İki şehirli kardeşin ‘külüstür’ tatili

Zorunda kaldıkları diyorum; çünkü bu “bir çift uzaylıya benzeyen”, ağır hareket eden, ağır işiten, huysuz yaşlılarla tatil yapma fikri torunlarının tüylerini diken diken etmeye yetiyor. Onlar için büyükanne ve büyükbabalık organik bağdan öte bir anlam ifade etmiyor. Üstüne bir de yaşlıların yazlığının koşulları eklenince bir kâbus canlanıyor önlerinde. Şehir hayatından uzak, ıssız doğada, cep telefonsuz, elektriksiz, tuvaletin bile evin dışında olduğu bir dağ kulübesinde 10 gün geçirmek söz konusu olan. Ama kardeşler tatil sonunda alacakları dolgun harçlıkları duyunca her şeyi görmezden gelerek yollara düşüyor ve Melissa’nın deyimiyle ‘işe yaramaz bir Survivor programının’ içinde buluyorlar kendilerini.

Joy Cowley olayları Melissa ve William’ın ağzından ayrı ayrı anlatıyor. Böylece iki kardeşin hem olaylara bakışlarındaki farklılıkları hem birbirleriyle ve büyükanne-büyükbabalarıyla ilişkilerindeki değişimleri adım adım izleme şansı yakalıyoruz. Her ikisinin gözünden nelerin ne şekilde değiştiğini, bu değişimdeki dinamikleri takip edebiliyoruz.

Büyükbabanın ‘külüstür’ diye tabir ettiği, yokluklardan müteşekkil bu tatil William ve Melissa’yla birlikte bizlerin de yokluk ve varlık, modern ve ilkel kavramlarını bir kez daha gözden geçirmemizi sağlıyor. Melissa büyükannesinden ekmek yapmayı ve gitar çalmayı, William ise büyükbabasından ağaç budamayı, araba kullanmayı, balık tutmayı öğrenirken ısırganotları, evin dışındaki tuvalet,
çekmeyen cep telefonu, elektriksizlik gibi sızlanmaların, yaşamlarında giderek daha az yer kapladığını fark ediyoruz.

Aslında her ikisi de zorluklarla baş etmeyi, doğaya uyum sağlamayı, önyargılarından sıyrılmayı ve sorumluluk almayı öğreniyor yavaş yavaş. Hayatta aslolanın rutinler olmadığı farkındalığıyla başlayan değişim, büyükanne ve büyükbabaları hakkındaki düşüncelerine de yansıyor zamanla. Bir zamanların hippileri olan seksenlik büyükanne ve büyükbabanın anıları ve yaşam tecrübeleri saklı bir hazine gibi. Ama çocuklar çıktıkları tatil gibi bu hazineyi de külüstür olarak görüyorlar. Ta ki, önyargıları yıkılana kadar.

Kitap boyunca usul usul kendini hissettiren tüm bu değişimler aslında William ve Melissa beklenmedik, hayati bir sorunla karşı karşıya kaldıklarında tam anlamıyla açığa çıkıyor. Tatilleri bu ani olayla daha da sıradışı bir hale dönüşürken çocuklar kendilerindeki değişimin farkına varıyor, gerçek bir yüzleşme yaşıyorlar.

Yeni Zelanda Çocuk ve Gençlik Romanı Ödülü’ne sahip ‘Külüstür’ mizah yüklü dili, capcanlı karakterleri ve sıcacık atmosferiyle okurları bu unutulmaz serüvenin bir parçası kılarken sınırlarını, dünyayı ve sahici sevgiyi keşfetmeye davet ediyor.

Joy Cowley

Çeviren: Ceren Özcan

Uyurgezer Kitap, 2019

154 sayfa, 20 TL.