Günümüz sanatının İstiklal güzergâhı

Prof. Mona Mahall, Prof. Aslı Serbest ve ile T. Melih Görgün’ün değerlendirmeleri sonucu seçilen 20 sanatçının yapıtlarını Akbank Sanat’ta bir araya getiren ‘Ortak Stratejilerin Gösterisi’ sergisi, görsel sanatların sosyal, politik, psikolojik ifade potansiyeline yönelik ‘anlamlı ve meraklı bir uğultu’ üretiyor. Soyadı sıralamasıyla Semra Doğan Ak, Larissa Araz, Ufuk Aydın, Ahu Akgün, Numan Erdinç, Cemil Toprak, Çağla Vera Kılıçarslan, Meltem Koçak, Kadir Kayserilioğlu, Lara Lakay, H. Esra Oskay-Malicki, Dilara Özüçelik, SUPERNORMAL, Osman Sadi Temizel, Egemen Tuncer, Engin Ümer, Hazal Ünsal, Merve Vural, Semiha Betül Yıldız ve Özge Yalacak’ın katıldığı sergi, genç sanatçıların (ve söylemlerinin) birbirlerini küçümsemediği, serginin kendi niceliksel kalabalığını unutturacak, özlenen ve demokratik bir ferahlık barındırıyor. Teknik bir gevezelikle dersek, sergide pentür pentürlüğünden, yeni medya kendi öncül anlatım potansiyelinden, yerleştirme ise yerleştirmeliğinden hoşnut bir olgunlukla, derdini bağırıp çağırmadan izleyiciye açıyor.

37. Günümüz Sanatçıları Ödülü Sergisi’nin girişindeki Meltem Koçak imzalı ‘şırıngadaki mavi mürekkep’, düşüncenin insana zehir mi panzehir mi olduğu şeklindeki dikenli soru işaretini bir kere daha batırırken, ‘Tek Gün, Tek Doz’ isimli iş, yaratıcılıkta acil ve adil yardımın esasen nerelerde gizlendiği meselesini, bir defa daha damarımıza işliyor. Bu koşullar altında gezdiğimiz sergide özellikle, kolektif ya da kamusal bellekte sanal ve gerçeğin, resmi ve gayriresmi olanın ‘meşruiyet’ ayarlarını olanca estetik nezaketiyle zorlayan yapıtlarıyla, Dilara Özüçelik (İsimsiz), Egemen Tuncer (Ara Evrede Bir Yapı) ve Larissa Araz’ı anmamızda fayda görünüyor. Araz, fotoğraf, edebiyat ve sosyal antropoloji kavşağında izleyiciyi beklediği ’Bastığın Yerler’ yapıtıyla hafıza için verdiğimiz göstergebilimsel emeği önümüze koyduğu kadar, tarih denen muammanın, hangi nesne veya öznelerin evladı sayılabileceğine ilişkin cüretkâr sorular soruyor. Yazar Dido Satiriyu’nun ‘Benden Selam Söyle Anadolu’ya’ isimli dramatik anı-romanından yola çıkan genç sanatçı, 1914 ‘Küçük Asya’sındaki demiryolu ağını, ilgili kitaptaki can yakıcı, alabildiğine hümanist satırların ilhamıyla çektiği ‘mana manzaraları’yla üst üste pozluyor.

Herkesin diline düşen gerçeğin gerçeküstü hikâyesinin peşine düşen bir diğer genç sanatçı Osman Sadi Temizel ise iki yılda ürettiği ‘Tarihin Kara Deliği’ isimli belgeci çalışmasında, Türkiye topraklarındaki ‘Afro - Türk’lerin arşivine büyüteç tutarak, bunu hem bir fotoğraf albümü hem de dokuz serilik bir sergileme yoluyla, önümüze bırakıyor.

Köken ve yaşam biçimi meselesi, H. Esra Oskay-Malicki’nin de ilgi odağı. Sanatçı, ‘Bir Başkadır’ isimli videosunda, dijital medyanın paylaşım olanaklarına yönelik enternasyonal bir tarama yaparak, Türkiye sınırları dışında yaşamlarını sürdürme gayretindeki Türkiye çıkışlı birey ve ailelerin gözünden, ‘orada’ olmanın türlü yönlerini teşhir ediyor. Yine yakın geçmişte Bulgaristan üzerinden yaşanan göç dalgası, dönemin aktüel ve politik figürleriyle, Semra Doğan Ak’ın da ‘Büyük Gezinti’ adlı yapıtının harmanını oluşturuyor. Lara Lakay’ın vurucu videosu da ABD-Meksika sınırındaki göçmen trajedisine alternatif bir bakış getiriyor.

37. Günümüz Sanatçıları Ödülü Sergisi, 31 Temmuz’a kadar Akbank Sanat’ta.