Ajda Pekkan’ın geceliğine altın makas

KÜLTÜR ve Turizm Bakanlığı’nın yayınladığı, TELİF Hakları Genel Müdürlüğü ile Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Görevlileri Doç.Dr. Ali Karadoğan ve Prof.Dr. Ruken Öztürk’ün çalışmalarıyla hazırlanan üç ciltlik ‘Türkiye’de Sinema Sansürünün Tarihi’ adlı yayında, şu sansürler dikkat çekti:

Çarşambadır Çarşamba (1953) adlı senaryonun çekilmesine “Erkek ve kadın hamamlarını ve yıkananları gösteren sahnelerin tamamıyla” çıkarılması koşuluyla onay verildi.

KADİR İNANIR

Aşka Susayanlar-Seks ve Cinayet (1972) “Filmdeki kadınların gerek diri ve gerekse öldükten sonra göğüs uçlarının çıplak görüldüğü sahnelerin tümü” ve “Mine’nin rüyasında gördüğü Kadir İnanır’la sevişme sahnesinin” çıkarılması istendi.

Gözden KaçmasınMidyeci Ahmet için ‘marka’ kavgasıHaberi Görüntüle

FATMA GİRİK

“Lokum Gibi Kızlar (1965) Adı “adaba aykırı” olarak görüldüğünden değiştirilmesi istendi. Filmde Fatma Girik’in “terasta, bikini mayo ile göründüğü sahneden, babasıyla konuştuğunu gösteren pasajın”; “gecelikle telefon konuşmalarında göğüslerinin göründüğü pasajın”, “dans sahnesinden, göğüslerini titreterek ve bacaklarını açarak dans ettiği kısmın” çıkarılması istendi.

Yayla Kartalı (Faruk Nafiz Çamlıbel, (1945) “Hanım, bey, hanımefendi, beyefendi gibi tabirler çıkarıldıktan veya Türkçe’leştirildikten ve senaryo dili yabancı kelimelerden temizlendikten sonra filme alınmasında sakınca yoktur” deniliyor.

ÖZTÜRK SERENGİL

İstanbul Kazan Ben Kepçe (1965)�Öztürk Serengil’in söylediği: “Hortlakaj, dürbünaj, yataj, boşveraj’ gibi ‘aj’la biten çarpık kelimelerin”, “gazlayın da arkalarınızdan numaranızı okuyayım” cümlesinin, çıkarılması istendi. Öztürk Serengil’in oynadığı birçok filmde sahneler ayrıca sansüre takıldı.

Gözden KaçmasınTarihi gaz bu vanadan akacakHaberi Görüntüle

‘ALLAH SANSÜRDEN KORUSUN’ KESİLDİ

En ironik karar ise Nezihe Meriç’in senaryosunu yazdığı “Kara Yazı”da (1953) yer alan “Allah sansürden korusun” cümlesinin çıkarılmasının şart koşularak sansürlenmesi oldu.

“Fosforlu Cevriye’de (1959)”, “Üç kadınla Fosforlu Cevriye’nin yerdeki kavga ve boğuşma sahnesinden kadınların bacaklarının göründüğü kısmın” çıkarılması istendi.

Haldun Taner’in yazdığı “Senin İçin” adlı senaryoda “Hava üsteğmenin öldüğünü bildiren sözlerin çıkarılması şehit ve ölüm haberlerinin kapalı ifadelerle verilmesi” isteniyor.

TURİST ÖMER’E PAPADOPULOS İTİRAZI

Defterlerde Sadri Alışık’ın canlandırdığı “Turist Ömer (1964)” filmine ilişkin de çok sayıda karar bulunuyor. Turist Ömer’in gece kulübünde üç kıza hitaben söylediği, “Sıraya girin, hepinizi idare ederim” cümlesinin, “Turist Ömer Dümenciler Kralı (1965)” filminin kararında ise Turist Ömer’in, karakolda daktilo ile yazı yazan polise hitaben söylediği “Ulan” tabirinin; “Turist Ömer Boğa Güreşçisi (Hulki Saner, 1971)” senaryosunda “Boğaya söylenen Papadopulos isminin değiştirilmesi” istendi. “Ava Giden Avlanır-Dolandırıcılar (1965)”, “Afacan Küçük Serseri (1971) ve “Ne Hakem (1976)”de sansür defterinde yer alan filmlerden.

