilerle ikiyüzlülüklerimizi acımasızca yüzümüze çarpıyor.
Ali Elmacı, 1976’da Sinop’ta dünyaya geldi. Elmacı’nın sanata olan ilgisi çocukluk yıllarında başladı. 2012’de L’Officiel isimli dergiden Güneş Uysalefe’ye verdiği röportajında sanatçı bu ilgisinin başlangıcını, “Köyde doğdum ben; sadece bir ilkokul ve tek bir öğretmen vardı. Hayatımda tanıdığım ikinci öğretmen ise abimdi. Nadiren köye gelirdi; müzik öğretmeniydi. Kendi kendime müzik öğretmeni varsa kesin resim öğretmeni de vardır diye düşünür, büyüdüğünde ne olacaksın diye sorduklarında resim öğretmeni olacağım derdim” sözleriyle anlatıyor. Sinop’tan İstanbul’a gelen sanatçı, 2010 yılında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Resim Bölümü’nden mezun oldu.

ÇİRKİNİ RESMETMEK
2007 yılından beri pek çok karma sergide yer alan Elmacı, ilk kişisel sergisi ‘Miras Babadan Oğula Geçer’i ise 2011’de Galeri x-ist’te açtı. Sanatçı, sergideki eserlerinde güvenlik, aile ve para kavramlarını sorguluyordu. Ardından 2012’de ‘Ateşinle Koru Beni’, 2014’te ‘Onu Öldür, Beni Güldür’ sergilerini yine aynı galeride sanatseverlerle buluşturan sanatçı, aralarında Contemporary İstanbul, Art Beat, ‘İşgale Karşı Sanat’, ‘Bir Endülüs Köpeği Üzerine Çeşitlemeler’, ‘Maziye Bakma, Mevzu Derin’, Art Dubai’nin deolduğu karma sergiler, fuarlar ve projelerde yer aldı.
Yapıtlarında özellikle iktidar, medya, güç, toplumsal kalıplar, popüler kültür konularını eleştiren sanatçı, yağlıboya eserlerinin yanı sıra video, heykel ve desen gibi farklı disiplinlerde de yapıtlar üretiyor. Söyleşilerinde ‘çirkini resmettiğini’ her defasında hatırlatan sanatçı, içeriğinde bolca ironinin gizlendiği serileriyle günümüz dünyasını tüm yönleriyle irdeliyor. Elmacı, çalışmalarını halen İstanbul, Kadıköy’deki atölyesinde sürdürüyor.

İKİYÜZLÜLÜĞÜN BOYUTLARI VE ÇEŞİTLERİ
Pilevneli Gallery’nin üç katına yayılan ‘Dudaklarımı Öp, Kalbimi Hançerle’ adlı yeni sergisinde, son döneme ait tuvalleri ve heykellerinin yanı sıra Elmacı’nın Bulut Reyhanoğlu prodüktörlüğünde ilk kez yönetmenlik deneyimini gerçekleştirdiği ‘Tadına Bakınca Kokusunu da Aldım’, ‘Bahçeye de Çıkarız’ ve ‘Beni Kendinden Fazla Sev’ adlı üç kısa metraj filmi de bulunuyor. Son iki yıldır bu sergi üzerine çalıştığını belirten Elmacı, “Şu ana kadar yaptığım en kapsamlı sergi oldu” diyor.
Serginin ana teması ikiyüzlülük. Sanatçı, sergi için ürettiği seriler vasıtasıyla ikiyüzlülüğün boyutları ve çeşitlerini kapsamlı bir şekilde sorgularken adeta bu kavramın birer anatomisini de gözler önüne seriyor. Bu sergide toplumsal, bireysel, politik her türlü ikiyüzlülüğe şahit olmak mümkün. Serginin ismi de yine bu kavram üzerinden şekillendirilmiş. Elmacı, ‘Dudaklarımı Öp, Kalbimi Hançerle’ başlığının sergiyi çok iyi tanımladığının altını çizerek “Dostoyevski’nin ‘Karamazov Kardeşler’ adlı romanında geçen bir cümleden yola çıkarak türettim bu ismi. Kitapta, ikiyüzlülük üzerine bir bölüm okuyordum. O bölümde bir Rus deyimi olarak geçiyordu. Ben de onu kendimce dönüştürdüm. Hatta bu sergiyi yapmadan önce zaten serginin ismini bulmuştum diyebilirim” diye anlatıyor.

ALEYNA TİLKİ DE SERGİDE

Sergide en dikkat çeken bölümlerden biri, müzisyen Aleyna Tilki’nin üzerinde ‘Barbie’, ‘Ken’, ‘kurukafa’ ve ‘çiçek’ figürlerinden post-it’lerden oluşturulmuş elbisesiyle bir odanın içinden doğrudan izleyicinin gözlerine baktığı fotoğraf. Aynı zamanda eser, sanatçının ‘Beni Kendinden Fazla Sev’ adlı filmine de gönderme yapıyor. Eserde toplum tarafından ‘büyük beklentilerle’ ikonlaştırılmış ve kendi kişiliği unutturmaya çalışılan bir kadın tasvir ediliyor. İzleyici, eseri incelediğinde aslında bunun sadece Aleyna Tilki’nin başına gelmediğini, günümüzde her insanın toplum baskısıyla farklı hayatlar yaşamaya zorlandığı ve tektipleştirildiği gerçeğiyle yüzleşme imkânı buluyor.

Serginin bir diğer çarpıcı yapıtı ise tüm içtenliğiyle gülümseyen sarışın bir kadının tasviri. Mavi ceketi ve çiçekli bluzu ile resmin ön tarafında bulunan kadının arkasında ise sivri dişleri görünen mutsuz bir gölge yer alıyor. Yapıt, insanların günümüzdeki sosyal medya hesaplarında kendilerine yarattıkları ‘şahane’ hayatların ikiyüzlülüğüne gönderme yapıyor. Sonuçta kim her zaman bu kadar mutlu olabilir ki? Aynı zamanda serginin ilerleyen bölümlerinde ormanda yaşayan mutlu hayvanlar ve hayvan sevgisiyle dolu insanlar da tasvir ediliyor. Ancak yapıtların üzerindeki çerçevede bulunan silahlar da aslında doğaya ve doğadaki canlılara karşı bile insanların ne kadar ikiyüzlü olduğunu vurguluyor.
Ali Elmacı’nın ‘Dudaklarımı Öp, Kalbimi Hançerle’ başlıklı sergisi 18 Şubat’a kadar Pilevneli Galeri’de.