Yeniyetmelerin cinsel yaşamı

Aileleriyle çok yakın iliÅŸki içinde olan yeniyetmelerin yaÅŸamında bile bilinmeyen noktalar olabiliyor ve özellikle cinsellik alanında kopukluk yaÅŸanabiliyor. Aileler çocukların bu konudaki düşüncelerini, duygularını ve eylemlerini belki ancak kestirebiliyor.Gençlerin cinsel yaÅŸamını inceleyen Amerikan Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Akademisi’nin BaÅŸkanı Dr. Ponton’un yazdığı kitap büyük ilgi çekti..KonuÅŸtuÄŸu San Francisco’lu gençlerin kimi cinsel ÅŸiddete uÄŸramış, kimiyse ÅŸiddet uygulamış çocuklar. Erken geliÅŸmiÅŸ ve cinsel iliÅŸkiyi düşündükleri için kendilerini ‘orospu’ olarak görüp ayıplayan kızlar, Internet’te kadınları aÅŸağılayan porno filmleri seyreden oÄŸlanlar var aralarında. Dr. Ponton, bu görüşmelerin sonuçlarını The Sex Lives of Teenagers (Yeniyetmelerin Cinsel YaÅŸamı; Plume, 2001) adlı kitabında yayımladı.Terapist olduÄŸundan daha çok olumsuz örneklerle karşılaÅŸan ve kitabında da gençlerin cinsel deneyimlerinin karanlık yönlerine yer veren Dr. Ponton, yine de bu bilinmeyen dünyaya bir pencere açmayı baÅŸarmış. Kendisiyle yapılan bir görüşmede, yeniyetmelerin karşı karşıya bulunduÄŸu tehlikeleri ve ailelerin nasıl yardımcı olabileceÄŸini anlattı.Riskli davranışlarSoru: Kitabınızda, Amerikan gençleri arasında cinsel etkinlik oranının baÅŸka yerlerden daha yüksek olmadığını, ama en riskli cinsel davranışları benimsediklerini söylüyorsunuz. Bu riskler neler?Yanıt: Kaiser Aile Vakfı 1999’da Amerikalı yeniyetmeleri, Almanya, Fransa, Ä°ngiltere ve Hollanda’dakilerle karşılaÅŸtıran bir araÅŸtırma yaptırdı. Buna göre küçük yaÅŸta gebelik ve cinsellikle bulaÅŸan hastalıklar Amerikan gençleri arasında daha çok görülüyor. AIDS oranı, Fransa’daki gençlerden %25 daha yüksek. Cinsel iliÅŸkiye girenlerin birbirine yakınlığı ya da baÄŸlılığı açısından bakıldığında, elimizde kesin araÅŸtırmalar olmamakla birlikte, hastane raporları rasgele cinsel iliÅŸkinin gittikçe yaygınlaÅŸtığını düşündürüyor. Yarısı cinsel aktifÊAmerikan gençleri neden bu tür tehlikeleri göze alıyor?- Birincisi, yeterli cinsel eÄŸitim almıyorlar. Öteki dört ülkeye baktığınızda, ortaokul ve lisede daha saÄŸlam bir cinsel eÄŸitim aldıklarını görürsünüz. Onlar 20 saat ayırıyorsa, biz yalnızca bir saat ayırıyoruz. Ayrıca hükümetin cinsel eÄŸitime yönelik para yardımından yararlanmak isteyen okullara bu para, gebelikten korunmak için cinsel iliÅŸkiye girmemek gerektiÄŸini öğretme koÅŸuluyla veriliyor. DoÄŸum kontrolü ya da cinsel iliÅŸkiyle bulaÅŸan hastalıklar diye bir ÅŸeyin adı bile anılmıyor. Anıldığında da üzerinde fazla durulmuyor ve bu durum bu ülkede cinsel eÄŸitimi gerçekten önlüyor. Oysa kanıtlar, bu tür programların gençler arasında cinsel iliÅŸkiyi önlemediÄŸini gösteriyor. 16 yaşın üzerindeki nüfusun yarısı cinsel yönden etkin durumda. ÊGeçen yıl gerçekleÅŸtirilen Gençler Arasında Riskli Davranışlar AraÅŸtırması raporuna göre, liseye giden kızların beÅŸte biri, erkek arkadaÅŸlarının fiziksel ya da cinsel saldırısına uÄŸruyor. Neden böyle?- Åžiddetin kültürü her alanında yaÅŸanıyor. Åžiddet ve cinsellik yayın organlarında yer alıyor. Ä°nternet ve öteki yayınlardaki cinsellik ve ÅŸiddet görüntülerinde kızlar cinsel nesne olarak görülüyor. Ailelerin gençlerle cinsellikten söz etmesi bile güçken, cinsellik ve ÅŸiddeti birlikte konuÅŸmak daha da güçleÅŸiyor. Erkekler bana erkekçe davranmak, ‘erkek’ rolünü benimsemek istediklerini söylüyorlar. Ama bunun, kızlardan yararlanmak, onları ezmek anlamına geldiÄŸini düşünüyorlar. Erkek arkadaÅŸlarının ÅŸiddetiyle karşılaÅŸan kızlar, oÄŸlanlara iyi davranırlarsa onları deÄŸiÅŸtirebileceklerini sanıyorlar. Cinsel ÅŸiddetCinsel roller, gençler arasında cinsel ÅŸiddete nasıl yol açıyor?