Yazar olacağımı örgüt raporu hazırlayınca anladım

İstanbul’a 1978’de geldim. Her gün bir kişi ölüyor ve ülke kamplaşmış. Biz, Sovyet politikasına çok inanıyorduk, o nedenle TKP’ye (Türkiye Komünist Partisi) girmiştim. Marmara Üniversitesi Kamu Yönetimi’ne kaydımı yaptırdım. Abim doktordu, onun evinde kalıyordum. Bir gün evi polisler bastı. Dokümanları bulunca alıp Sirkeci’deki Müteferrika’ya götürdüler bizi. Allah’tan, dokümanları pazar çantasının içinde önüme koydular. Peluş kağıtlarda isimler, adresler vardı; örgüt üyelerinin isimleri... Ben çaktırmadan bir kısmını yedim. Kalanı da cebime koyup tuvalete gittim; oraya attım. Başkomiser polise “Bu çocuğu niye getirdiniz?” dedi. O da “İllegal örgüt üyesi. Dokümanlar var” dedi. Çantayı getirdi, baktı kağıtlar yok. “Onun önüne koyduk” da diyemiyor. Lenin’in kitabını gösterdi. Komiser, “Oğlum, bu gizli doküman değil ki, bırakın bunu” dedi. Köşeden dönmüştüm. Serbest kalır kalmaz Gezi Parkı’nda Vildan’la buluştuk. Ona, “Seni seviyorum” dedim; evlenme teklif ettim. Ardından annem İstanbul’a geldi, 11 Eylül gecesi biz kız istedik. Sıkıyönetim olduğu için etrafta askerler vardı. Gece eve dönerken üzerimdeki dokümanları anneme verdim, o taşıdı. O gece 12 Eylül Darbesi olmuş. Tabii ben farkında değilim, sabah kalktım, bakkala gittim. Asker durdurdu, “Nereye gidiyorsun? Devrim oldu” dediler. Trajikomik... Eve dönüp bütün materyalleri yaktım. Bu arada Vildan, biz evlenmeden hamile kaldı. ‘Yedi aylık’ diye yuttururuz dedik. Fakat bizim kız gerçekten yedinci ayda doğdu. Gittik, herkese durumu açıkladık mecburen. Komik olan şu: Dünyayı değiştirme iddiasındayız ama prezervatif kullanmayı bilmiyoruz!

BANA EDEBİYAT OKUTUN YAZAR OLACAĞIM

15 yıl profesyonel devrimcilik yaptım. Sabah kalktığımda birinci meselem ekmek parası kazanmak değildi. 12 Eylül’de TKP’yi İstanbul’da çökertemediler. Öğrenci gençlik sorumlusuydum, bana bağlı 250’ye yakın üye vardı. 82 Anayasası’na karşı afiş asarken bana bağlı olanlardan biri tutuklandı. Örgüte yazdığım rapor, Prag’da 40 ayrı dilde yayınlanan Barış ve Sosyalizm Sorunları dergisinde basıldı. Rapor yerine, “Bu son sınav değildir” diye hikaye yazmıştım. Tutuklanan bir öğrencinin işkencede direnmesini anlatıyordu. Yazarlık süreci öyle başladı. Moskova’ya gidiş kararı veren örgüt, ben değilim tabii. 1985-86 yılları... Moskova’ya giderken hayallerimin ülkesini göreceğim duygusu vardı. Görünce anladım ki benim idealimdeki ülke, idealimdeki toplum orası değil. Büyük bir yıkımdı. Oradayken, “Beş sene burada kal, parti gazetecisi ol” dediler. Ben de, “Bana edebiyat okutun, yazar olacağım” dedim; “O zaman dön” dediler. Döndükten sonra Söz Hakkı diye bir gazetede çalıştım. Sonra bizim parti TİP’le (Türkiye İşçi Partisi) birleşti, iş gevşedi. Yazar olarak, partiden daha etkili olabilirsin dedim kendime. Belki insanları devrim yapmaya çağırmazsın ama o insanların daha iyi olmasını sağlayabilirsin diye düşündüm.

