Emre Yavuz: Suikastçı rolünü keyifle üstlendim
Güncelleme Tarihi:
Piyanist Emre Yavuz, bu akşam yeni AKM’de İDSO eşliğinde Rahmaninov’un ‘Paganini Rapsodisi’ni yorumlayacak. Eseri 2010’da Bratislava Senfoni’nin talebiyle repertuvarına alıp ilk kez Viyana’da seslendiren Yavuz, mezuniyet tezinde eseri daha detaylı incelemiş ve bestecinin ilk bakışta Paganini’yi yücelttiği düşünülürken gerçekte yargılayıp ölüme mahkûm ettiğini keşfetmiş.
Piyanist David Helfgott’un hayatından trajik kesitler sunan Oscar ödüllü ‘Shine’, 1997’de vizyona girdiğinde Emre Yavuz yedi yaşında, piyano öğrencisiydi. Filmi İzmir’de, ailesiyle izledi. Rahmaninov’un 3. Piyano Konçertosu’yla yarışmaya hazırlanırken eserin zorluğu karşısında şizofreniye sürüklenen piyanistin dramı onu hiç etkilemedi. Aksine, filmden etkilenenlere tepki duydu...
Ertesi yıl İzmir’de Fazıl Say’ın keşfedip doğrudan kendi hocasına yönlendirdiği genç piyanistin yolu sonraki 9 yılda Rahmaninov’la kesişmedi. Olağanüstü Yetenekli Çocuklar Yasası kapsamında eğitim gördüğü HÜADK’daki öğretmeni Kamuran Gündemir, Fransız ekolünden geliyordu, Chopin’ciydi, Bach’ı çok iyi bilirdi. Sanem Berkalp ve Fazıl Say da Bilkent’te birlikte çalıştıkları dönemde Rahmaninov’a hiç değinmemişti. Viyana Konservatuvarı’ndaki öğretmeni Roland Batik, Avusturya geleneğinin tutkulu temsilcisiydi. Hannover Üniversitesi’ndeki Karl-Heinz Kammerling ise Alman ekolünün. Her ikisi de Ruslara çok uzaktı...
Zaten genç piyanist Bach, Beethoven, Chopin’e odaklanmıştı. 15 yaşında koyu bir Chopin’ciydi. Antipati duyduğu Rahmaninov’u ‘Vokaliz’ gibi eserleri nedeniyle film müziği bestecisi kategorisinde değerlendiriyordu.
SARSICI TANIŞMA
Önyargısı 2006’da, Viyana’ya yerleştiği günlerde aniden, sarsıcı bir karşılaşmayla değişti. Repertuvar seçiminde öğretmen yönlendirmesinin dışına çıktığı dönemde eline 3. Piyano Konçertosu’nun notası geçti. Sonrası zorlu bir serüvendi...
“Aklımı başımdan aldı. Adeta çarpıldım, beynim yerinden oynadı. Maden işçisi gibi çalışarak altı ayda konsere hazırladım. Zorlukları aşmak için yeni çalışma metotları geliştirmem gerekti. Bu eserle başa çıkmanın piyanistin kariyerinde önemli bir adım olduğunu gördüm. Piyanistliğim düzey atladı. Chopin’ciydim, Rahmaninov’cu oldum. Piyanoyu kullanışı, enstrümanı taşıdığı nokta o kadar ilerideki ki ondan etkilenmeden piyanist olmak neredeyse imkânsız. Eserlerini seslendirirken, repertuvardaki diğer örneklerde olmadığı kadar güçlü şekilde piyanistliğinizi hissediyorsunuz ve enstrümanın hâkimi konumuna geldiğinizi fark ediyorsunuz.”
UFUK AÇAN BAKIŞ
Emre Yavuz, 2017’de, Viyana’daki Beethoven Yarışması’nda performansıyla sponsor piyano firmasının dikkatini çekip Bössendorfer solistleri arasına katıldığında ve CD kaydı fırsatı sunulduğunda tercihini Rahmaninov’dan yana kullandı. 2. Sonat ile 10 Prelüd’ü kaydettiği ilk albümü 2020’de Almanya’da yayımlandı. Eserleri içselleştirme gayreti onu depresyona sürüklese de Wiener Zeitung eleştirmeni Edwin Baumgartner’e göre, sonuç çabasına değmişti: “Rahmaninov’un incelikli şekilde de çalınabileceğini, gürleyen melodilerin yönlendirilebileceğini, ustalık gösterisinden eksik kalmadan net kısımlar oluşturulabileceğini gösteren bir icra. (...) Sonuç: Virtüozitenin zirvesine hücum ederken gizli seslerle rafine edilmiş yorumlar...”
Bu akşam, İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası’yla ilk kez vereceği konserde seslendireceği Rahmaninov’un ‘Paganini Rapsodisi’ Emre Yavuz’un repertuvarına 11 yıl önce, Bratislava Senfoni Orkestrası’nın talebiyle girmişti:
“Orkestra Viyana konserinin solistini Viyana Konservatuvarı’ndan seçmeye karar vermiş. Eser duyuruldu, okul jürisi adayları dinleyip solisti belirledi. RadioKulturhaus’ta sahneye çıktık. Viyana’daki ilk büyük konserimdi. Epeyce zorlanmıştım.”
Besteyi herhangi bir varyasyonlu eser niteliğiyle ele almıştı. Bir süre sonra önünde yeni kapılar açıldı. Viyana ve Hannover’deki bitirme tezlerinde tarihsel süreçte virtüoz - viztüozite kavramlarını incelerken eserdeki anlam katmanlarını daha net gördü:
“Fark ettim ki besteci ‘Paganini Rapsodisi’nde virtüoz kavramını sorguluyor. Ayrıca Paganini’nin teması ile cenazelerde çalınan ‘Dies Irae’yi karşı karşıya kullanıyor. Bale versiyonundaki kurgunun sonunda Paganini’nin sahnede parçalandığı düşünülürse bestecinin yaklaşımı ortada: Paganini’nin temasını alıp, akla ve hayale gelmeyecek şekillere sokup sonunda paramparça yapıyor. Şimdi eseri bu yaklaşımla çalıyorum, suikastçının rolünü üstlenip keyifle, eğlenerek yorumluyorum.”
Orkestrayı Dağhan Doğu yönetiyor. AKM’deki konser saat 20.00’de başlıyor...