Denizin altında kömür kazmak...

Maden üreten kasaba ve köylerde yaşamak bekleyişlerin kıyısında yaşamak demek biraz da. ‘Babamı Beklerken’ maden işçiliğinin babadan oğula miras kaldığı bir madenci kasabasında yeraltı ve
yerüstünde süregiden paralel hayatları umut umutsuzluk, aydınlık karanlık, neşe endişe gibi zıtlıklar üzerinden anlatıyor. Joanne Schwartz’ın şiirsel metni Sydney Smith’in çizimleriyle birleşerek görsel ve edebi sanat arasındaki uyumun eşsiz örneklerinden birini sunuyor.
Joanne Schwartz küçük bir çocuğun her gün martı sesleriyle başlayıp babasının denizin altındaki kömür madeninden dönüşüyle son bulan bir gününe konuk ediyor okurlarını. Çocuk uyanır uyanmaz penceresinden denizi izliyor. Deniz bir yanıyla bekleyişi simgelerken güneşte parıldayan ışıl ışıl dinginliğiyle umuda ve hayata da işaret ediyor.
Çocuk arkadaşıyla parka gidiyor, rengârenk çiçeklerle süslü patikalarda geziyor, annesine yardım ediyor, madenci dedesinin deniz kenarındaki mezarını ziyaret ediyor gün boyunca.
Sydney Smith iç açıcı, hayat taşan çizimleriyle zamanın akışını ve sahil kasabasının tüm güzelliklerini sergiliyor. Ancak nefes kesici bu manzaralar sık sık çocuğun aklına gelen denizin altındaki karanlık, kasvetli, klostrofobik maden görüntüleriyle kesiliyor. Babasının orada çalışıyor oluşu, günün nasıl biteceği ile ilgili belirsizlik, kaygı, korku ve bekleyiş an an gelip beliriyor, rutinin bir parçasına dönüşüyor. Çocuğun duygularından bahsetmesine gerek bile kalmıyor. Karşıt çizimler ve periyodik olarak tekrarlanan tek bir cümle her şeyi anlatmaya yetiyor: “Denizin altında kömür kazıyor babam.”
Joanne Schwartz tekrarlayan bir döngüye kısılmış ağır hayatları empatik bir bakışla anlatırken umut ve sevginin yaşamı her şeye rağmen ayakta tuttuğunu vurguluyor.

BABAMI BEKLERKEN�

Joanne Schwartz
Resimleyen: Sydney Smith
Çeviren: Gonca Özmen
Kırmızı Kedi, 2022
53 sayfa, 65 TL. 




SIRADIŞI BİR OKUMA SERÜVENİ

Dünyanın en haylaz kitabıyla karşı karşıyayız. ‘Okunmak İstemeyen Kitap’ın tek derdi kendi kendine kalmak. Aslında kararına saygı duymak lazım ama okunmak istemedikçe insanın merakını gıdıklıyor, iş inada biniyor. Anlayacağınız bu kitap, hınzırlıklarıyla, kitap okumaya hevesi olmayanları bile kışkırtabilir.
Daha kapağındaki türlü sembol ve “Sakın ha!”, “Kitabı rahat bırakın”, “Uzak dur benden!” gibi uyarılarla onu okumaya yeltenenleri durdurmaya çalışıyor kitap. Kulak asmayıp sayfayı çevirenleriyse hayal edemeyecekleri bir mücadele bekliyor. Önce bir direksiyona dönüşüyor kitap. Direktiflerine uyup istediği kadar çevirmeli, kornaya basmalı, istediği sesleri çıkarmalısınız. Ardından kimsenin duymadığı tuhaf sözcükler belirmeye başlıyor. Kâh kanatlanıp uçmaya kalkıyor, kâh harfler büyüyüp küçülüyor, yok oluyor, birbirine dönüşüyor. Hiç olmadık anda bir krokodil ya da tavşan çıkabiliyor karşınıza. Dünyanın bu en sıradışı okuma serüveninden kan ter içinde çıkıyorsunuz anlayacağınız.
Kim bilir, belki de kitap kendisiyle oynamaya, tartışmaya, sormaya, birbirimizle onun üzerinden iletişim kurmaya çağırıyordur bizleri. Yoksa niye “Seni seviyorum” dedirtsin ki sonunda?

OKUNMAK İSTEMEYEN KİTAP

David Sundin
Resimleyen: Alexis Holmqvist
Çeviren: Murat Özsoy
Hep Kitap, 2022
40 sayfa, 57 TL.