YAZARLIĞA BAŞLAYIŞIM
İlk kitabımı partinin yayınevi bastı

İlk kitap, 1989’da çıktı. ‘Sokağın Zulası’ bir şiir kitabıydı. Onu da bir parti yayınevi bastı. Rahmetli Ali Taygun da merkez komitesindeydi partinin. Onun yanına gittim ve sanat komitesini oluşturduk. Ali Abi, ‘Çıplak Ayaklı Gece’yi okuyunca “Ahmet, sen polisiye yaz” dedi. Önce anlamadım; zoruma gitti. Beni küçümsüyor zannettim. Sonra fark ettim ki, polisiye aslında sistemi eleştirmek için iyi bir yol. Yoğun şekilde polisiye okudum. Hepsini karşılaştırdım ve bir politik zemin oluşturdum. Shakespeare’le Dostoyevski’yi örnek aldım. ‘Hamlet’, ‘Macbeth’, ‘Suç ve Ceza’, ‘Karamazov Kardeşler’, cinayetten yola çıkıp toplumun ruh halini anlatır. Benim kurgum biraz daha Agatha Christie, yani finali belirsiz olan, merakla okunan metinler. Klasik anlamda polisiye yazmıyorum. İlk polisiye romanım ‘Sis ve Gece’, yasak bir aşk bağlamında MİT’in sivilleşme sürecini ve bir yargısız infazı anlatır. Patasana’da Hititler’in ikinci başkenti ‘Kargamış’ı yazdım. O bana, büyük bir kapı açtı. ‘Patasana’, ‘Kavim’, ‘Beyoğlu Rapsodisi’, ‘Bab-ı Esrar’, ‘İstanbul Hatırası’ bir zincirin farklı halkalarıdır. Tarihi zeminde polisiyedir. Hani Umberto Eco, ‘Gülün Adı’nı yazdı, polisiye roman dedi. Orhan Pamuk ‘Benim Adım Kırmızı’yı yazdı, polisiyeydi ama polisiye demedi. Benim için fark etmiyor, ben güzel yazmaya çalışıyorum. İleride sanat tarihçileri tanımlamaya değer bulursa yazdıklarımı, sınıflandırabilirler. ‘Sis ve Gece’ filme uyarlandı. ‘Bab-ı Esrar’, ‘Beyoğlu Rapsodisi’ ve ‘İstanbul Hatırası’ için çalışmalar var. ‘Sis ve Gece’, yabancı dile çevrilen ilk polisiye. 98’de Yunanistan’da yayınlandı. Orada üç kitabım çevrildi. Almanya’da üç, Fransa, Kore ve İspanya’da birer kitabım yayınladı.

KİTAPLARIM
2004’ten itibaren para kazanmaya başladım

Evlendikten sonra ticaretle uğraştım. Antep’te demir ticareti yapan eniştem, İstanbul, Perşembe Pazarı’nda dükkan açmıştı. 1.5 yıl kadar hem okula gidip hem orada çalıştım. Parti bitince şirket kurduk; Ali Taygun ile altı yıl reklamcılık yaptık. Eşim de muhasebecilik, finansman müdürlüğü yaptı. Kırık dökük geçiniyorduk. ‘Patasana’ yedi baskı yapınca eşime, “Vildan, artık sadece yazarak geçinmek istiyorum” dedim. İşi bıraktım. Satışlar yavaş yavaş yükselmeye başladı. Diziler, filmler, yurtdışından gelen teliflerle beraber 2004’ten itibaren Türkiye’de sadece yazarak geçinen beş-on yazardan biri haline geldim.

SOLCULUĞUM
Lise-1’de bıçaklandım

Çizgi romanları saymazsak, kitapla ilk temasım evdeki çeyiz sandığıyla olmuştur. Biz yedi kardeşiz, üç abim Antep dışına, bir abim, Londra’ya kadar gitti. Onların getirdiği kitaplar sandığa konurdu. İçinde Hegel, Kafka, “Kral Marx” kitapları vardı. Marx’ı hiç “Karl” diye okumazdım. Sakalı var ya! Atatürk Lisesi birinci sınıfta solcuydum. Hepimiz solcuyduk, solcu olana kızlar bakardı, solcu olmak çağdaş olmaktı. Milliyetçi Cephe Hükümeti, dışarıdan toplama MHP’lileri gönderdi. Sürekli olay çıkardılar. Bir gün bıçaklandım. İki ülkücü, yakalarına rozet takmıştı. “Bu rozeti nasıl takarsın” diye bulaştık. Benim hatamdı. Hep kavganın içinde olan biriydim. Ama kimseyi vurmadım, yaralamadım, ona şükrederim. Yaşadıklarımın bedeli yüksek olabilirdi. Bir sürü arkadaşımız öldü, bir sürü insan delirdi, hayatlar bitti. Büyük yıkımlar yaşandı. Yine de benzersiz günlerdi; o günlerden çok şey öğrendim.

AİLEM
Yemek masasında din tartışılırdı

1930’lu yıllarda Antep’te masalcılar varmış. Dedem, anneme masalcılar tutarmış. İnanılmaz bir masal dağarcığı vardır annemin. Terziydi. Kızlar, bizde hem dikiş hem görgü öğrenirlerdi. Annem çok iyi bir anlatıcıydı. Onun masallarını dinledim. Muhtemelen bendeki yazarlık hikayesi annemden geldi. O anlatılar beni besledi. Şimdi 87 yaşında; bize gitsek, yine anlatır, bayılırsın. ‘Masal Masal İçinde’de annemden dinlediğim masalları anlattım. Babam dindar bir adamdı. En büyük abim, 60’larda Menderes’e karşı çıkmış, öğrenci hareketlerine katılmış. Ötekiler, 68 rüzgarına yakalanmış. Hepimiz solcuyuz. Solculuk yeterince algılanmadığından şematik bir dine karşı çıkış yaşanıyordu. Belki de babanın baskısına, sabah namazlarına götürmesine karşı bir intikam duygusuyla. Bu konu yemek masasında öyle tartışılırdı ki annem bile bizi savunurdu. Bizim durumumuz da babamın tutuculuğundan farklı değildi.

