Zam mı dediniz?

Güncelleme Tarihi:

Zam mı dediniz
OluÅŸturulma Tarihi: Temmuz 07, 2001 15:37

Ekonomik kriz temmuz ayında yapılması beklenen altı aylık zam oranlarını da etkiledi. Ortalama zam oranı yüzde 20-25 arasında olacak. İlaç sektörü ortalama yüzde 28 ile zam şampiyonu. Finans’ta ise sıfır zamdan söz ediliyor. Son yılların yıldızı bilişim hız kesti. Sektörün zam ortalaması yüzde 10. Zamlar enflasyonu yakalayamıyor.

Türkiye 2001´e ekonomik krizle girdi. ´Hafif şiddette´ başlayan belirtiler 19 Şubat´ta patlamaya dönüştü. Binlerce kişi işsiz kaldı, işyerleri kapandı, devalüasyonla beraber enflasyon, işsizlikle beraber durgunluk yaşanmaya başlandı.
Yılın ilk beş ayında işsiz kalanların sayısı 600 bini aştı. Resmi rakam 600 bini gösterse de süreli ve süresiz ücretsiz izin kullandırılan binlerce kişi var.


Haberin Devamı

Ekonomide yaşanabilecek her ´felaketin´ üst üste gelmesi her kişiyi, sektörü ve şirketi ´yeni bir dengeye´ doğru taşıdı. Türkiye yılın ikinci yarısına yaralarını sarmaya çalışarak giriyor. Şirketlerin neredeyse dörtte üçü bu ay sonunda ´zam yapmış olacak´ ya da ´olmayacak´.

Sektör ve şirket temsilcilerine ulaşarak yaptığımız araştırmada genel zam oranının yüzde 20-25 arasında olduğunu gördük. Bazı firmalar son altı aylık tüketici enflasyonu olan yüzde 32.3´e göre zam yapacağını belirtiyor. Ancak bu ´herkesin zam yapacağı´ anlamına gelmiyor.


Bankacılık ve finans sektöründe ´sıfır zam´ söz konusu. Maaş artışı yapacak birkaç kuruluşta zam oranı yüzde 10´u bulmuyor. Sürekli büyüyen ´gözde sektör´ bilgi teknolojilerinde de aynı durum söz konusu. Sektörde ortalama zam oranı yüzde 10 civarında. Hatta ´sıfır zam yapacağını´ açıklayan pek çok şirket var.


Philips Türk biliÅŸim sektöründe ortalama orana göre yüksek zam yapan ÅŸirketlerden. Ä°nsan Kaynakları Müdürü Timuçin Selcan´a göre, nisan ayı enflasyon oranları ve TL´nin deÄŸer kaybetmesi gelirlerin erimesine neden oldu. Bu durum firmaların temmuz zammı yapmasını kaçınılmaz kılıyor. ÅžirketÂyüzde 20´si temmuz, 10´u ise ekim ayında olmak üzere iki ayrı dönemde zam yapacak.

Haberin Devamı
Otomotiv ve tekstil sektöründe belirsiz ve ümitsiz bir bekleyiş söz konusu. Temmuz zamlarının gözde sektörleri ilaç, turizm, kimya ve eğitim.

PWC´YE GÖRE DURUM

PricewaterhouseCoopers (PwC) ilaç, üretim ve teknoloji firmalarından oluşan 45 firma arasında ücret araştırması yaptı. Araştırma sonuçlarına göre bu firmalarda uygulanacak altı aylık zam oranı ortalaması yüzde 28. Araştırma kapsamında yer alan firmaların yüzde 21´inde ücret artışı yapılmayacak.


Zam oranlarının en yüksek olduğu sektör ilaç. Fako İlaç İnsan Kaynakları Müdürü Saim Özten ilaç sektöründeki zammın tüketici enflasyon oranına en yakın oranda ayarlanarak yüzde 27 ile yüzde 30 oranları arasında bir değer alacağını belirtiyor.

