Zenginler de verem olur!

Verem hastalığını Mycobacterium tuberculosis adında bir mikrop yapıyor.Mikrop eski mumyalarda, binlerce yıllık kemiklerde de görüldü. Tüberküloz da denilen veremle ilgili en büyük yanılgıladan biri, sadece sosyo-ekonomik düzeyi düşük kesimde görüldüğü. Tam tersi verem artık, zenginlerin de hastalığı. l Verem nasıl bulaşır?Mikrobunun kaynağı, tedavi görmemiÅŸ, aktif akciÄŸer ve gırtlak veremi olan hastalardır. Öksürmek, hapşırmak, konuÅŸmakla mikroplar havaya saçılır. SaÄŸlıklı kiÅŸiler bu mikropları nefesleriyle alır ve enfekte olurlar. Sokakta, dolmuÅŸta, lokantada öksüren birisinden verem mikrobu alma olasılığı çok düşüktür. BulaÅŸma için genellikle verem hastasıyla uzun süre birlikte yaÅŸamak gerekir. En çok hastanın aile bireyleri ve yakın çalışma arkadaÅŸlarına bulaÅŸma olur. Tedavi ile bulaÅŸma hızla sona erer. Çatal, kaşık, tabak, bardak, giysi gibi nesnelerle bulaÅŸma olmaz. l Mikrop vücuda girer girmez hastalık yapar mı? Sadece akciÄŸeri mi hedefler?Tüberküloz mikrobu vücuda girdikten sonra aylarca-yıllarca vücutta hastalık yapmadan kalabilir. Hasta enfekte olduÄŸunu genellikle bilmez. Tüberkülin (PPD) ile cilt testiyle anlaşılır. Bu dönemde mikroplar bir anlamda hapsedilmiÅŸlerdir. KiÅŸi hasta deÄŸildir. Vücuda giren mikroplar en çok ilk iki yılda hastalık yaparlar ya da ‘sessiz’ duran mikroplar ileriki yıllarda hastalık oluÅŸturabilir. Vücuda girmiÅŸ mikroplar, özellikle vücut direnci düşük kiÅŸide hastalık yapar. Hastalık ciddidir. Tedavi edilmediÄŸi sürece, tuttuÄŸu organda ya da organlarda hasar yapar, bu hasar giderek artar ve tedavi edilmezse öldürücü olabilir. Tüberküloz hastalığı, en çok akciÄŸerleri tutar. Hastalığın tuttuÄŸu diÄŸer organlar, lenf bezleri, akciÄŸer zarları, kemikler, böbrekler, beyin zarlarıdır. Vücudun diÄŸer organlarında da hastalık yapabilir. Hastalanan organlarda ağır bir iltihap olur, erimeler görülebilir. Organların çalışması bozulur. l Tanı nasıl konur? BaÅŸka hastalıklarla karışır mı?Tanı, balgamda verem mikrobunun gösterilmesiyle konur. Hastada iki haftadan uzun süren öksürük, ateÅŸ, gece terlemesi, göğüs aÄŸrıları, iÅŸtahsızlık, zayıflama (kilo kaybı), halsizlik, kan tükürme, çocuklarda kilo alamama baÅŸlıca yakınmalardır. Yakınmalar genellikle hafif baÅŸlar ve yavaÅŸ ilerler. Bu nedenle, birçok hasta doktora baÅŸvurmakta gecikir. Bazıları da sigara ya da baÅŸka bir nedene baÄŸlar yakınmalarını. Doktora baÅŸvuru gecikince, hastalık akciÄŸerleri ya da tutulan diÄŸer organları tahrip eder. Yanlış teÅŸhis ve yanlış tedaviler de hastalığın ilerlemesine neden olur. Aynı zamanda çevresine mikrop saçmayı sürdürmesine yol açar. Özellikle öksürük ve diÄŸer yakınmaları olan hastaların gecikmeden verem savaşı dispanserine ya da göğüs hastalıkları uzmanına baÅŸvurmaları gerekir. l Tedavisi kolay mı?Çok güçlü ilaçlar var. Bu ilaçları, ülkemizde Verem Savaşı Dispanserleri ücretsiz verir. Mikropları etkili bir ÅŸekilde öldürmek için tedavide dört ilaç kullanılır. Verem mikrobu, diÄŸer mikroplara göre çok daha yavaÅŸ çoÄŸaldığından ilaçları çok daha uzun süre kullanmak gerekir. Tedavi süresi altı aydır. Bazı özel durumlarda ilaçları kullanma süresini doktorunuz uzatabilir. l Temiz hava, beslenme gibi faktörler etkili mi?Özel beslenme, iklim, hava ve sıkıntı-stres gibi unsurların tedavide çok önemli olmadığı gösterildi. Ä°laçlar sayesinde hastaların neredeyse hepsi baÅŸarıyla tedavi edilebiliyor. l Ä°laca dirençli tüberküloz nedir? Ä°laç direnci, tüberküloz mikrobuna etkili olan ilacın artık etki etmemesi anlamına gelir. Nedeni ise yanlış ya da eksik ilaçlarla tedavi yapılması, tedavinin düzenli kullanılmaması ya da erken kesilmesidir. Ä°laca dirençli tüberküloz hastaları da tedavi edilebilir. Ancak bu hastaların tedavisi, daha uzun sürmesi, daha çok yan etki yaratması, yaklaşık 100 kat daha pahalı olması ve bazen ameliyat da gerektirmesi nedeniyle daha zordur. Dirençli hastaların tedavileri, sadece bu konuda uzmanlaÅŸmış eÄŸitim tipi göğüs hastanelerinde yapılır. Â