Galata’da tarih, müzikle canlanacak
Güncelleme Tarihi:
46’ncı İstanbul Müzik Festivali’nin ‘Müzik Rotası’ dizisi, 10 Haziran Pazar günü, konuklarını tarihi Galata ve Karaköy semtlerinde bir müzik yolculuğuna çıkaracak. Tarih boyunca farklı kültürlerin kesiştiği bu semtlerin saklı güzelliklerini deneyimli rehberler eşliğinde keşfedecek olanlar, asırlara tanık olmuş dört kutsal mekânda ülkemiz ve dünya çapındaki sanatçıları dinleyecek...
Eski Yunanca ‘kuriakon doma’ (Tanrı’nın evi) sözcüklerinden türetilmiş olan ‘church’/’kirche’ (kilise), öncelikle ibadethaneye açık bir mekânı tanımlarken, gene aynı dil kökenli sinagog, ‘syn’ (bir arada/araya) ve ‘agein’ (yönlendirme) sözcüklerinin bileşimiyle bir çeşit ‘halk evi’ anlamını taşır. Diğer bir ifadeyle bu mekânlar salt dua etmenin yanı sıra çeşitli sosyal etkinliklerin yapılabildiği birer toplantı yeri de sayılıyor.
2018 Müzik Rotası’nın ilk durağı olan İtalyan Sinagogu’nun kuruluşu 1862 yılına dayanırken, günümüzde kullanılan bina ‘İstanbul İspanyol-Portekiz ritine uyan Yahudi Cemaati’ tarafınca 1931 yılında inşa edildi. Gotik stildeki cephesi ve mermer merdivenleriyle görülmeye değer bir mimariye sahip olan bu mabette Türkiye’nin genç keman virtüozu Sevil Ulucan ile uluslararası festivallerin beğenilen konuğu, bol ödüllü viyolonsel sanatçısı Hillel Zori bir araya gelecek. İkilinin repertuarında G.F. Haendel, J.S. Bach, B. Bartok ve 20. yüzyıl Rus bestecilerinden R.Gliére’in oda müziği yapıtları yer alıyor.
İlk mezunlarını 1913’te vermiş olan köklü Avusturya St. Georg Lisesi ile aynı bina kümesinde yer alıp aynı adı taşıyan St. Georg Kilisesi’nin geçmişi 1300’lere kadar uzanmakla birlikte, 1831’de geçirdiği büyük yangından sonra yenilendi, 1963’te ise içindeki yoğun süslemeler kaldırılarak çağdaş bir dekorasyona gidildi. Avrupa müzik sahnesinde ayrıcalıklı bir yeri olan Avusturyalı Koehne Yaylı Çalgılar Dörtlüsü burada vatandaşları W.A. Mozart’ın 14. Yaylı Çalgılar Quarteti ile F. Kreisler’in çok sevilen ikişer minyatür ve dansını, ardından ise Çek ‘komşuları’ A.Dvorák’ın bir valsini seslendirecek.
Halk arasında ‘Sen Piyer Kilisesi’ olarak bilinen San Pietro ve Paolo Kilisesi, Galata bölgesine 1228 yılında yerleşen Dominik rahiplerinin 1843’te yaptırdığı son ibadethanedir. İstanbul’da birçok önemli eseri bulunan ünlü mimar G. Fossati, buradaki yalın cepheye kıyasla neo-klasik öğeler barındıran hareketli bir iç mekân düzenlemesi yaratmış. Vokal müziğine çok uygun bir akustiği olan bu ilginç kilisede repertuvar, İtalyan besteci G. B. Pergolesi’nin 26 yaşındaki ölümünden önce 1736’da yazdığı 12 bölümlük Stabat Mater’e ayrılmış. Bu ölümsüz yapıt genç Estonyalı sopranolar Katrin Targo ve Tuuri Dede solistliğinde, Prof. Filiz Ali’nin 2013’te Ayvalık’ta kurduğu ve Orhun Orhon’un yöneteceği AIMA Festival Orkestrası tarafından yorumlanacak.
GELİN-DAMAT KARŞILAMASI!
Tüm güne yayılan bu çok yönlü program, 14. yüzyılda Almanya’dan gelip Galata çevresine yerleşmiş olan Yahudilerin geriye kalan kentteki tek Aşkenaz Sinagogu’nda son bulacak. Avusturya kökenli dindaşları tarafından 1900’de kurulmuş olan, Osmanlı ve Viyana mimarisinden izler taşıyan görkemli dış cepheli binanın yıldızlarla donatılmış mavi kubbesinin altında, abanoz tahtasından yapılmış kutsal Tora dolabı bir Osmanlı kasrının şeklini andırıyor... Buradaki dinletiyi, Aşkenaz Yahudilerinin geleneksel müziği Klezmer’i kendi özgün besteleriyle çağdaş türde yorumlayan Polonyalı Bester Yaylı Çalgılar Dörtlüsü sunacak.
Bu yıl Galata-Karaköy ekseninde İstanbul’un geçmiş izlerini süren ‘Müzik Rotası’nın en ilginç girişimi ise 20. yüzyıl başlarında Aşkenaz Sinagogu düğün çıkışlarında yaygın olan ‘gelin ve damadı karşılama geleneği’nin canlandırılmasıdır: Hemen karşıdaki merdivenlerde İstanbullu Klez-mez topluluğu, bayram, tören ve düğünlerin vazgeçilmezi, Klezmer halk müziğini festival dinleyicileri için seslendirecek!
‘Müzik Rotası’ programı pazar günü 12.30-13.30 arasında takip edilebilir.