Hayvanlar âleminde diş hijyeni diye bir şey varmış meğer!

‘Kurgusallaştırılmış kurgu-dışı’ olarak tanımlanan kitaplara bayılıyorum. Çünkü bir yandan kurgunun hayal dünyasına yelken açtırırken bir yandan da kurgu-dışının bilgi yüklü hazine sandıklarında gezdiriyor. Edebiyatla bilimin sihirli karışımı. Bilim dünyası çocuklar için zaten bir oyun parkı. Ne de olsa merak onların göbek adı. Hikâye ise neredeyse içgüdüsel bir ihtiyaç. İkisi birleşince doğal olarak çocuk okur için yeme de yanında yatlık bir durum çıkıyor ortaya. Hele de bu birleşim merak duygusunu asla yetişkinleştirmemiş, çocukça bir kıvamda tutmayı başarmış, kalemini ise oyunbaz bir zekâyla parlatmış bir yazar tarafından gerçekleştirildiyse.
Elif Yonat Toğay bu üçüncü ‘kurgusallaştırılmış kurgu-dışı’ kitabında bizleri bir kez daha doğanın sürprizleriyle buluşturuyor. Önce “Nasıl yani? Gerçekten de böyle bir bitki mi varmış? Hadi canım, böyle bir hayvan olabilir mi?” gibi sorularla hayret ede ede okuduğumuz ‘Pumbaranlar’a Ne Oldu?’ ile hem eğlendik hem bilgilendik. Ardından “Kaka deyip geçmeyin; ne cevherler saklı, ne faydalar gizli!” dedirten ‘En Havalı Kaka’ ile katıla katıla, şaşıra şaşıra güldük.

Şimdi sıra ‘Dodi Dişdostu’nda... ki en zorlu görev onunki kanımca. Çünkü ‘diş fırçalamak’tan bahsediyorsanız, çocukların pek de dolanmak istemedikleri sularda geziniyorsunuz demektir. Ne de olsa her gün tekrarlamak zorunda kaldıkları, sebebini de anlayamadıkları ‘sıkıntılı bir sorumluluk’ çocuklar için bu. Sadece ‘şimdi’ ile yaşayan minikler için ‘ileride’ dişlerinin çürüme ihtimali pek bir şey ifade etmez. İstediğiniz kadar uyarın, ‘uzun dönemli muhakeme’ henüz gelişmediği için sizi anlamaları, söylediklerinizi içselleştirmeleri çok zordur. Tam da bu sebeple diş fırçalamanın önemini öğretmeye çalışan ‘didaktik’ kitaplar asla çocukların zihnine dokunmayı başaramaz, amacına ulaşamaz.
Amma velâkin ‘Dodi Dişdostu’ gibi konuya olumsuz değil, olumlu açıdan yaklaşan bir kitap varsa elinizde, işte o zaman işler değişir. Diş fırçalamakla ilgili ‘birileri’nin olumlu davranışlarını anlatıyor bize bu kitap. Üstelik o ‘birileri’ hayvanlar âleminden çocukların tanışmak için can atacağı on farklı dost. Yok, hayır...  Diş fırçalama senaryoları hayal ürünü değil. Gerçekten de hayvanlar âleminde diş hijyeni diye bir şey varmış meğer! Hem de ne ilginç yöntemlerle temizliyorlarmış dişlerini! Fırçalayacak dişler bulmak için yolculuğa çıkan diş fırçası Dodi’ye bir bir anlatıyorlar yöntemlerini. Ben de kulak misafiri oldum sohbetlerine. Sizlere de şiddetle öneririm.

DODİ DİŞDOSTU�

Elif Yonat Toğay
Resimleyen: Damla Tutan
Uçanbalık Yayınları, 2020
32 sayfa, 39 TL.