Gökkuşağının altından geçmek isteyen Dev Tavşan

Masalsı dünyaların yaratıcısı Can Göknil imzası taşıyan ve Uçanbalık Yayınları’ndan çıkan ‘Dev Tavşan’ isimli resimli öykü, bir masal anlatıyor anlatmasına ama öykünün kahramanı olan Ballı’nın esin kaynağı gerçek bir dev tavşan. Birkaç yıl önce haber sitelerinde boy gösteren Darius isimli devasa tavşan, bir metreyi aşkın boyuyla pek çok tavşanseverin ilgisini çekti. Okurlar bu dev tavşanın fotoğraflarına hayretler içinde bakıp günlerine devam ededursunlar, Darius, ressam ve çocuk kitapları yazarı Can Göknil’in zihninde bambaşka bir imgeye dönüştü, masalsılaştı.
Ballı adındaki yavru tavşan ile ona bakan Emine Nine gül gibi geçinip gitmekteymişler. Ne var ki Ballı’nın bitmek tükenmek bilmez iştahı bu mutlu yaşamı temelden sarsmış. Ballı büyümüş de büyümüş. Emine Nine ona bakamaz hale gelince, Ballı da evden ayrılıp kendini yollara vurmuş. “Beni unutma sakın” demiş Emine Nine, “masallarımızı da...” Böylece Ballı, Emine Nine’nin ona anlattığı masalların izinde, gökkuşağının peşine düşmüş. Niyeti gökkuşağının altından geçip bir dilek dilemekmiş. Dileği ise küçülmek ve çok sevdiği ninesine geri dönebilmekmiş.
Dev tavşanın dileğinin peşinde ilerlediği macerası kolay olmamış. Hangi macera kolaydır ki? Can Göknil, bu maceranın içine önyargıları, korkuları, güçlüleri ve zayıfları, korkulardan beslenenleri, kendini bilmeyi, kendini bilmezliği koymuş.
“Ertesi gün köy halkı, Ballı’yı beslemeye koyulmuş. Çünkü ona yem olmaktan korkmuşlar. Ballı da yedikçe güçlenmiş, güçlendikçe kendini kral sanmış. Bu durumdan hoşlanmış. Hep böyle kalmak istemiş.”
Dev tavşan gökkuşağına ulaşıp dileğine kavuşuyor mu? Sonunu söyleyip sürprizini kaçırmayayım. Macerası sırasında bir tür içsel dönüşüm geçiren –ufalmak yerine kral olmak isteyen– tavşan Ballı, bu sonuçtan memnun kaldı mı bilemiyorum. Şahsen masalın finalinin fazlaca hızlı olup bittiği görüşündeyim. Ama masallar da çoğu zaman böyle bitmez mi? Size de kıssadan hisse çıkarmak kalır.
ABD’de aldığı resim eğitiminin ardından kendi deyişiyle ‘bir aidiyet arayışı’ içine giren Can Göknil, Türkiye’ye döndükten sonra kendini Anadolu uygarlıklarını, mitoslarını ve halk kültürünü araştırırken bulmuş. O zamandan beridir de bu arayışın izlerini bize farklı biçimlerde sunuyor. ‘Dev Tavşan’da da, tıpkı başka kitaplarında olduğu gibi halk masallarının tadı var. Disiplinlerarası bir sanatçı olan Göknil, yazıyla resmi, iki boyut ile üçüncü boyutu hep harmanlayarak sunuyor okura ve izleyiciye. Kâh kitaplarında kırılgan suluboya resimlerle masallar anlatıyor, kâh bir sanat galerisinde seramik çamurundan heykellerle kâğıttan heykelleri buluşturuyor.
Bu yıl Nurol Sanat Galerisi’ndeki sergiyle sanat yaşamında 50’nci yılı kutlayan Can Göknil, yarım yüzyıla sayısız resim, heykel, kitap ve sergi sığdırmış. Kitapları pek çok dile çevrilen, yapıtları dünyanın farklı kentlerindeki müzelerin koleksiyonlarında yer alan Göknil, elli yıldır heyecanından hiçbir şey yitirmeden üretmeyi sürdürüyor.

DEV TAVŞAN
Yazan ve resimleyen: Can Göknil
Uçanbalık Yayınları, 2017
32 sayfa, 30 TL.