Yüz nakline İstanbul alternatifi
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Ocak 25, 2005 01:41
İstanbul Tıp Fakültesi’nden Doç. Dr. Murat Topalan, 8 yaşındaki bir çocuğun yüzünün ikinci yarısını da değiştirmeye hazırlanıyor. ‘Hastanın kendi dokularını kullanarak tüm yüzü değiştirmek, yüz nakline alternatif olabilecek bir yöntem’ diyen Topalan, tıp litaratürüne ‘İstanbul alternatifi’ni kazandırmaya çalışıyor.
Yüz nakli yakın zamana kadar filmlere konu olan bir fanteziydi. 10 yıldır bilim adamları kadavradan alınacak yüzün, canlıya nakledilmesi için hazırlık yapıyordu. Eylül ayında Amerikan ve Hollandalı bilim adamları artık hazır olduklarını açıkladı. Ohio’daki Cleveland Kliniği, uygun hasta aramaya başladı.
Türkiye’de şimdilik kadavradan yüz nakli gündemde değil. Fakat yanık ya da trafik kazası gibi yüzde ciddi hasara yol açan durumlarda deri yamasıyla yüzün yarısı değiştirilebiliyor. İstanbul Tıp Fakültesi Plastik ve Estetik Cerrahi Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Murat Topalan ise 8 yaşındaki bir çocuğun yüzünün ikinci yarısını da değiştirme hazırlığında.
Estetik cerrah Doç. Dr. Murat Topalan’a göre, operasyonlarda doktorların temel başarı ölçütü müdahaleyi mümkün olduğunca belirsiz hale getirmek. Ameliyatlarda dört yıldır renk ve yapı olarak yüz derisine en yakın özellikleri taşıyan boyun ve omuz üstü bölgesi derisi kullanılıyor. Deri aktarımı iki büyük ameliyat ve bir ara olgunlaşma dönemininden oluşan karmaşık bir süreç.
İlk ameliyatta önkol içinden damarlı deri parçası alınıp, boyunda hazırlanan derinin altına dikiliyor. Beslenmesi için boyun damarlarına bağlanıyor. Derinin altına yerleştirilen özel balon üç ay boyunca yavaş yavaş şişirilerek deri hem genişletiliyor, hem inceltiliyor. İkinci ameliyatta, genişletilen deri çıkarılıyor. Sorunlu bölgedeki deri tamamen soyulup, yerine bu parça yerleştiriliyor.
ORJİNALİNE YAKIN SONUÇLAR ALIYORUZ
Doç. Dr. Topalan, klasik yöntemlerle neredeyse yüz nakline yakın sonuçlar aldıklarını belirterek, şöyle söylüyor:
‘Alın, çene, yanak dahil yüzün yarısını görsel ve işlevsel özelliklerini koruyarak değiştirebildik. Şimdi iki aşamada tüm yüzü değiştirmeyi deniyoruz. Bir çocuk hastamızın yüzünün ikinci bölümünü de değiştirmeye hazırlanıyoruz. Hastanın kendi dokularını kullanarak tüm yüzü değiştirmek, yüz nakline alternatif olabilecek bir yöntem. Arzum bu çalışmayı daha da ileriye götürmek.’
YÜZ DEĞİŞECEK MİMİK KALACAK
Geçmişte, yüzde vücudun farklı bölgelerinden alınan deriler kullanılıyordu. Renk uyumsuzluğu bir yana, bu deriler kalınlık nedeniyle yüzde mimiklerin kaybolmasına yol açıyordu. Doç. Dr. Topalan’ın tercih ettiği boyun derisi ‘maske’ riskini ortadan kaldırıyor.
Yöntem, geçen yıl Dünya Mikrocerrahi Kongresi’nde tebliğ olarak sunuldu. Önümüzdeki günlerde, Amerikan Rekonstrüktif Mikrocerrahi Derneği ve Türk Estetik Plastik Cerrahi Toplantısı’nda da gündeme getirilecek. Daha sonra uluslararası bir bilimsel yayın organında yayımlanacak.