BAŞKOMİSER NEVZAT
O artık Türkiye’nin dedektifi

Okay Gönensin, Yeni Yüzyıl gazetesini çıkarıyordu. Aradı, “Bize polisiye yazar mısın?” dedi. Ben de “Dedektif olmaz Türkiye’de. Bir başkomiser yaratayım” dedim. Atıf Yılmaz’ın ‘Ah Güzel İstanbul’undaki Haşmet İbriktaroğlu karakteri, Yavuz Turgul’un Muhsin Bey karakteri ve öldürülen Adana Emniyet Müdürü Cevat Yurdakul’un bileşkesidir Başkomiser Nevzat. İki çizgi romanı var, üç de dizi yaptık. Artık Türkiye’nin dedektifi oldu.

TÜRKİYE
Ergenekon’u yazacağım ama sonra

Daha önce Susurluk’u yazmıştım. Şimdi de Ergenekon’u yazmayı düşünüyorum. Ama şimdi değil, çünkü belirsizlik devam ediyor. Malzeme topluyorum. Bir arşivim var. Her şeyin oturması lazım, çok enteresan bir döneme girdi Türkiye. Ergenekon’un kaderi de bununla ilgili. Amerika’nın Türkiye’deki yönetime, AK Parti’ye tavrı değişmeye başlıyor.

YAŞ 50
Artık aşağı doğru gidiyoruz

Kızımın ismi Gül. Çok acı bir hikayesi var. İşte 12 Eylül dönemi, ben örgütteki çocukları yazları çadır kampına götürüyorum. Felsefe, ekonomi, politika, Komünist Partisi tarihi üzerine dersler veriyorum. Kızım da beş yaşında. Ona diyoruz ki, “Kızım bak, ‘Benim adım Deniz’ diyeceksin tamam mı?” Sahilde gezerken çocuklardan biri “Sen ismini yazabilir misin?” diyor. O da “Deniz yazamam ama Gül yazabilirim” diyor! Şimdi evli, eşi de sinemacı. Bir de Rüzgar’ımız var, torun 2.5 yaşında. Hayata teşekkür ederim. Böyle devam ederse güzel ama etmeyecek tabii ki. Yaş 50, artık aşağıya doğru gidiyoruz.

İSTANBUL
Buradaki zenginliğin farkına varmıyoruz

Antep’ten sonra beni en çok mutlu eden, beni biçimlendiren şehirdir İstanbul. Bir romanla vefa borcunu ödeyeyim dedim. Tabii Antep’e de borcum var, onu da yazacağım. Antep bana çok şey verdi. Çok kültürlü, yeniliğe açık bir şehir. İstanbul’u yanlış anlıyoruz, buradaki zenginliğin farkına varmıyoruz. Bir şehirlilik bilinci yok. Ali Taygun’a ithaf ettiğim ‘İstanbul Hatırası’nda anlattıklarım hepsi, tarihte var. Ben roman kurgusuyla anlatınca popüler oluyor. ‘Patasana’yı yazınca beni Eski Çağ Enstitüsü’ne arkeolog olarak üye yaptılar. ‘Bab-ı Esrar’da Konya’da turizm patladı. Bir işe yarıyor yani yazdığınız. O zaman polisiye mi, edebiyat mı diye üzerinde durmuyorum. Çünkü bu hiç önemli değil, bir işe yaradığını fark etmek önemli.

AŞK
Kadınlara yalakalık yapan yazarlar var

“Kadınlara yalakalık olsun diye yazanlar var” sözleri Ahmet Altan üzerine söylenmemişti. Türkiye’de okurun büyük bölümü kadın. Yazarlar, bu hedef kitlenin beğenisine uygun yazıyor. Kadın yazarlar da yapıyor, kitabın adını ‘Aşk’ koyuyorlar, pembe kapak bilmem ne... Bunlar satışa ve kadını tavlamaya yönelik. Aşkı yadsıyacak kadar salak değilim ama merkeze koyarsan mutsuz olursun.

POLİSİYE
Seri katil dediğin yapayalnız bir kişi

Türkiye’deki suç kültürü polisiye yazmaya elverişli değil derlerdi, tümüyle yanlış. Sorun, yazarlarımızın polisiyeyi küçümsemesindeydi. Bizim gazeteler “Niye seri katilimiz yok” diye acınıyorlar. Bu bir eksikmiş gibi. Keşke olmasa, bizde de seri katil var. Ama Amerika’daki kadar öldürmemiştir; orada 100 kişiyi öldürenler var... Bizi koruyan şeyler var. Seri katil denen, yapayalnız bir kişi. Bizde hala memleketten bulgur geliyor, arkadaşımız var. Bu sosyallik, seri katilliği önlüyor. Ayrıca bizde sinema ve edebiyat, seri katilleri Amerika’daki gibi popüler figür olarak kullanmıyor, mitleştirmiyor.