Nicholson International Genel Müdürü Tanyer Sönmezer, en çok zammı ilaç şirketlerinin vereceğini söylüyor: Krizin uluslararası firmaların zam oranlarını büyük ölçüde etkilemeyeceğini düşünüyorum. Yerel firmalar daha çok iç pazara mahkumlar. Bu nedenle kriz onları daha fazla etkiledi. ``


HİZMETTE ÖNCELİK

PwC İnsan Kaynakları Danışmanlığı Yöneticisi Murat Demiroğlu zam oranları konusunda genel bir kanı oluşturmanın zor olduğunu belirtiyor.


Holdinglere bakıldığında ortak bir zam rakamının olmadığı görülüyor. POAŞ İnsan Kaynakları Müdürü Levent Şimşek altı aylık ücret zamları konusunda var olan karamsar havanın gerçekleri yansıtmadığını düşünüyor. Şimşek, holdinglerin yapacakları zam oranlarının yüzde 20 ile 35 arasında olacağını belirtiyor.

Kibar Holding İnsan Kaynakları Müdürü Kaya Turhanoğlu her sektörden insan kaynakları yöneticileriyle birebir görüştüğünü belirterek zam oranlarını şöyle değerlendiriyor: ``Şimdiye kadar yaklaşık 30 yöneticiyle görüştüm. Edindiğim izlenimlere göre bu yıl zam oranları firmaya ya da sektöre göre farklılaşıyor. Krizin zam oranlarına en önemli etkisi bu farklılıklar. Çünkü diğer yıllarda şirketlerin ücret artışı oranları arasındaki farklar 7-8´i geçmezdi. Bu yıl bazı şirketler yüzde 32 zam yapacağını belirtiyor ancak zam oranının yüzde beş civarında olacağını belirten şirketler de var. Kibar Holding olarak mavi yakalı çalışanlarımıza, yaptığımız sözleşme gereğince, tüketici fiyatları enflasyonu oranında Eylül ve Mayıs aylarında zam yapıyoruz. Temmuz ayında ise beyaz yakalılar olarak ifade ettiğimiz memurlarımız zam alacaklar. Onların zam oranları yüzde 15 ile 20 arasında olacak.``


ÖNLEM PAKETİ


Ekonomik krizin patlak vermesi birçok firmayı önlem paketi hazırlamaya itti. Hazırlanan önlem paketleri firmaya ve sektöre göre değişiyor.
İşten çıkarma yapmayan ve istikrarlı insan kaynakları politikalarıyla krizi atlatma yoluna giden firmalar önlem paketini hazırlarken çalışanların fikirlerine başvuruyor. Bu uygulama, ´güven duygusu´ kazandırıyor, motivasyon bozukluğunun önüne geçiyor, verimi artıyor.

KRİZ UYGULAMALARI (Yüzde)


* Mavi yakalı eleman çıkarılması ..............................................14

Haberin Devamı



* Beyaz yakalı eleman çıkarılması..............................................26




* Yıllık izinlerin kullandırılması....................................................16




* Ücret artışlarının dondurulması/indirilmesi...............................21




* Ücretlerde kısıntı yapılması......................................................5




* Primlerin dondurulması...........................................................19




* Prim miktarının indirilmesi.........................................................5




* Yan ödemelerde tasarruf ........................................................42

- Ulaştırma harcamalarında tasarruf ...........................................56

- Fazla mesailerin sınırlandırılması/kaldırılması.............................50
- Cep telefonu ödemelerinin sınırlandırılması...............................45

Haberin Devamı



- Personel kredilerinin kaldırılması..............................................34




* Operasyonel giderlerde kısıntı.................................................66




* Eğitim harcamalarında kısıntı....................................................50




* Dış kaynak kullanımın azaltılması..............................................43




* Benzer iÅŸleri yapan birimlerin birleÅŸtirilmesi...............................16




* Ücretlerde döviz kurunun dondurulması....................................30

Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!