Chick Corea’nın yerinde olsam konserde Bill Evans çalardım!

1970’lerde, henüz 30’una basmış genç bir müzisyen, elinde yeni bestesinin notaları, New York’taki Village Gate isimli gece kulübüne giriyordu. Kulübün ‘Top of the Gate’ olarak bilinen üst katında ise o sırada cazın en önemli piyano üçlülerinden biri çalmaktaydı. Grup çalmaya ara verdiğinde, hemen piyanistin yanına giderek mahçup bir şekilde ona elindeki nota kağıdını uzattı. Piyanist, kağıdın üstünde bestenin ismini görünce gülümsedi; genç müzisyen kompozisyona kendi adını vermişti. Bill Evans, teşekkür etmek için kendisinden 12 yaş küçük olan piyaniste elini uzattı ve “İstersen burada bazen bizimle çalabilirsin” dedi. 

Efsanevi piyaniste hayranlığını bu şekilde belirtecek olan Chick Corea, bu besteyi, bu olaydan nerdeyse 40 yıl sonra, 2012 yılında çıkaracağı ‘Further Explorations’ isimli albümde seslendirecekti. ‘İleri Keşifler’ olarak Türkçeye çevirebileceğimiz bu albüm aslında, Evans’ın 1961 yılında basçı Scott LaFaro ve davulcu Paul Motian’la beraber çıkardığı ‘Explorations’ (Keşifler) isimli albüme bir göndermeydi. Corea’nın, çok yerinde bir seçimle tercih ettiği format Bill Evans’ın nerdeyse yeniden yarattığı ‘piyano-davul-bas’ üçlüsü, takım arkadaşları ise seneler evvel ve uzun süre onunla çalmış olan usta müzisyenler; basçı Eddie Gomez ile davulcu Paul Motian olacaktı.
1961 yılı başka bir nedenden ötürü de Corea için önemli bir yıldı. O zamanlar 20 yaşında olan piyanist ile 17 yaşındaki basçı Eddie Gomez jam sessionlar’da beraber çalmaya başlamışlardı. Kısa bir süre içinde sadece mükemmel bir eşlikçi olmakla kalmayıp aynı zamanda çok yaratıcı bir doğaçlamacı kimliğine de kavuşan genç basçı, belli ki bu özellikleriyle sadece Corea’yı etkilememiş, daha da önemlisi, Scott LaFaro’nun beklenmeyen ölümünden yaklaşık beş yıl sonra, Bill Evans’ın, bitmek tükenmek bilmeyen yeni basçı arayışlarına da bir son vermişti.
Corea aslında ‘Further Explorations’dan 16 yıl önce, 1996 yılında çıkardığı ‘Remembering Bud Powell’ albümüyle, Charlie Parker ve Dizzy Gillespie’nin üflemeli enstrümanlarında yarattığı, yüksek tempolu ve çetrefilli Bebop müziğini son derece hünerli bir şekilde piyanoya aktarmayı başarmış ve böylece birçok piyanisti derinden etkilemiş olan usta bebop piyanistine de saygısını sunmuştu.
Ama Bill Evans onun için farklıydı. Gerçi, 1960’lardan itibaren, beraber çaldığı müzisyenlere, ama özellikle -çok genç yaşlarda bir araba kazasında ölen Scott LaFaro’dan başlayarak- basçılarına tanıdığı eşit fırsatlarla, piyano trio formatına demokrasi getirmesiyle tanınan Bill Evans’ın etkilemediği caz piyanisti zaten yok gibiydi. Ama gerçek şu ki, Bill Evans, zarifçe hissettirdiği ritmik yaklaşımı, empresyonist akor seçimleri, içe dönük, gösterişten uzak, duyarlı performanslarıyla Corea’yı en çok etkileyen müzisyenlerin başını çekiyordu.
12 Mayıs’ta Zorlu PSM Caz Festivali kapsamında gerçekleşecek ‘Chick Corea-Eddie Gomez-Brian Blade’ konserinde davul seti de çok usta bir müzisyene teslim edilmiş. Bu yazıyı yazarken, Brian Blade’in yıllar evvel Türkiye’ye ilk geldiğinde kiminle çaldığını boşuna hatırlamaya çalıştım. Fakat en azından şunu çok net anımsıyorum; o kadar duyarlı ve zarif bir çalışı vardı ki, ‘Şüphesiz ki bundan sonra bu ismi çok sık duyacağız’ diye düşünmüştüm. Blade beni haksız çıkarmadı, kısa sürede çağdaş cazın en iyi isimlerinden biri oldu. Evans’ın davulcusu Paul Motian hâlâ yaşıyor olsaydı, Corea’nın bu konserdeki seçimi yine o mu olurdu, bilemiyorum. Ama Brian Blade’in son derece mükemmel bir seçim olduğunu düşünmekle kalmıyor, aynı zamanda yaratıcı çalışıyla grup sound’una büyük katkılarda bulunacağına inanıyorum.
Gelelim bu yazının iddialı başlığına. Açıkçası, bu üçlünün İstanbul konserinde ne çalacağını bilmiyorum. Ama genellikle gruplar en son albümlerinin tanıtımı için turneye çıkarlar. ‘Further Explorations’ın tarihine bakıyorum, piyasaya çıkalı beş yıl olmuş. Ayrıca, Bill Evans’ın 11 sene beraber çaldığı basçısıyla, yine onun popülarize ettiği piyano üçlü formatında çalacaklar diye, bu üçlünün ille de ‘Bill Evans’ çalması gerekmez. Ama benim ümidim ve beklentim bu yönde. Çünkü bahsettiğim ‘Further Explorations’ albümünde Chick Corea ve arkadaşları, tam da ustalara yakışır -ve eminim yaşasaydı Bill Evans’ın da onaylayacağı- bir anlayışla, Evans’ı ve bestelerini bir çıkış noktası olarak alıp sonra kendilerine mal eden bir yaklaşımla yorumlamış ve ortaya basit bir ‘saygı albümü’nden çok daha fazlası çıkmıştı. Belki Chick Corea’dan bir Bill Evans performansı bekledikleri için olsa gerek bu albüm bazılarını hayal kırıklığına uğratmıştı. Ama bunun tersini düşünen diğerleri gibi ben de Chick Corea özellikle ‘Bill Evans’ı, kendi gibi çalma ferasetini gösterdiği ve grup, efsanevi üçlünün bir zamanlar aşındırdığı yolların ötesine geçtiği için bu albümü çok beğenmiştim. Gerçi sonra düşündüm de, zaten tersi olamazdı ki, ne de olsa ikisinin de ustası Miles Davis idi!
Evet ben Corea’nın yerinde olsam kesinlikle Bill Evans çalardım. Bakalım o ne çalacak?
Chick Corea Trio with Brian Blade & Eddie Gomez 12 Mayıs Cuma saat 21.00’de Zorlu PSM Ana Tiyatro’da.