Bir modern zaman eleştirisi: ‘We’

En önemli indie gruplarından Arcade Fire, geçen aylarda ‘We’ albümünü yayımladı. ‘We’, aynı zamanda grubun en hassas hislerle yazdığı şarkı sözlerine de sahip. Arcade Fire, günümüzü ‘anksiyete çağı’ olarak ele alıyor ve tüm şarkı sözlerini bu hissin üzerine kuruyor. Birden fazla duygusal merkeze sahip olan albüm, bir bütün olarak dinlenmesi gereken kompozisyon gibi de... Grubun özünü oluşturan Win Butler ve eşi Regine Chassagne, bu 10 şarkılık başyapıtın sözlerini pandemi döneminde kaleme alıyor.
Müzisyen bir aileden gelen Win Butler, her daim dedesi Alvino Rey ve köklerinden besleniyor. Albümün ilham kaynaklarından biri Yevgeni Zamyatin’in ‘We’ (Biz) kitabı. Butler’ın anneannesinin kendisine çocukken okuduğu bu kitap, aynı zamanda George Orwell’in ‘1984’ünün temellerini oluşturuyor. Ve Butler, Orwell’in “İçinde aynı anlamı barındıracak asla uzun bir kelime kullanmayın” sözünden ilhamla albüme ‘We’ adını veriyor. ‘We’, grubun hayranlarına bir dönüş bileti niteliği de taşıyor.

Arcade Fire’ın 2017’de yayımladığı ‘Everything Now’, synth’lerin azlığı, grubun köklerinden kopuşu, şarkı sözlerindeki reklam göndermeleri gibi detay ve tezatlarla birkaç şarkı harici istenen kuvvetli etkiyi sağlamamıştı. Bunun üzerine grup, yeni şarkılar üretmemişti. 2020’de ise dünya pandemi nedeniyle kapandığında Win ile Regine, New Orleans’taki evlerinde sadece gitar ve piyano ile grubun diğer üyeleriyle paylaşmadan ‘We’nin omurgasını oluşturmaya başlıyor. Win Butler, o dönemi şöyle anlatıyor: “Anksiyete çağına girmiş gibiydik. Evlerimizi bir uçak gibi düşünürsek uçak havalanmış ve yanan dünyayı internetten izliyormuşuz gibiydi.”
2004 yılında 20’li yaşlarında çıkardıkları ilk albümleri ‘Funeral’ ile ölüm, aile ve mahalle kavramlarını ele alan grup, 2022’de ise 9 yaşında çocuklarının ilhamıyla öğüt veren birer ebeveyne dönüşmüştü.

RUHANİ SÖZLER VE HİPNOTİK MÜZİK
Modern zaman eleştirisi olarak da adlandırılacak olan ‘We’nin açılışı ‘Age of Anxiety I’ ile yapılıyor. Grup, klasik piyano tonuyla “Bu şüphe çağı, ve bunu çözeceğimizden şüpheliyim, içimdeki bu kaygı” diyerek ilerliyor. Ve ardından albümün en görkemli şarkılarından biri olan marş niteliğindeki ‘Age of Anxiety II’ye (Rabbit Hole) geçiyor. Nigel Godrich’in ortak yapımcılığını üstlendiği parça, ‘zamansız’ dediğimiz türden. Win ve Regine, ruhani sözler ve hipnotik müzikle hem dans etmemizi hem de sistemin yarattığı hayal kırıklığına saplanıp kalmamamız gerektiğini vurguluyor. Hemen ardından bir nefes molası verircesine ‘End of the Empire I-III’ ve ‘End of the Empire IV’ sıralanıyor. Hiçbir zaman şarkılarını kendileri hakkında yazmadıklarını, kolektif bir bilince seslendiklerini söyleyen Arcade Fire, burada “Amerikan İmparatorluğu’nun sonunda durmak ve biliyoruz ki gitmek zamanı” derken yine sisteme gönderme yapıyor. 9 dakikalık ‘End Of The Empire’ destanında Win, adeta modern bilgelik görevi üstleniyor ve internetteki korkuyu düşünmekten vazgeçirircesine “Abonelikten çıkıyorum, bu bir yaşam biçimi değil, bu aldatmacaya inanmıyorum” diye sesleniyor. Win Butler’ın annesi Liza Rey’in arpıyla şarkılara eşlik ettiğini de vurgulamak gerek.

