Estetik, kurgu, sembol: Stanley Kubrick

“Yıl bin dokuz yüz kırk beşti, yeni biten İkinci Dünya Savaşı’nın tüm duyguları her yerde izini sürüyordu. Bu izler ki sokaklarda ve hatta gençlerin en dinamik ruhlarında bile hüzün bırakıyorlardı. Tarih tam olarak on üç nisandı ve o gün de yanından hiç ayırmadığı dostu olan fotoğraf makinesi yanında olan genç Kubrick, Bronx sokaklarında dolaşıyordu. Gözleri bir kayıt makinesi gibi her bir detayı taramaktaydı. Yüz Yetmişinci Cadde’nin köşesindeki gazete bayiini daha ilk fark ettiği anda gözleriyle fotoğrafını çoktan çekmişti bile. Gazete satan adam düşünceli ve üzgün yüzüyle başını önündeki gazeteye çevirmiş dalgın gözlerle bakıyordu. O gün tüm gazetelerin manşetinde otuz ikinci Amerikan başkanı FDR olarak da anılan Franklin D. Roosvelt’in ölüm haberi yer alıyordu. Bu kasvetli anı hiç tereddüt etmeden dostuna kaydetmeye bırakarak nazik parmaklarıyla satranç taşının son hamlesini yapar gibi deklanşöre bastı. Tüm yaşamını değiştirecek bu sihirli dokunuştan haberi var mıydı bilinmez ama işte bu fotoğraf karesi onun gelecekte neler yapacağının da böylece ilk işaretini vermiş oldu. Müthiş estetik algısıyla çerçevelenmiş kompozisyonda başkanın ani ölümüne karşı duyulan kederi anlatan nefis bir kareydi.”
Sinemanın gelmiş geçmiş en iyi yönetmenlerinden Stanley Kubrick’in sinemaya giden yolda attığı tohum, işte bu fotoğraf karesiydi.

Her ne kadar sonradan bu anın bir kurgu olduğu iddiası ortaya atılsa da iddianın doğruluğunu kabul edenler bile o faslı hiç önemsemeyip o anın altında yatan kurgunun olağanüstülüğüne takıldılar. Kubrick zaten bunun farkındaydı ve dayısının hediyesi olan bu fotoğrafı Look dergisine sattı ve aynı zamanda da dergide asistan foto-muhabir görevini kaptı. Bu piyango, elbette onun gelecekteki yapacağı işlerin arka planını oluşturan bir mutfaktı ve Stanley Kubrick, oradan alabileceği ne varsa aldı, üzerine de kendi ekleyerek adım adım kameranın arkasına geçti. Bir daha da hiç ayrılmadı. Yazar, sanatçı, öğretim görevlisi Melissa Mey’in Destek Yayınları biyografi dizisinden çıkan, “Estetiğin ve Sembollerin Gizemli Yönetmeni – Stanley Kubrick” kitabı, bu sinema dehasının elinde fotoğraf makinesiyle gece-gündüz demeden estetiği ve kurguyu yakalamak için çıktığı yoldan, sinema tarihine armağan ettiği onlarca filme uzanan hikâyesini, Kubrick’in bu zamana kadar çektiği filmleriyle birlikte ele alıyor.
Melissa Mey kitabına klasik bir biyografi eseri gibi başlayıp Kubrick’in ailesine, okulla olan ilişkisine, oradan fotoğraf makinesiyle tanışmasını bir hikâye formunda anlattıktan sonra yine aynı anlatım tarzıyla yönetmenin filmografisine geçiş yapıyor. Bu formu koruması yerinde bir tercih olmuş zira her bir filme ayrı ayrı değinen yazar, bu sayede bir bütünsellik sağlayarak okurun kitaptan uzaklaşmasına bir anlamda engel olmuş, hatta Kubrick’in sanatsal gelişimini izleme şansı da sunmuş. Bunların dışında Kubrick’in filmografisinde yer alan tüm filmlerin çekim aşamaları, bu süreçte Kubrick’in yaşadığı zorluklar adım adım izlenmiş. “Estetiğin ve Sembollerin Gizemli Yönetmeni – Stanley Kubrick” lafı uzatmaktan kaçınan, kısa ve öz bir kaynak çalışması olmuş.