Gomidas: Barış harcımız

7 Ekim’de Cemal Reşit Rey’e doğru yürürken sosyal medya çalkalanıyordu. ABD Başkanı Trump, Türkiye’yi ekonomik çökertmeyle tehdit ediyordu. Telefonu sessiz alıp çantaya attım ve birazdan izleyeceğim konserin keyfini sürmeyi yeğledim.. Ermeni besteci, müzikolog ve din adamı Gomidas’ın 150. yılı vesilesiyle ‘Aydınlık Sabahın Sesi’ konseriydi bu… 

Almanya Dışişleri Bakanlığı, Allianz Kulturstiftung, Calouste Gulbenkian Foundation, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Şişli Belediyesi’nin desteğiyle Anadolu Kültür, Kalan Müzik ve Maxim Gorki Theater’ın el ele vererek organize ettiği konser, çok kıymetli sanatçıları ve grupları buluşturuyordu. Bazılarını çok iyi biliyordum, bazılarını ise bundan sonra çok iyi bileceğim:

Aynur Doğan, Ertan Tekin, Karatzayn Quartet, Kevork Tavityan, Levon Eroyan, Lusavoriç Çocuk Korosu ve Sevana Tchakerian, Pervin Chakar, Şevval Sam, Vomank Grubu, Yerkaran Projesi, GOGHT Grubu, Ara Dinkjian ve Zulal Trio…

GOGHT Ermenistan’dan, Dinkjian ve Zulal ise ABD’den kalkıp gelmişti.

Ümit Kıvanç da müthiş sürprizle geceye katıldı. Gomidas’ın sesi ve görüntülerinden çok güzel bir kısa klip hazırlamıştı. İzlerken bana Hrant’ı da çağrıştırdı bu film.

Cemal Reşit Rey’in salonu tıklım tıkıştı. Sanat, edebebiyat ve medya dünyasında bir çok isim vardı. Ve elbet Ermeni cematinin dini ve sivil toplum liderleri de oradaydı…

Tertipleyiciler Gomidas’ı bilen bilmeyene tanıtmayı da ihmal etmemişti. Fuayede Birzamanlar Yayıncılık’ın gerçekleştirdiği ve Gomidas’ın hayatını gayet güzel özetleyen bir sergi düzenlenmişti. Gomidas’ın Kütahya’da başlayıp yetim kalmasıyla birlikte Ermenistan’a ve oradan da müzik sayesinde dünyaya uzanan çarpıcı hikâyesi…  Sergide ayrıca Gomidas’ın kitabı ve Muscari Association ve Family Care Foundation tarafından ortakalaşa  üretilen ‘Gomidas Seramik Koleksiyonu’ da sergilendi.

Ermenice, Kürtçe, Farsça ve Türkçe iki bini aşkın halk müziği eserini  derleyerek, notaya dökerek kayıt altına alan Gomidas, bize bugün dinleme olanağı veren muazzam bir miras bıraktı. Büyük bir şevkle diyar diyar gezip konserler düzenleyen, çocuklara yönelik de olmak üzere, korolar kuran Gomidas,  24 Nisan 1915’te tutuklanıp sürgün edilince büyük bir travma yaşar. Zira ömrünün kalan 20 yılında kendini müzik başta olmak üzere her şeye kapatır. Tedavisinde kullanılmak üzere yardım konserleri düzenlense de 22 Ekim 1935 Paris’te 66 yaşındayken hayata veda eder.

Usta tiyatro sanatçısı Tilbe Saran’ın sunumuyla gerçekleşen konserde oldukça incelikli bir planlamanın izlerini taşıyordu. Gomidas’ın mirası eserler kah opera, kah halk müziği, kah rock ve kaha akapella  formundaki icralarla sunuldu.

Almanya’da yaşamını sürdüren opera sanatçısı Pervin Chakar, Ara Dinkjian-Aynur Doğan ve Vomank, benim kişisel olarak en çok etkilendiğim performanslara imza atanlardı. Ama bir kez daha belirtmeliyim ki konser kendi içinde mükemmel bir bütünlük içeriyordu. Bu anlamda benim bazı performansları öne çıkarmam belki de bütünlüğü bozuyor. 

Yaklaşık 3 saatlik konserden çıktığımda ruhsal bir yenilenme yaşadım. Dahası konser öncesi okuduğum Trump’ın tehdit Tweet’ine belki de en hakiki yanıtı bulmuştum.

Biz; yani Anadolu ekonomik bir zemin üzerine kurulu değil. Burası binlerce yılla yoğrulmuş bir kültürel miras üzerine kurulmuş. Finans piyasalarıyla terbiye edilemeyecek kadar büyük bir hazineye sahibiz. Bizim kusurumuz, Trump’ın tehditlerine maruz kalmamızdan ziyade sahip olduğumuz tarihsel mirasa hakkıyla sahiplenmemiz.

Onlardan biri de Gomidas işte… Evet, Trump’a veya benzeri yıkımcılara verebileceğim en güzel yanıtlardan biri Gomidas… Onun gibi daha bir çok birliktelik harcımız var, bu topraklarda… Yeter ki barışalım…