Harry Hole ‘Kızılgergedan’ların peşinde

Norveç Ekonomi Üniversitesi’nde ekonomi ve işletme okuyan Jo Nesbo, Norveçli rock grubu Di Derre’nin solisti, söz yazarı olmasının yanında, mali analist, borsacı ve gazetecidir. Ama ona dünya çapında ün kazandıran ne müzik ne de ‘para’; Nesbo’yu ünlü yapan, polisiye serisindeki ‘Harry Hole’ karakteridir. Seri beşinci kitap ‘Şeytan Yıldızı’ndan çevrilmeye başladığı için biz Türkiye’de Harry Hole’un hikâyesini, çok önemli gelişim sürecini atlayarak okumaya başlamıştık. Oslo Emniyet Teşkilatı’nın parlak dedektifi Hole ile kendini içkiye vermiş, polislikten atılmakla karşı karşıyayken tanışmış ve çok sevmiştik. Doğan Kitap, Harry Hole maceralarının ilk kitabı ‘Yarasa’yı 2016’nın Ekim ayında yayımlamış, bu yıl serinin onuncu kitabı ‘Polis’ gelmişti. Ve nihayet serinin üçüncü kitabı ‘Kızılgerdan’ ile birlikte ilk 10’u tamamlamış olduk. Bu arada söylemeden geçmeyelim; hırçın, uzun boylu, sivri çeneli, mavi gözlü ve teşkilatla hiçbir zaman yıldızı barışmayan Hole’un maceraları, 51 dile çevrilmiş ve kitaplar 40 milyon satış rakamına ulaşmış durumda.

‘Kızılgerdan’a milenyum kutlamaları ve Bill Clinton’ın Norveç’e yaptığı ziyaret için alınan güvenlik önlemleriyle başlıyoruz. O sırada Harry Hole, ABD Başkanı’nın konvoyunun geçeceği güzergâh üzerinde, Ellen’le birlikte konvoyun geçişini bekliyordur. Harry hayatında ilk defa, kızılgergedan görür, otoyol gişelerinden birinin çatısında. Ellen’in kış aylarında o bölgede ender görülen bu kuşla ilgili söylediklerini şaşkınlıkla dinler; “Yüzde 90’ı güneye göç eder. Sadece birkaçı tabiri caizse burada kalma cesaretini gösterir. Mesele şu ki kış yumuşak geçerse kalanlar diğerleri dönmeden yuva yapılacak en iyi yerleri seçebilirler. Risk almak ya da almamak”. Hole, konvoyun geçişine yakın, Norveç Gizli Servisi’nden bir keskin nişancıyı yanlışlıkla vurduğunda ise kuş ürkerek havalanır. Nesbo biz okuyucularını bir anda 1942 yılına ışınlar. 2. Dünya Savaşı’nda Nazi Almanya’sının kuşatmasındaki buz tutmuş Leningrad eteklerine. Gönüllü olarak Almanya’nın yanında savaşa katılan bir grup Norveçli Nazi sempatizanı askerin siperinde buluruz kendimizi.

Nesbo, Bolşevizm’e karşı vatansever bir mücadele verdiklerini sanan bu adamların faşist bakış açısını irdelerken, biz bu askerlerin günümüzdeki olaylarla bağlantısını çözmeye çalışırız. Askerlerle, milenyumda Norveç’te gerçekleşen olaylar bir şekilde bağlantılıdır. Hole zor bulunan, özel bir keskin nişancı tüfeğinin ülkeye gizlice sokulduğunu öğrenmiştir. Tam da o günlerde 2. Dünya Savaşı’nda cephede bulunmuş alkolik yaşlı bir Nazi sempatizanı, neonazi barının yakınlarında boğazı kesilmiş halde bulunur. Norveç’teki neonazi grupların izlendiği bir birimde kızağa çekilen Hole, hem bu silahın peşine düşer hem de yaşlı adamın katilinin.

Kitabın iki farklı tarihte geçen parçalı anlatımıyla birlikte yazar, Norveç’in 2. Dünya Savaşı’nda Hitler sempatizanı 15 bin gönüllü askeri üzerinden tarihle yüzleştirirken, Rusya’nın o soğuğunda kalan ‘kızılgerdanlar’ın sonuçta risk almalarının hiçbir anlamının olmadığını gözler önüne serer. Harry Hole hayranlarının yakından tanıdığı ve sonraki kitaplarda önemli bir rolü olan Müfettiş Tom Waaler gibi bir karakterin arka planını ve Hole’un hayatının aşkı Rakel’le ilk karşılaşmalarını keşfedeceğiz ‘Kızılgerdan’la. Harry’nin ortağı Ellen’in neden öldürüldüğünü de bu kitapla öğrenmiş olacağız. İlk 10 tamamlandığına göre, gönül rahatlığıyla ‘Harry Hole’ serisinin 11. kitabı ‘The Thirst’ü beklemeye başlayabiliriz.

kızılgergedan
Jo Nesbo
Çeviren: Can Yapalak
Doğan Kitap, 2018
580 sayfa, 40 TL.