Borusan’ın Amerika çıkarması

Borusan Contemporary Sanat Koleksiyonu’nu başka mekânlarda sergileme fikri, bu özgün koleksiyonu kamuoyunun daha geniş bir kesimiyle paylaşma yönünde, İstanbul’daki sergi programımızı destekleyici yeni bir stratejidir. 2016-17 döneminde Michigan Üniversitesi Sanat Müzesi’nde (UMMA) 3 sergi açıyoruz. Bu sergiler 2011’den bu yana medya sanatlarına odaklanan Borusan koleksiyonundan alınmış, farklı türleri temsil eden işleri içeriyor. UMMA’da sergilenecek işler soyutlama ve renk gibi biçimsel meselelere olduğu kadar kimlik ve ekoloji gibi kavramsal konulara da hitap ediyor. Birçoğu portre, manzara ve performans gibi geleneksel kategorileri temsil ediyor; ancak dinamik teknolojinin stratejileriyle sunuldukları zaman kendilerine yeni bir ses buluyorlar. Bu sergilerin ardından ekim ayında New York’ta geçici bir mekânda koleksiyondan yapılan başka bir seçki sergilenecek.

UMMA’daki ilk sergi olan ‘Moving Image: Landscape’ (Hareketli Resim: Manzara), sanatçılar Jim Campbell, Antti Laitinen, Joanie Lemercier ve Rick Silva’nın zamana dayalı dört çok farklı işi üzerinden geleneksel manzara kavramının derinliklerini keşfediyordu. Bugün dijital dünyanın aynı zamanda fiziksel dünyamız olduğu bir bağlamda yaşıyoruz. Bizim anladığımız ve deneyimlediğimiz biçimde manzara estetik ve psikolojik olarak hem teknolojiye hem de doğa - teknolojiye yerleştirilebilir; teknoloji de bizim doğal dünyamızdır. 10 yıl öncesine kadar yenilikleri bu işlerin en önemli özelliği olabilirdi; ama bugün dijital yerli bir neslin (internet yaygınlaştıktan sonra doğanlar) içinde bulunduğu bir toplumda bu işlerin yeni olması söz konusu değil. Bu işler yerleşik manzara sanatı türünde doğal yerlerini alıyorlar ve belki de bunlar içinde yaşadığımız çevrenin en saf yansımalarıdır.
Halen devam eden ikinci sergi koleksiyondaki performans ya da performans gösterici temalarını araştırıyor. Taşınabilir video kameranın yaklaşık 30 yıl önce icat edilmesinden bu yana, zamana dayalı doğaları gereği, performans ve hareketli resim medyası arasında doğal bir yakınlık gelişti. ‘Moving Image: Performance’ (Hareketli Resim: Performans) sanatçılar Kalliope Lemos, Roman Signer, Elena Kovylina ve Universal Everything’in kaydı olan dört video işi üzerinden video kamera ile aksiyon arasındaki bu ilişkiyi irdeliyor. Bu sergi, UMMA’da Rafael Lozano-Hemmer’in, yine koleksiyondan alınan, ‘Wave function, Subsculpture 9’ (Dalga Fonksiyonu, Heykel altı 9) adlı enstalasyonunu tamamlıyor.

Esas olarak bu işler hareketli resmin nasıl işlediğini, biz izleyicilerin onu nasıl tükettiğini ve onun kullanımının içeriğe ve iletilen mesaja yönelik algımızı nasıl etkilediğini araştırıyorlar. Dört sanatçı da kamera aracılığıyla bir aksiyonu sunmakla yetinmiyor, aynı zamanda sanatlarındaki araçların nasıl bir işlev ortaya koyduğuna dair bir görüşü de sunuyorlar. Bu videolarda sunulan performans, dans ve aksiyon izleyicilere, bunlara gerçek hayatta tanıklık etselerdi yaşayabileceklerinden çok farklı deneyimler yaşatıyor. Zamana dayalı davranışla ilişkiler bize özgün bir şekilde ve biçimlendirilmiş olarak sunuluyor.
Temmuz ayında açılacak ‘Moving Image: Portraiture’ (Hareketli Resim: Portrecilik) Ann Arbor’da sergilenecek son seçki olacak. Sergi bu geleneksel sanat türünde kültürel ve zamansal bir tur attırıyor. Yazılım ve video ile çalışan sanatçılar Hannu Karjalainen, Daniel Rozin ve Marina Zurkow’un sunduğu üç inovatif portre hâlâ resim ve fotoğrafla yakından ilişkilendirilen bu sanat türünün klasik tanımlarını sorguluyor. Dijital ya da zamana dayalı portrenin irdelenmesi hiç izleyicilerin kişisel kimliklerini giderek daha fazla sosyal medya prizmasından süzdükleri bugünkü kadar önemli olmamıştı.
*Kathleen Forde: Borusan Contemporary’nin genel sanat direktörü.