Hatırı sayılır bir şiir

Kitabın girişinde ‘Yer Kavgası’nı görünce aklıma neden Attilâ İlhan ya da namı diğer/değer ‘Kaptan’ geldi birden bilmiyorum ama iki, bilemedin üç satır sonra da adıyla, mahlasıyla onu görünce sevindim. Zira şiir kitabını uzunca, 11 sayfa, hayat ile hatırat arası bir yazı ile açan şairle, ‘Meraklısı İçin Notlar’ı yazıp, şiir kitaplarının sonuna koyan şairin fikirden olduğu kadar şiirden de yakın olduklarını bilirim, bilinir. İkisinde de meşrep ve mizaç benzerlikleri olduğunu da düşünürüm.
Eh madem Kaptan’dan yol aldık, onunla biraz daha gidelim. Kitabın adı ‘Destan Sayılır’ (Kırmızı Kedi), ‘sayılır’ redifine de çok uygun düşeceğini sezmiş olmalı şair bence, öykü sayılır, roman sayılır, fotoğraf sayılır, mektup, hem de nasıl, sayılır, deniz sayılır bir de, o da nereden çıkacak, anılardan, anılar denizi sayılır. Yıllar evvel Onur Caymaz’la Ahmet Erhan’ın vedasından sonra konuşuyorduk, aklıma bir ‘Yoklar Meclisi’ sözü gelmişti, böyle bir şiir de yazdım, Onur’un kitabı da daha geniş bir ‘yoklar meclisi’ sayılır...
Andıklarından biri de, değerinin daha çok anlaşıldığını, kadrinin giderek daha çok bilindiğini gördüğüm Hulki Aktunç. En son iki cilt genç günlüğü çıktı YKY’den, meraklısı zaten okur da, Türkçenin olağanüstü kalemlerinden birini tanımak isteyenlere de başlangıç olarak öneririm. İşte Onur Caymaz’ın dile merakı, öykü, roman zenginliği ve denemeyi elinin ucuyla değil avcunun içiyle yazdıran tutkusu, dört koldan yazan bir şair ve hepsi olarak, Aktunç’u da andırıyor.
Her şeyin başı dil. Dille uğraştığını bilen bir şair ve yazarın bu tutumu elbette yapıtlarında kendini gösteriyor. Onur Caymaz’ın şiir dili de bu uğraşın görklü bir örneği. En çok da kısacıklarda, dizelerde ve sese kavuştuğu yerlerde hayran bırakıyor bizi. Dil tutumuna Hulki Aktunç sevgisini de ekleyen Caymaz, kısacıklarda ve şiire ses verdiği yerlerde de “çiçekler içinde gelincik bünyamin sevgisi”yle Cemal Süreya’ya göz kırpıyor. İyidir, hem kısa şiirler de saçların alabruz kesilmesi gibi bir şey değil midir çocuklukta? “son kopuk düğmesi ölü askerin/ bir fotoğrafını istemiştim, vermedin”.
Başa dönüyorum: Edebiyat, şiir ve dil tartışmalarında tıpkı ustası Attilâ İlhan gibi sert ve inatçı olan Onur Caymaz, roman ve şiirde de yine ondakine benzer bir duyguyu, inceliği ve çoğu kez de hüznü sürdürüyor. İnat mı demek gerek bilmiyorum ama buradaki süreklilik ondaki ‘lirik düşünce’den kaynaklanıyor. Onca unutulmaz, derin düşündüren, şaşırtıcı dize rastlantısal olamaz elbette, ince düşünülmüş, ince söylenmiş olmasında bir ‘görme sanatı’ var.

Öte yandan kimi yarım kaldığına inandığım yapıtların, şiirlerin sonraki kuşaklarca sürdürülmesi gerektiği gibi bir düşüm ve düşüncem var. Nâzım Hikmet’in Rubaileri örneğin, daha çok yazılmalıymış, yüzlerce olmalıymış gibi gelir bana. Cemal Süreya’nın ‘Gurbet, Yavrum’ şiirindeki ikilikler de öyle. Onur Caymaz’ın ‘Destan Sayılır’ında, bazen çok yakından bazen çağrışımla, bu şiirin devamı sayılabilecek parçalar gördüm: “önce unut, sonra anımsayacaksın’/ diye bir çiçek, eski Anadolu’da”, “temiz tutulmuş küçük kiliselerde/ ayrılık ilahileri/... /öpüşmekten başka dua mı var”...
Başka kitapların, yazarların, şairlerin de beslediği ve bunu yalnızca yazıyla değil şiirle de dile getiren bir şair Onur Caymaz. İyi terzilerden. Okuduğunun hakkını veren, anmaktan yüksünmeyen.
Yukarıda andığım dizeleri ‘Suya Yazdım’ bölümünden aldım, ilk bölümün adıysa ‘Denizdir, Yapar!’ ve burada Caymaz’ın evveli de var. ‘Dünya Evi’ (2019) ve önceki kitaplarından okuyup sevdiğimiz şiirler yaş alarak, anı alarak, sürüyor. Öykü sayılır, roman sayılır, anı sayılır, elbette dostluk, yoldaşlık sayılır dediğim şiirler bir bakıma. Erken yaz şiirleri, ki onları dünya gözüyle okumak sevindiriyor beni: “bahçelerden dönüyorum burada/ zamana sıkışmış limon ağaçları/ gökteki yıldız, düşerken gümüş iz/ ilk öpüşün harlı lekesi, avluda kalmış”.

Destan Sayılır
Onur Caymaz
Kırmızı Kedi Yayınları, 2022
104 sayfa.