‘Anne-babalara ulaşmayı hedefliyoruz’

Bize çocuk ve ergen psikanalizi alanında başlattığınız çalışmalardan ve projenin ilk kitabı olan ‘Çocuk ve Ergenle Çalışmak’ın nasıl hayata geçtiğinden bahseder misiniz?
‘Psikanaliz Defterleri: Çocuk ve Ergenle Çalışmak’ projenin sacayaklarından biri. Yılda iki sayısı olacak olan bu dizi, çocuk ve ergenlerle yapılan psikanalitik çalışmaları tanıtmak, ülkemizde bu alanda uğraş verenlere yol göstermek ve destek olmak amacıyla yayımlanıyor. Her kitapta belli bir konuyu ele alan bir dosya olacak. İlk sayının dosyası ‘Çocuk ve Ergenle Çalışmak’ adını taşıyordu. Bu ilkbaharda ikinci kitap yayımlanacak ve ‘Çocuk, Ergen ve Ailesi’ başlıklı bir dosya içerecek. Projenin ikinci ayağını ise ‘Cogito’ dizisinden çıkacak olan ve çocuklarla, ergenlerle çalışan psikanalistlerin kitapları oluşturuyor. Bu ikinci dizide yerli ve yabancı psikanalistlerin ağırlıklı olarak kuramsal temel metinlerine yer verilecek. Üçüncü ayağı ise etkinlikler oluşturuyor. Bunlardan ilkini Yapı Kredi Kültür Sanat’ta yapılan ‘Psikanalistlerle Çocuk ve Ergen Söyleşileri’ ile başlattık. Bu proje ülkemizde psikanalizin çocuk ve ergenlere de uygulanmasını sağlamayı ve yaygınlaştırmayı, bu alanda uğraş verenleri bir araya getirmeyi hedefliyor. Elbette yayın ve etkinliklerimizle anne-babalara da ulaşmayı amaçlıyoruz. Çünkü çocuk ve ergenleri izlerken anne-babalarla da çalışıyoruz.
◊ Çocuk ve ergenle çalışma uygulaması nasıl oluyor?
Psikanalizin ilk uygulamaları erişkinlerle ve klasik uygulama olan ‘divan-koltuk’ olarak adlandırılan bir konumda yapıldı. Ancak analizanın yaşı ve ruhsal yapısına göre bu uygulayıma yenilerinin eklenmesi gerekti, çocuklarda oyunun kullanımı, ergenlerde yüz yüze seanslar yapılması veya analizanın ruhsal durumuna göre psikanalitik psikodrama, psikanalitik grup çalışmaları gibi çeşitli örnekleri ortaya çıktı. Ancak şunu unutmamak gerekir, psikanalizin bir tek yöntemi var, onu sağlayan da Freud’un ortaya koyduğu kurama dayanan ve seansta ‘serbest çağrışım-dalgalı dikkat’in uygulanması ve psikanalitik çerçevenin oluşturulmuş olması. Oysa teknik değişebilir.
◊ Kitabın önsözünde bu çalışmanın bir diğer amacının da Türkiye’de bir çocuk ve ergen psikanalizi kitaplığının oluşturulması olduğunu söylüyorsunuz...
Türkiye’ye psikanalitik uygulama ve kurumsallaşma çok yeni geldi, ilk psikanaliz grubu ‘İstanbul Psikanaliz Grubu’ 1994’te kuruldu, ilk psikanaliz derneği olan ‘İstanbul Psikanaliz Derneği’ ise 2001’de. Halen ülkemizde Freud’un kurmuş olduğu ‘Uluslararası Psikanaliz Birliği’ne (IPA) bağlı iki dernek var: İstanbul Psikanaliz Derneği ve Psike İstanbul Psikanaliz Araştırma ve Geliştirme Derneği. ‘Psikanaliz Defterleri’ projesi de bu iki dernekten psikanalistlerin ortak girişimi. Ancak kısa tarihe karşın Türkiye’de psikanaliz hareketi çok önemli adımlar attı. Biz de şimdi eksik kalan çocuk ve ergen alanında yeni bir hamle başlatmak istiyoruz.
◊ Çocuk ve ergen psikanalizinin eksik kalmış olmasının başka nedenleri olabilir mi?
Psikanalizin temel hedefi, analiz etmek yani çözümlemek. Analistin hedefi sorunu ortadan kaldırmak değil yani tedavi etmek değil, sorunun nedenini çözmek, ortaya çıkarmak. Sorunun çözülmesi şüphesiz sorunun ortadan kalkmasına da yol açabilir, ama Freud’a göre bu olsa olsa pastanın kreması. Çocuk ve ergenlerle çalışıldığında en büyük güçlüklerden biri, anne-babalar ve çevrenin çabuk bir iyileşme beklemesi. Aile bu konuda haklıdır şüphesiz ancak bunun psikanalitik uğraşın yöntemiyle de çelişmemesi gerekir.
◊ Ailenin psikanaliz sürecindeki rolü nedir?
Çocuk ve ergen söz konusu olduğunda aile psikanalitik uğraşın her zaman vazgeçilmez ortağıdır. O nedenle kitaplarımız ve söyleşilerimizin anne-babalara da yönelik olduğunu düşünüyoruz. Onların kitaplarımızın okurları olması, söyleşilerimize katılmaları hedeflerimize ulaşmamızı kolaylaştıracaktır.

PSİKOLOJİ DEFTERLERİ-1: ÇOCUK VE ERGENLE ÇALIŞMAK
Kolektif
Yapı Kredi Yayınları , 2018
188 sayfa, 20 TL.