Dünyanın en güzel müzik festivali

Yaz geldi mi Almanya’nın nerdeyse tüm şehirleri, pek çok kasabası hatta köyü klasik müzik festivallerine ev sahipliği yapar. Bağrından besteciler çıkarmış yerleşim birimleri şanslıdır, zira o bestecilerin doğduğu, yaşadığı, çalıştığı mekanlar da bu festivaller süresince doğal konser mekânlarına dönüşüverirler. İşte böylesi doğal mekana sahip klasik müzik festivalleri içinde belki de en güzellerinden biri, bugün Leipzig’de başlayıp tam 10 gün sürecek Bach Festivali’dir. 1685-1750 yılları arasında yaşayan, sadece içinde yaşadığı barok dönemin en büyük bestecisi olmakla kalmayıp, ölümsüz sanatıyla sonraki tüm bestecilerin yolunu aydınlatan Johann Sebastian Bach son 27 yılını geçirdiği Leipzig kentinin her köşesine öyle derin izler bırakmıştır ki...
BACH TUTKUNLARININ KÂBE’Sİ
Bu yıl 9-18 Haziran günleri arasında izlenebilecek Leipzig Bach Festivali, tüm dünyadan Bach tutkunlarının yaz mevsiminin ilk günlerinde Saksonya’nın bu cıvıl cıvıl şehrine akın etmesine yol açar. Japonya’dan ABD’ye kadar dünyanın pek çok ülkesinden festival zamanı Leipzig’e gelen Bach tutkunlarının adeta ‘tavaf ettiği’ başlıca mekân ise, bestecinin 27 yılını geçirdiği Aziz Thomas Kilisesi. Şehir yönetimini o çağda elinde tutan burjuva tüccarların 1723 yılında ‘gönülsüzce’ de olsa işe aldığı Bach bu kilisede ölene kadar kantorluk (Protestan kiliselerinde dini müzik icrası, eğitimciliği ve koro şefliği görevlerini yürüten müzisyen) yapar. Kiliseye bitişik olan ama sonradan yıkılan binada Bach’ın hem kalabalık ailesiyle yaşadığı lojmanı bulunurmuş hem de yetiştirilmelerinden sorumlu olduğu kilise korosunu oluşturan Thomaner adı verilen erkek çocukların okulu.
Hem sade mimarisi hem de şahane tınlayan akustiğinin insanın gönlünde ve ruhunda zengin titreşimler yarattığı Aziz Thomas Kilisesi’nde Bach’ın sayıca geniş tutulmuş koro ve çalgı topluluğuna yer verdiği bir vokal eserini dinlemek gibisi yoktur. İster Hıristiyan, ister Müslüman, ister Mecusi olun, bu uhrevi ortamda gözlerinizi kapayıp, eserlerin yoğun dinsel mesajlar içeren sözlerini hiç dert edinmeyip, sadece Bach’ın balkondan süzülüp gelen ezgilerine kulak verdiğiniz takdirde, eşsiz bir arınmışlık hissiyle bu kutsal mabetten çıkmış olursunuz, benden söylemesi.

BACH - MARTIN LUTHER MÜZİK ve REFORMASYON
Bach, Leipzig için tarifi olmayan bir onur ve gurur kaynağıdır. İlk konserin, Bach’ın evi sayılan bu mabette verildiği festivalin açılışını her yıl şehrin valisi yapar (Ciddi bir klasik müzik tutkunu olan ama Bach’a değil Wagner’e olan büyük hayranlığıyla bilinen Angela Merkel bu festivale pek uğramaz). Japonlardaki Bach hayranlığı ise akıl alır gibi değildir. O kadar büyük bir ilgiyle takip ederler ki festivali, düzenleyici kuruluş olan Leipzig Bach Arşivi, sadece Japonya’dan kalkıp gelen izleyiciler için bir Japon PR uzmanını bünyesinde istihdam eder. Sadece Japonlar değil Türk müzikseverler de seviyor Bach’ın Leipzig’ini. Örneğin Fest Travel yıllardır tur çıkartır bu festivale. THY Leipzig ofisi de son birkaç yıldır festivalin ulaşım sponsorluğunu üstleniyor.
Leipzig Almanya’nın müzik şehri olmakla övünür ki haklı bir övünçtür bu çünkü nerdeyse Viyana gibi Leipzig de, başta ‘Baba Bach’ olmak üzere, Mendelssohn, Schumann, Mahler, Grieg, Wagner gibi pek çok önemli bestecinin önemli uğrak noktalarından biri olmuş tarihte. Büyük prestije sahip Leipzig Gewandhaus Orkestrası tarihte burjuva sınıfı tarafından kurulmuş en eski senfonik topluluktur. Festival bu yıl çok özel bir temaya sahip: Martin Luther meşhur 95 tezini bundan tam 500 yıl önce duyurmuştu. Bu yıldönümünden hareketle festivalin teması ‘Müzik ve Reformasyon’. Mezhebinde müziğe ayrıcalıklı bir yer tanıyan Luther’in, aralarında ‘Tanrımız güçlü bir kaledir’ de bulunan meşhur ilahileri festivalde seslendirilecek. Bach’ın sadece dinsel vokal eserleri değil, pek çok çalgı eseri de şehrin tarihi mekânlarında dinlenebilecek. Ama sadece Bach da değil, hem o çağda yaşamış başka besteciler hem de diğer çağların –çoğunlukla- Alman bestecilerinin eserlerine de festivalde bolca yer veriliyor.

BACH YOLDAŞLIĞI

2016 yılı Haziran ayıydı... Yine bir Bach Festivali yolculuğuna çıkmak üzere Atatürk Havalimanı’nda uçağımın kalkmasını bekliyordum. Derken, bir genç hanım yanıma gelerek önce kendisini tanıttı, sonra da az ötemizde bize doğru bakmakta olan diğer hanım arkadaşlarının yanına götürdü beni. İZ TV’de yayımlanan ‘Batıya Yolculuk’ adlı belgeselimin Bach’a ve Leipzig’e ayırdığımız bölümünü izledikten sonra yollara düşen altı piyano öğretmeni bulmuştum karşımda! Bursa Zeki Müren Güzel Sanatlar Lisesi’nde görev yapan bu öğretmen hanımlar o bölümde izlediklerinden öyle derinden etkilenmişlerdi ki, bu deneyimi onlar da yaşamayı arzulamış ve hem Leipzig’i kendi gözleriyle görmeyi hem de bu güzel şehirde Bach’ın ayak izlerinin peşinde dolaşmayı düşlemişlerdi. Uçaktan indikten sonra birbirimizden kopmadık elbette; programlarımız farklı olmasına rağmen gezi boyunca buluştuk, konserler izledik, Bach Müzesi’ni gezdik. Onlar için olduğu kadar, benim için de unutulmaz bir geziydi.