Anadolu’nun güçlü kadınları Stratonikeia Antik Kenti’nde canlanıyor

Geçen yıldan bu yana, farklı şehirlerdeki antik kentlerde tarihin dokusu altında izleyicilerle buluşan İş Sanat Antik Sahne’nin ‘Ben Anadolu’ oyunu, şimdi de antikçağ ile Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi yapılarının aynı anda görülebildiği Stratonikeia Antik Kenti’nin büyülü atmosferinde sahnelenecek. İzleyicinin yoğun ilgi gösterdiği ‘Ben Anadolu’, 22 Temmuz Cumartesi saat 21.00’de seyirci karşısına ücretsiz çıkacak.
Yıldız Kenter’in unutulmaz performansıyla sahnelerin en çok izlenen oyunları arasında yer alan, Güngör Dilmen’in kaleme aldığı ‘Ben Anadolu’, yıllar sonra öğrencisi Ayça Bingöl tarafından yeniden sahneleniyor. Oyunun yönetmen koltuğunda ise yine Kenter’in öğrencilerinden Görkem Yeltan oturuyor.
Helenistik dönem öncesinde Karialıların toplandığı yer olarak bilinen Muğla Yatağan’daki Stratonikeia’da sahnelenecek oyunda trajedi ile komedi iç içe geçiyor. Antikçağlardan Kurtuluş Savaşı’na uzanan oyunda Kibele’den Niobe’ye Kassandra’dan Theodora’ya, Nilüfer Hatun’dan Hürrem Sultan’a masallarla, savaşlarla, doğayla Anadolu’nun farklı çağlarına tanıklık eden kadınların öyküsü, sanatçı Ayça Bingöl tarafından yorumlanan 16 karakterde anlatılıyor.

Hürriyet’in tiyatro eleştirmeni Bahar Çuhadar, geçen yıl Patara Antik Kenti’nde izlediği ‘Ben Anadolu’ oyunuyla ilgili şu yorumları yapmıştı:
“Anadolu’nun 6 bin yıllık geçmişine ismini kazımış ya da kimseler fark etmese de izini bırakmış kadın karakterlerden oluşan bir geçit ‘Ben Anadolu’. Tiyatromuzun biriciği Yıldız Kenter’le özdeşleşen bu kült metin, tiyatromuzun bir başka büyük ismi Güngör Dilmen’in kaleminden, Kenter’in önerisi üzerine çıkmıştı.
1983-84 sezonunda başlayıp ABD ve Avrupa’da da seyirciyle buluşan oyunu Yıldız Kenter 2008’de yeniden sahnelemişti. Kenter’in öğrencilerinden Ayça Bingöl, Anadolu’nun yaratıcı, üretken ve ‘zaaflarıyla da güçlü olabilen’ kadınlarına çarpıcı bir saygı duruşu niteliğindeki oyun metnini 2020’de adeta bir miras olarak sırtlandı.
Görkem Yeltan yönetimindeki Mam’art Tiyatro yapımı ‘Ben Anadolu’da Ayça Bingöl elinde sepeti, üzerinde beyaz elbisesiyle Dilmen’in kaleme aldığı Anadolulu kadınlardan seçilmiş karakterleri sıralıyor bize. ‘Zamanımız 6 bin yıl, sahnemiz bütün Anadolu... Bu akşam çağlar içinde uçacağım, havalanacağım’ sözleriyle anlatıcı oyuncu olarak açılışı yapan Bingöl, birbirini takip eden bölümler boyunca Anadolu’nun farklı kadınlarına bürünüyor. Sepetindeki aksesuarlar ve projeksiyonda her bölüme eşlik eden video, animasyon, kısa film ve ebru görüntüleri eşliğinde...

‘Ana tanrıça’ Kibele’yle başlıyor; MÖ’den Osmanlı’ya uzanan bir tarih çizgisinde sultanlara, köylü kadınlara, Amazonlara, Çingenelere, imparatoriçelere, mitolojik karakterlere uğrayarak bizi 12 karakterle buluşturuyor. Kübele, Artemis, Kassandra, Zeliha, Ihlamur Hanım, Sofia Schliemann, Theodora, Salmakis, Lamassi, Nilüfer Hatun, Ayşe Sultan, Niobe... Tarihten ve mitolojiden, saraylardan ve dağlardan çıkıp gelen bu kadınların anlattıklarındaki asıl çarpıcı yön, metnin Anadolu kadınını ‘yüceltmek’ gibi tek bir amaca yönelmemesinde. Gayet ‘hınzırca’ kaleme alınmış bir metin önümüzdeki. Evet, oyunun temel söylemi Anadolu kadınının doğa ve insan hamurunu kullanarak yeni bir uygarlık yaratmasına dayanıyor ama bunu yaparken kadınların sadece gücüne, bereketli ellerine atıfta bulunmuyor. Kadınların bu topraklarda çektiği acılara, maruz kaldıkları şiddete, zalimliğe, tecavüze varıncaya kadar tarih boyunca değişmeyen ‘yazgılarını’ hem sert hem de mizahi bir dille anlatıyor.
Ayça Bingöl’ün her karakteri ayrı bir beden dili ve tonlamayla canlandırdığı oyun, şüphesiz söylemiyle hayli etkileyici. Keza Bingöl’ün karakterleri belirgin bir samimiyetle sahiplenişi de çok göz alıcı.

Karakter öyküleri arasında hem koreografisi hem dramaturjik yaklaşımıyla (çocukluktan itibaren durmadan evlendirilen bir kadının hayatını dozunda bir eleştirel mizahla sunmayı başaran) en akılda kalıcı bölümse ‘Ayşe Sultan’ olmuş.
Kısa film kısımları -Ayça Bingöl’ün ekran oyunculuğunun etkileyiciliği ve nitelikli görüntü yönetimiyle- oyunun duygusunu daha iyi yakalıyor.”

Çarpıcı bir metni iyi oyunculukla buluşturan ‘Ben Anadolu’, İş Sanat Antik Sahne kapsamında sahnelendiği antik kentlerde etkisini katbekat artırıyor. Geçen hafta Nysa Antik Kenti’nde seyirciyle buluşan oyunu 2 bin kişi izlemiş ve dakikalarca ayakta alkışlanmıştı.
‘Ben Anadolu’ ücretsiz sahneleniyor, etkinliğe www.biletix.com adresinden yapılacak rezervasyonla katılmak mümkün. Ancak Stratonikeia Antik Kenti’ne giriş ücreti Kültür ve Turizm Bakanlığı düzenlemelerine tabi. Etkinlik 12 yaş üzeri izleyici için uygundur.