‘Yeni Roman’ın ve yeni sinemanın zirve adı Alain Robbe-Grillet

BU akşam saat 19.00’da Atlas Sineması’nda ‘Yeni Roman’ın ve ‘yeni sinema’nın en tanınmış adı Alain Robbe-Grillet, Uluslararası İstanbul Film Festivali’nin konuğu olarak ‘Yaşam Boyu Başarı Ödülü’nü alacak.Ödül töreni, Güzel Tutsak (La Belle Captive) filminin gösteriminden önce yapılacak.Kimdir Alain Robbe-Grillet?18 Ağustos 1922’de Brest’te (Fransa) doğdu, tarımbilim okudu. Uzunca bir süre tarım uzmanı olarak çalıştı.İlk romanı ‘Silgiler’ (Les Gommes) biçim olarak klasik bir dedektif öyküsünü andırıyordu, ‘Kıskançlık’ta geçmiş, bugün ve geleceği iç içe işledi. ‘Gözleyici’ (Les Voyeaur) sadist bir katilin çevresinde dönüyordu.‘Yeni Roman’ (Paur un Nouveau Roman) kitabıyla yeni edebiyat akımının en önemli kuramcısı olmuştu.Enstantaneler, Kıskançlık ile Yeni Roman kitabı dilimize çevrildi.Belki de Roland Barthes, onun romanları üzerine inceleme yapmasaydı, ‘Yeni Roman’ tabiri kullanılmayacaktı.* * *SİNEMACI Alain Robbe-Grillet’den nasıl görüntüler yerleşmiş belleğime.Mekánların ve nesnelerin ayrıntısının tadını çıkarmayı öğretti bana. ‘Ölümsüz Kadın’ın (L’immortelle) çarpıcı görüntüsünü hálá hatırlıyorum.Kamera kızgın güneşin parlattığı Yedikule Surları’nın üzerinde geziniyor. Birdenbire izleyiciyi görüntülerden uzaklaştıran bir müzik, sinema salonunu çınlatıyor.Müzeyyen Senar’ın sesinden çok tanıdık Misket’in ünlü nakaratı:‘Oy farfara farfaraAteş düştü şalvaraAğzım dilim kuruduKız yalvara yalvara.’Sarsıcı bir güzellikti benim için. Filmden çıktıktan sonra şunu düşündüm:Bir Batılı, bir Fransız bunu nasıl yorumlardı.İstanbul ve müzik.Bana kalırsa, yönetmen Alain Robbe-Grillet amacına ermişti.‘Geçen Yıl Marienbad’da’ (L’annee Derniere a Marienbad) filminde, senarist Alain Robbe-Grillet, filmin yönetmeni Alain Resnais, mekánın olağanüstü bir estetikle nasıl kullanılacağının şiirini vermişlerdi.Romanda, Balzac’ın simgelediği zaman akışını yıkan Robbe-Grillet, ‘cine-roman’ (sinema romanı) ile de bunu sinemaya yansıtmıştı.Alain Robbe-Grillet’nin eşi Catherine Robbe-Grillet de Jean de Berg takma adı altında ‘İmaj’, ‘Kadınların Seremonisi’ adlı iki kitap yayımladı. 2004 yılında Fransız Akademisi’ne seçildi.* * *SİNEMA kavramınızı, seyirci beğeninizi çeşitlendirecek, boyutlandıracak filmleri sakın kaçırmayın.