Gözden KaçmasınEn rahat yaz geliyorHaberi Görüntüle

SANSÜR DEFTERLERİNDE NELER YOK Kİ...

Durakta Sevişelim - Öpüşmek Yasak (1964) Filmin kararında Ajda Pekkan’ın oynadığı Sema karakterinin İstanbul’da pansiyondaki odasında “babydoll gecelikle dans ettiği sahnenin sonlarına doğru bir ara geceliğinin eteğinin havalandığını gösteren kısmının” çıkarılması istendi. Her ne kadar burada vurgu doğrudan gecelik ve babydoll üzerine olmasa, “eteğin havalanmasına” vurgu yapılsa da geceliğin ne olduğu özellikle belirtildi.

Yine Ajda Pekkan’ın oynadığı “Şehvetin Esiriyiz (1965)” filmine ilişkin kararda ise “Bardaki, yüzünde yara izi olan gencin Sevim’e (Ajda Pekkan) söylediği ‘Poliçeni evde imzalarım’” sözünün çıkarılması istendi.

İCAB EDERSE SANDALIMI SATINIZ...

Gurbet (Sadık Şendil, 1958) adlı senaryoda, askere gidecek olan Zeki Müren’in şubede izin için bekleme sahnesinin ve Zeki Müren’in askere gitme zamanında söylediği “İki senelik hizmetim müddetince geçinecek paramız var, icab ederse sandalımı ve evimi satınız” biçimindeki konuşmalarının çıkarılması istendi.

WOODY ALLEN SINIFI GEÇEMEDİ

Seks Hakkında Bilmek İstediğiniz Ama Sormaya Asla Cesaret Edemediğiniz Her Şey adıyla Türkçeye çevrilmiş olan Woody Allen’ın yönettiği ve defterde “Seksten Korkmuyorum” (Everything You Always Wanted to Know About But Were Afraid to Ask, 1973) adıyla kayıtlı film “Umumî Terbiye ve Ahlâk”a ilişkin maddeye dayanılarak reddedildi.

KUBRİCK’E ASKERİ MERCEK

Stanley Kubrick’e ait “Zafer Yolları (Paths of Glory, 1977)” filmi için Genelkurmay Başkanlığı’ndan gelen albay temsilci, “Emir komuta zinciri sarsılmış orduların yaşantısındaki kaçınılmaz olaylardır. Muharebe meydanına mezbaha gözü ile bakan komutanlığın hatalarını ve bu hataların örtbas edilmesinin sonuçlarını bütün boyutları ile aksettirmektedir. Ders alınacak yönleri bulunmaktadır. Kabul” dedi.

Jack Nicholson’ın oynadığı “Guguk Kuşu (Milos Forman, 1981)”nun kararında “Küçüklerin ruh ve beden sağlıkları bakımından zararlı etkiler yapabilecek, yetişmelerini olumsuz yönde etkileyebilecek nitelikte olduğu görülmüş ve 16 yaş sınırı ile onay verilmiştir” deniliyor.

 Charlie Chaplin’in  1949’da gösterilen “Büyük Diktatör” filmi için verilen kararda, “Filmin bazı kısımlarında geçen ‘Demokrasi berbattır, söz hürriyeti saçmadır’ şeklinde demokrasiyle alay eden” sözlerin çıkarılması isteniyor.

ÂŞIK VEYSEL’E KARANLIK DÜNYA RÖTUŞU

Defterlerde Yönetmen Metin Erksan’ın ilk filmi olan 1952 tarihli “Âşık Veysel’in Hayatı/Karanlık Dünya” eseri dikkat çekiyor. Bu filme ilişkin birçok sansür kararı var. Bedri Rahmi Eyüboğlu tarafından yazılan filmin adının yalnız “Âşık Veysel’in Hayatı” olarak bırakılıp, diğer “Karanlık Dünya” sözünün bütün afiş ve el ilanlarından silinmesi isteniyor. “Âşık Veysel’in karısı öldükten sonra bir odada yalnız olarak ikinci karısından olma çocuğunu severken ‘Giden gitti biz yenisine bakalım’ tarzındaki konuşmaların tamamen kesilmesi şartı ile” izin veriliyor.