Bir gezginin mektup nostaljisi

Jang Eun-jin, ‘Cevapsız Mektuplar’da internetin icadıyla hızla hayatımızdan çıkan mektubun nostaljisini yapıyor. Romanın kahramanı Jihun çantasına sadece bir kitap ve MP3 çalar koyup, dedesinden yadigâr kör köpeğiyle birlikte evini, ailesini, arkadaşlarını, mesleğini ve aşkını terk etmiş, kendini yollara vurmuştur. Amaçsız bir seyahattir bu. Trenlerle, metrolarla seyahat eder, ucuz otellerde konuk olur, ertesi sabah başka yere gitmek üzere yola koyulur. Gittiği yerleri merak etmez, şehri tanımak gibi bir amacı yoktur. Fotoğraf çekmez, hatıra eşyası satın almaz. Sadece yazıyla kayıt tutar. Seyahat sırasında ömür boyu ulaşamayacağımız ya da hiç aklımıza gelmeyecek düşüncelere eriştiğimize inanır ve bunları mektup olarak yazıya döker.
Yolculuk sırasında karşılaştığı insanlarla sohbet eder. Kabul edenlerin adreslerini alır. İsimlerini anımsamak zor olacağı için tanışma sırasıyla numaralandırdığı bu kişilere konakladığı otellerden mektuplar yazar. Her gün bir kişiye mektup yazar. Her sabah da ankesörlü bir telefon bulup komşu bir evde oturup evden hiç çıkmayan işsiz bir arkadaşını arar ve kendisine mektup gelip gelmediğini sorar. Eğer yollarda tanışıp mektup yazdıklarından birisi kendisini cevaplarsa eve dönecektir. Ama üç yıldır yollardadır ve şimdiye dek kimse mektubunu cevaplamamıştır.
Jang Eun-jin Güney Koreli bir yazar. Dört roman ve bir öykü kitabı yayımlanmış. 2002’de Chonnam Ilbo Yeni Kısa Öykü Ödülü, 2004’te Joongang Ilbo Yeni Yazarlar Yarışması ve 2009’da 14. yıllık Munhakdongne Ödülü olmak üzere üç edebiyat ödülü kazanmış. ‘Cevapsız Mektuplar’ önce İngilizceye çevrilmiş, şimdi de Koreceden başarılı çevirileriyle tanıdığımız Tayfun Kartav’ın çevirisiyle Türkçede.
‘Cevapsız Mektuplar’ pikareks roman olarak tanımlanmış. Anlatıcı kahraman Jihun da Fethi Naci’nin “Pikaresk romanın kahramanı sonsuz yolculuklar ve araştırmalar içindedir, dolaşır durur yeryüzünde, hudutları geçer ve biçimden biçime girer” tanımına uygun biri. Toplumsal yaşamın dışına itilmiş ya da kendi iradesiyle çıkmış, amaçsız gezileri sırasında tanıştığı kişiler dışında kimseyle ilişki kurmuyor. Yalnız yaşıyor. Cep telefonu ya da bilgisayar, tablet gibi araçlar taşımıyor. Doğal olarak mektuplarını da kâğıda yazıyor. Sonra da postalıyor. Sayılarla andığı yol arkadaşlarına yazdığı mektuplarda onlara o gün neler yaptığını anlatıyor. Yerleştiği otellerde ilk iş olarak mektup yazmaya oturduğunda mektubu yazacağı kişileri, onlarla nasıl tanıştığını ve kendisiyle paylaştıkları öyküleri anımsıyor.
Bir insanın her şeyi terk edip kendini yollara vurmasının mutlaka önemli bir nedeni olmalı. Jihun da bir şey elde etmek için değil fazlalıklardan kurtulmak için yollara düştüğünü söyler ama seyahat uzayınca sonunda neyi hedeflediğini de itiraf eder; ‘salt dinginlik’.
Ne kadar kendiyle barışık gibi görünse de bir otel odasında kendini asmaya çalışan ve köpeği tarafından kurtarılan Jihun’u yollara vuran sıkıntı nedir diye merak etmemek elde değil. Onlar da annesine, babasına, ağabeyine ve kız kardeşine yazdığı mektuplarla ortaya çıkar. Tesadüfen karşılaştığı ve kendisi gibi sürekli yolculuk eden genç bir kadın da kendisiyle hesaplaşmasını sorgulamasına yol açacaktır.
‘Cevapsız Mektuplar’ romanın dingin yapısına uygun sakin anlatımlı, sonlara doğru hız kazanan bir roman. Bazı eleştirmenler anlatımını Haruki Murakami’ye benzetmişler. Gerçekten de Jihun da anlattıkları da bu duyguyu uyandırıyor. Roman kesinlikle bir taklit değil ama Murakami hayranlarının ‘Cevapsız Mektuplar’ı seveceği kesin.
Kore’nin isimsiz şehirlerinde geçen bir roman bu ama kahramanıyla, onun ruh haliyle, gözlemleriyle orayla sınırlı kalmayan, evrenselleşen bir anlatı.

CEVAPSIZ MEKTUPLAR�

Jang Eun-jin
Çeviren: Tayfun Kartav
Profil Kitap, 2022
246 sayfa.