Albümü duyuran ilk single’ları ‘The Lightning I ve II’ şüphesiz grubun konser alanlarındaki bir diğer marşı. Melankolik bir indie pop şarkısı ile başlayan bu seri, ikinci kısmında canlandırıcı bir patlama yaşıyor. Konserlerinde bağırarak eşlik edeceğiniz kısım da ‘The Lightning II’. Win Butler’ın “Bazılarını kazanırsın, bazılarını kaybedersin” dediği bölüm de burası... Grup, 20 yıl önce bu şarkının temellerini attığını söylüyor. Elbette bir müzik eserinde sesler ve kelimeler ayrı düşünülemez. Grup, dinleyicisine bu iki unsurun birbirini destekleyip zenginleştirdiği bir müzikal doygunluk bırakıyor.

GÖZYAŞLARI İÇİNDE SÖYLENEN ŞARKILAR
Aslında albümün fikirsel yapısını net bir şekilde görmemizi sağlayan ‘Unconditional Me (Lookout Kid)’ şarkısı. Grup, albüm çıkmadan kısa bir süre önce nisan ayında sürpriz bir Coachella performansı sergilemişti. Pandemi sonrası en kalabalık gösterisinde Win, ‘Unconditional Me (Lookout Kid)’e giriş yaparken gösteriyi yarıda keserek bu şarkıyı oğluna adamak istediğini söylemişti. Gözyaşları içinde kalan Win, “Çok zor bir yıldı. Tüm bu değişimin sizi üzmesine asla izin vermeyin. Annenizi aramayı unutmayın” demişti. Grubun en iyi şarkılarının ‘Neighborhood #1’ gibi çocuklarla ilgili olduğunu hatırlatarak bu eserde de aynı hissin yayıldığının altını çizelim. Şarkının sözleri ve harmonisine bakınca neden sanatçıyı da bu kadar duygusallaştırdığını anlayabiliyorsunuz. Win, neşeli bir bilgelikle öğüt veriyor ve “Gözcü çocuk, kalbine güven. Senin için yazdıkları rolü oynamak zorunda değilsin. Bir şeyler kırılacak, hatalar yapacaksın. Arkadaşlarını tekrar tekrar kaybedeceksin. Çünkü hiçbir şey mükemmel değildir, hiç kimse mükemmel değildir” diyor.

Ve albümün kapanışına doğru İngiliz kült müzisyen Peter Gabriel’in Regine’ya vokal koçluğu yapıp ayrıca geri vokal olduğu ‘Unconditional II (Race and Religion)’yi duyuyoruz. Bu da klasik bir disko ve indie karışımı şarkısı. Albüm, ‘We’ ile de kapanışını yapıyor.
Uzun zamandır bir albümün hayata dair beni umutlandırdığı ya da harekete geçirdiğine şahit olmamıştım. En önemlisi ise 10 şarkıyı da sıra sıra dinlediğime... Arcade Fire, günümüzün en önemli canlı performans grubun olmasının yanı sıra müziği sadece ses olarak ele almıyor. Toplumsal sosyolog edasıyla kültürel olarak da o dönemi anlatan hisleri kelimelerine döküyor. Şu an dünya turnesinde olan grubu canlı izlemenizi ya da YouTube’dan performans videosunu seyretmenizi öneririz. Sahnedeki enerjileri, grubun her üyesinin her enstrümanı çalarken yarattığı kakofoni ve kaosun içindeki ahengi görmek sizi müziğin büyüsüne bir kez daha inanmaya itecektir.

Artık turneye çıkmak istemedi
Arcade Fire’ın kuruluşunda yer alan Win Butler’ın kardeşi Will Butler, ‘We’ albümü çıktıktan kısa bir süre sonra grupla yollarını ayırdığını dile getirdi. Hemen ardından solo kariyerine odaklanarak ‘A Stranger’s House’ albümünü yayımladı. Win Butler, bu ayrılışı ise şöyle dile getirdi: “Will benim tek kardeşim ve grubun önemli bir üyesi. Ama ne yazık ki artık uzun turnelere çıkmak istemiyor ve çocuklarına daha çok vakit ayırmak istiyor. Her zaman müziği ile yanımızda.”