Güncelleme Tarihi:
Yaygın hastalıklardan biri yüksek tansiyondur. Takip ve tedavi edildiği takdirde fazla soruna yol açmayan yüksek tansiyon, anne adaylarında hamilelik esnasında ortaya çıkabilir.
Amerikan Hastanesi Kadın Sağlığı Ünitesi Medikal Direktörü Dr. Senai Aksoy, bazı vakalarda yüksek tansiyon probleminin hamilelik esnasında ortaya çıkabileceğini belirterek, anne adaylarının tansiyonunun, hamilelik süresince kontrol altında tutulması gerektiğini vurguluyor.
Hamilede sorunlar hamilelik döneminin ikinci yarısında saptanırsa duruma gestasyonel hipertansiyon denir. Gestasyonel hipertansiyon adı verilen bu yüksek kan basıncı durumu doğumun ardından geçer. Ancak gestasyonel hipertansiyona idrarda protein kaybı yani proteinüri, ayaklarda şişlik (ödem) eşlik ederse durum preeklampsi olarak tanımlanır.
Anne adayında hafif preeklampsi görülürse tansiyon değeri 140/90 mmHg veya üzerinde olur. Ayrıca idrarda protein atılımı günde 0.3 - 5 gr arasında görülür. Hamilede şiddetli preeklampsi saptanırsa idrarda protein atılımı günde 5 gr’dan fazla olur. Bunun dışında tansiyon değeri 160/90 mmHg' nın üzerindedir. Anne adayında tespit edilen bulgulara karaciğer fonksiyon testlerinde yükselme, trombosit sayısında azalma, kalıcı baş ağrısı, görme bozukluğu, karaciğer bölgesinde ağrı gibi şikayetlerde eşlik eder.
Hamilelik döneminde görülen yüksek tansiyonun plasenta üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Rahme giden kan miktarının yeterli olmaması nedeniyle bebekte beslenme sorunları ortaya çıkabilir.
Pek çok kadında hamilelik esnasında yüksek tansiyon görülebilir. Ancak özellikle risk altında olan kadınlar ilk hamileliklerini yaşayanlar, daha önce hamileliklerinde preeklampsi sorunu olanlar ve hamile kalmadan önce yüksek tansiyon sorunu bulunanlar. Ayrıca 35 yaş ve üzerindeki hamileliklerde, çoğul gebeliklerde, diyabet ve böbrek hastalarında, aşırı şişman anne adaylarında ve bağışıklık sisteminde bozukluk olan hamilelerde de preeklampsi görülme riski vardı.
Anne adayında preeklampsi saptanırsa hem kendisi hem de bebeği düzenli olarak takip edilmeli. Bazı durumlarda hamilenin hastanede yatması veya doğumun erken yapılması gerekebilir.
PREEKLAMPSİ TEDAVİSİ
Hamilede görülen tansiyon sorunu hafif boyutlardaysa ve hamileliğin henüz başındaysa yatakta dinlenmek tansiyonu düşürebilir. Anne adayının kan basıncı tehlikeli değerlere ulaşmıyorsa yani hafif preeklampsi görülüyorsa doğuma kadar hamilelik sürdürülebilir. Ancak hamilede şiddetli preeklampsi veya eklampsi saptanırsa uygulanabilecek tek tedavi yolu doğum yaptırılmasıdır. Bazı vakalarda sezaryen gerekebilir.
Hamilelerde görülen preeklampsi rahatsızlığı sonucunda anne adayının geçirdiği nöbetlere eklampsi verilir. Eklampsi sadece bebek değil aynı zamanda anne adayı için oldukça tehlikelidir. Tedavi olarak genellikle acil sezaryen uygulanır.
Hamilelerde yüksek tansiyon ile birlikte görülme olasılığı olan bu sendrom adını tespit edilen bulguların baş harflerinden alır.
- Hemolysis: Hemoliz, kırmızı kan hücrelerinin parçalanması
- ELevated liver Enyzmes: Karaciğer enzimerinde yükselme
- Low Platelets: Kan pıhtılaşmasını sağlayan trombositlerin (plateletlerin) azalması
Anne adaylarında görülen yüksek tansiyon ve pereeklampsi şekillerinin en ağır olanıdır. Sendrom hamile saptandığı takdirde acilen doğum yaptırılır. Şayet doğum yaptırılmazsa durum çok ciddi sağlık problemlerine neden olabilir. Doğumun ardından sendromunun etkileri kaybolur.