- Ä°ÅŸyerlerinde cinsel roller hızla deÄŸiÅŸirken, okulda çok daha katı bir biçimde uygulanıyor. Buralarda tam anlamıyla ‘kadın’ ve tam ‘erkek’ rolünü benimsemiÅŸ gençler gördüm. Geleneksel roller ortaokul ve liselerde hala yaygın.Yayın organları da bu rolleri güçlendiriyor. Kızların edilgen bir rol benimsemesi isteniyor. Bu nedenle iliÅŸkilerinde karşılaÅŸtıkları ÅŸiddetle nasıl baÅŸa çıkacaklarını bilmiyorlar. Ä°nternet te, kadınlara eziyet edildiÄŸini gösteren seks sitelerini sürekli izleyen oÄŸlanlar var. Bunlar çocukların cinsel yaÅŸamını ve dolayısıyla kızları da etkiliyor. Ayrıca iÅŸin siyasal bir yönü de var: 1970’lerle 80’lerin özgürlükçülüğüne karşı yeniden 1950’lerin çifte standardına döndük. ÊKitabınızda, erken geliÅŸen gençlerin riskli cinsel davranışlara daha açık olduÄŸunu yazıyorsunuz. - AraÅŸtırmalar bunu gösteriyor. Åžaşırtıcı deÄŸil, çünkü bunlar cinsel nesne olarak görülüyor. Bence erken geliÅŸen kızlar, hazır olmadan cinsel iliÅŸkiye girmeye daha açık. Daha sonra da deÄŸersiz oldukları duygusuna kapılıyorlar. Erken geliÅŸen erkekler için de aynı ÅŸey söz konusu. 1.80 boyunda, 25 yaşında gibi görünen 14 yaşında bir çocuk vardı. Gelip odamda legolarla oynuyordu. Kadınlarla daha büyük kızlar ise ona cinsel bir yakınlık duyuyordu. Bana hep, ‘Bu kadınlar ne istiyor benden?’ diye sorardı. Cinsel iliÅŸki istediklerini bile anlamıyordu. Ana babalara düşenErken geliÅŸen çocukların anababaları onlara nasıl yardımcı olabilir?- Kızları ele alalım önce. Bedeninin son derece saÄŸlıklı ve doÄŸal olduÄŸunu söylemek, ama bu konuda onunla açık konuÅŸmak gerekir. Kızlarımdan biri bu durumdaydı ve onunla alışveriÅŸe gittiÄŸimde erkeklerin ve oÄŸlanların ona nasıl baktıklarını gözlüyordum. Ona neler yapabileceÄŸini öğretmeye, istemediÄŸi davranışlarla karşılaÅŸtığında bunları nasıl püskürtebileceÄŸi konusunda yol göstermeye çalıştım. Erkek çocuklara da kendilerine cinsel isteklerle yaklaÅŸan kadınları nasıl uzaklaÅŸtırabileceklerini ve daha önce hiçbir cinsel deneyim yaÅŸamadıklarını söyleyebileceklerini öğretmek gerekir. Erkek çocuklarla bunları konuÅŸmuyoruz. Tehlike iÅŸaretleriAileler çocuklarını cinsel saldırılardan korumak için neler yapabilir? - Her ÅŸeyden önce çocuÄŸa, bir iliÅŸkide kendi güvenliÄŸini tehlikeye atmaması söylenmeli. Gençler birlikte çıkmaya baÅŸlamadan bunu vurgulamak gerekir, ama çocuÄŸun ÅŸiddetle karşılaÅŸtığını anlayan aileler yine bu konu üzerinde dursun. Cinsel ve duygusal zorbalık, çok yakın bir iliÅŸki içinde görülür ve sık sık tekrarlandığından aileler genellikle durumu anlar. Küfür eden ve bağırıp çağıran erkek arkadaÅŸlar, telefonu açtığınızda telefonun kapanması, kızınızın telefonda konuÅŸurken sık sık aÄŸlaması, tehlike iÅŸaretleri arasındadır. Çünkü fiziksel ÅŸiddet, sözel ÅŸiddet ve hakaretin ardından gelir. Ailelerin yara-bere gibi ÅŸiddet izlerine karşı da duyarlı olması ve bunları gördüklerinde hemen, ‘Senin yardıma ihtiyacın var. Ben senin annenim, ya da babanım, sana yardım edeceÄŸim" demeleri ve çocuÄŸu doktora götürmeleri gerekir. Â