İlk denemeler Amerika’da fareler üzerinde yapıldı
Yüz nakli deneyleri 2003’te ABD’deki Cleveland Klinik’te hayvanlar üzerinde başlatıldı. Sıçanlar üzerinde önce yüzün farklı fonksiyonel üniteleriyle taşınabilirliği araştırıldı. Daha sonra farklı iki ayrı sıçan grubuna bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar verildi. Yüz değiştirme işlemleri gerçekleştirildi. Dokuların taşındıkları yerdeki gelişimi incelendi. Dokuların altı ay yaşatılması başarıldı. Bu deneyler teknik olarak yüz naklinin yapılabileceğini gösterse de, insanlarda öncelikle doku reddini engelleyecek yeni ilaçların bulunması gerekiyor.
Türkiye’de şimdilik kadavradan yüz nakli gündemde değil. Fakat yanık ya da trafik kazası gibi yüzde ciddi hasara yol açan durumlarda deri yamasıyla yüzün yarısı değiştirilebiliyor. İstanbul Tıp Fakültesi Plastik ve Estetik Cerrahi Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Murat Topalan ise 8 yaşındaki bir çocuğun yüzünün ikinci yarısını da değiştirme hazırlığında.
Estetik cerrah Doç. Dr. Murat Topalan’a göre, operasyonlarda doktorların temel başarı ölçütü müdahaleyi mümkün olduğunca belirsiz hale getirmek. Ameliyatlarda dört yıldır renk ve yapı olarak yüz derisine en yakın özellikleri taşıyan boyun ve omuz üstü bölgesi derisi kullanılıyor. Deri aktarımı iki büyük ameliyat ve bir ara olgunlaşma dönemininden oluşan karmaşık bir süreç.
İlk ameliyatta önkol içinden damarlı deri parçası alınıp, boyunda hazırlanan derinin altına dikiliyor. Beslenmesi için boyun damarlarına bağlanıyor. Derinin altına yerleştirilen özel balon üç ay boyunca yavaş yavaş şişirilerek deri hem genişletiliyor, hem inceltiliyor. İkinci ameliyatta, genişletilen deri çıkarılıyor. Sorunlu bölgedeki deri tamamen soyulup, yerine bu parça yerleştiriliyor.
ORJİNALİNE YAKIN SONUÇLAR ALIYORUZ
Doç. Dr. Topalan, klasik yöntemlerle neredeyse yüz nakline yakın sonuçlar aldıklarını belirterek, şöyle söylüyor:
‘Alın, çene, yanak dahil yüzün yarısını görsel ve işlevsel özelliklerini koruyarak değiştirebildik. Şimdi iki aşamada tüm yüzü değiştirmeyi deniyoruz. Bir çocuk hastamızın yüzünün ikinci bölümünü de değiştirmeye hazırlanıyoruz. Hastanın kendi dokularını kullanarak tüm yüzü değiştirmek, yüz nakline alternatif olabilecek bir yöntem. Arzum bu çalışmayı daha da ileriye götürmek.’
YÜZ DEĞİŞECEK MİMİK KALACAK
Geçmişte, yüzde vücudun farklı bölgelerinden alınan deriler kullanılıyordu. Renk uyumsuzluğu bir yana, bu deriler kalınlık nedeniyle yüzde mimiklerin kaybolmasına yol açıyordu. Doç. Dr. Topalan’ın tercih ettiği boyun derisi ‘maske’ riskini ortadan kaldırıyor.
Yöntem, geçen yıl Dünya Mikrocerrahi Kongresi’nde tebliğ olarak sunuldu. Önümüzdeki günlerde, Amerikan Rekonstrüktif Mikrocerrahi Derneği ve Türk Estetik Plastik Cerrahi Toplantısı’nda da gündeme getirilecek. Daha sonra uluslararası bir bilimsel yayın organında yayımlanacak.
İlk denemeler Amerika’da fareler üzerinde yapıldı
Yüz nakli deneyleri 2003’te ABD’deki Cleveland Klinik’te hayvanlar üzerinde başlatıldı. Sıçanlar üzerinde önce yüzün farklı fonksiyonel üniteleriyle taşınabilirliği araştırıldı. Daha sonra farklı iki ayrı sıçan grubuna bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar verildi. Yüz değiştirme işlemleri gerçekleştirildi. Dokuların taşındıkları yerdeki gelişimi incelendi. Dokuların altı ay yaşatılması başarıldı. Bu deneyler teknik olarak yüz naklinin yapılabileceğini gösterse de, insanlarda öncelikle doku reddini engelleyecek yeni ilaçların bulunması gerekiyor.