‘Duran bir şey var bende, ağaç gibi’
Güncelleme Tarihi:
Selçuk Demirel’in çağrışımlarla yüklü çoksesli çizgi dünyası bu kez ağaçlar üzerinden konuşuyor bizimle. Kitap ve sergi olarak aynı anda sanatseverlerle buluşan ‘Bir Ağacın Altında’da sanatçı, insan-doğa ilişkisinin rahatlatıcı, meditatif ve korunaklı yönüne, diğer yandan da insanın çevresiyle ilişkisindeki yalnızlığa ve kendini izole etme isteğine dikkat çekiyor.
Selçuk Demirel’in zihin açan, çağrışımlara sürükleyen çizgi dünyasında daha önce yolculuğa çıkanların aklına takılan en önemli unsur, çizgilerin arasında usulca gezinen şiirsellik ve hikâyelerdir. Kendisi de bir söyleşimizde; “Yapmaya çalıştığım; çizgilerimin, resimlerimin biraz olsun şiirsellik taşıyor olması. Bu benim için çok önemli” diye belirtmişti. Sezgilerle yakalanabilecek bu içsel yürüyüş, her yapıtının imzası niteliğindedir ve bir anlamda diyebiliriz ki Selçuk Demirel’in üslubunun mayasını meydana getirir.
Tam da bundan, Demirel’i sadece ‘çizgiye’ sığdırmak yaptıklarını anlatmaya yetmez. Aklı zorlamayı seven, zekâ kokan çizimler, resimler oldu hep ürettikleri ünlü çizerin. Bu bağlamda, herhangi bir çizgisinde, her gün gözümüzün içine sokulan bir ‘şey’in bambaşka yansımalarını görebiliriz. Bunu, yeni kitabı ‘Bir Ağacın Altında’da da izlemek mümkün.
Bu arada yazıya bir küçük not da düşelim: Kitapla aynı adı taşıyan bir sergi de başlıyor Galeri Nev’de; Selçuk Demirel’in yeni kişisel sergisi. Bugün (24 Eylül Cuma) açılıyor. Sergiye adını veren son dönem serisinin yanı sıra sanatçının geçmiş işlerinden de ufak bir seçkinin yer aldığı sergi, 30 Ekim 2021 tarihine kadar izlenebilecek.
ÖRÜNEN SELÇUK DEMİREL’DİR
Kitaba döndüğümüzde ise sanatçının bir bölümü sergide görülebilecek yeni serisini barındırdığını söylemek gerek ilkin. Ardından da Selçuk Demirel hakkında kaleme alınmış iki önemli yazıyı barındırdığını. Biri Güven Turan’ın. Diğeri Uras Kızıl’ın.
Uras Kızıl, “Baktığımız şeylerle gördüğümüz şeyler arasında bir fark yoktur: Görünen Selçuk Demirel’dir” diyor yazısının bir noktasında. Selçuk Demirel ve yeni verimleri üzerine konuşmak için de çok iyi bir zemin oluşturuyor böylelikle.
Tersten bakarak düzü yaşayabilmenin, ardına bakarak yolunu çizebilmenin, hayal ettiği gibi görebilmenin hikâyelerini anlatıyor hep Selçuk Demirel eserlerinde. Dolayısıyla Demirel’in kâğıt üzerinde bizlere sunduğu evren, onun ince ironisiyle ve her algıda farklı biçimde genişleyip tezahür eden bir formda can buluyor. Eserleri bağlamında Kızıl, görünenin Selçuk Demirel olduğunu belirtmiş ki çok doğru. Fakat bakıp da göremediklerimizin de hatırlatıcısı oluyor Selçuk Demirel çoğu zaman. “Hiçbir şey göründüğü gibi değilse gördüğümüz nedir o zaman?” diyordu Selçuk Demirel ‘Kıyıda Tek Başına’ kitabında. İşte, Selçuk Demirel’de ‘gördüğümüz’ de aslında göründüğü gibi olmayan bir başka âlemin gerçekleri.
Ne var peki o âlemde?
Bakmak isteyene, görmeyi bilene bir âlem bu. Ağaçların arasında, sırtını izleyenlerine dönmüş insanların arasında küskün sevgilisini gören de olacak, düşünce özgürlüğüne vurgu yapan bir çizer de. “Bir düş ormanı” diyor ya Güven Turan bu ağaçlar dünyasına sunuş yazısında, düşlerini de gören olacak burada, düş kırıklıklarını da. Veya toplum rahatsızlıklarını görecek kimi izleyen huzursuz ağaçların arasında, kimi huzursuzluk ve yalnızlıklarını.
BERHAN KESKİN ŞİİRİ ÖZETLİYOR
Bu liste böyle uzayıp gider. Sözün özü; Selçuk Demirel’in çoksesli dünyası bu kez ağaçlar üzerinden konuşuyor bizimle. Bu konuşmasını ise kimi zaman bir yazarı da yanına alarak yapıyor. Onlardan biri de şair Birhan Keskin. Keskin’in dizeleri ‘Bir Ağacın Altında’nın dünyasının özeti gibi: “Duran bir şey var bende,/ ağaç gibi./ Onu ayaklandırıp, oradan oraya/ gitmem zor // Bende bir ağaç duruyor, bir ot/ Eserse arada rüzgâr/ Ağacın saçlarını o tarıyor.”
DOĞANIN MEDİTATİF YÖNÜNE VURGU
Selçuk Demirel’in Galeri Nev İstanbul’da 30 Ekim’e kadar sürecek yeni kişisel sergisi ‘Bir Ağacın Altında’da sergiye adını veren son dönem serisinin yanı sıra sanatçının geçmiş işlerinden de küçük bir seçki yer alıyor. Serginin ana hatlarını oluşturan ve 2019 yılında tamamlanan ‘Bir Ağacın Altında’ adlı serisinde sanatçı, fiziksel mekânın ötesinde düşsel sahneler kurguluyor. Demirel’in Çin ve Japon estamplarından ilhamla pirinç kâğıtlar üzerine suluboyayla gerçekleştirdiği ve marufle tekniğiyle tuval üzerine gerilen bu eserler, aynı zamanda daha önce deneyimlemediği yeni bir çalışma pratiğini oluşturuyor. Gerçekle hayal arasında bir dünyaya ait, zamanlar ve mekânlar ötesi bir hissiyatı yansıtan doğa tasvirlerine ince, kırılgan dallı ormanlar ile nehirler arasında dolaşan insan veya hayvanlar eşlik ediyor. İncecik ağaçların çizilmesiyle başlayan ve çeşitli detayların eklenmesiyle yoğun ya da sade kompozisyonlar oluşturan sanatçı, “Bir ağacın altında” ifadesini kullanırken bir yandan insan-doğa ilişkisinin rahatlatıcı, meditatif ve korunaklı yönüne, diğer yandan da insanın çevresiyle ilişkisindeki yalnızlığa ve kendini izole etme isteğine çağrışım yapıyor.
Selçuk Demirel
Yapı Kredi Yayınları, 2021
126 sayfa, 35 TL.