Güncelleme Tarihi:
Yaz ishalleri gözle görülmeyen bakteriler ve gözle görülmeyen mikroskobik parazitler nedeniyle ortaya çıkıyor. Yazın artan hava sıcaklığı, vücudun suya olan ihtiyacını artırıyor. İçme ve kullanma sularının temiz olmaması nedeniyle mikroplu suların içilmesi veya bu sularla yıkanmış gıdaların tüketilmesi ile yaz ishalleri ortaya çıkıyor. Özellikle doğada insan ve hayvan dışkıları ile kirlenen sularda hastalığa yol açan mikroplar bulunuyor.
Bu suların kullanılması, çabuk bozulabilen sıcak ortamda iki saatten fazla beklemiş gıdaların tüketilmesi ile hastalık yapan mikroplar, ağız yolu ile alınarak bağırsaklara ulaşıyor. Mikropların bir kısmı barsak duvarında iltihap oluşturarak barsak hareketlerini artırmanın yanısıra, bağırsağa su ve iltihap hücrelerinin geçişine neden oluyor. Bazen de bağırsakta iltihap yapmadan salgıladıkları toksin denilen zehirli madde etkisi ile su ve tuz geçişini artırarak ishale neden oluyor.
İshal dizanteriye dönüşebilir
İshalin en önemli belirtileri arasında dışkılama sayısının artması ve dışkı özelliğinin değişmesi geliyor. Dışkı cıvık görünümde olabildiği gibi, sümüksü ve su gibi de oluşabiliyor. Kalın barsak hastalığına bağlı ishallerde dışkılama sayısı daha azken, dışkı miktarı daha az oluyor. Dr. Tanzer Ölçer, dışkının pirinç suyu görüntüsünü aldığı, dışkılamanın çok olduğu ve kolera bakterisinin neden olduğu ishalin çok tehlikeli olduğunu belirterek, “Çok sıvı ve elektrolit kaybına neden olduğu için tedavisinde çok dikkatli olmak gerekiyor. Bazen dışkının karakteri sümüksü olur. Bu durumda amipli dizanteriden şüpheleniyoruz. Bazen de dışkı kanlı ve iltihaplı olur. Bu durumda da sigella bakterilerinin neden olduğu dizanteriden bahsedilebilir, genellikle ateş de yüksektir” diyor. Ölçer'in dikkat çektiği diğer noktalar şöyle:
- Sıvı ve tuz kaybının az olduğu ve hastanın genel durumunun çok bozulmadığı ishal hastaları uygun bir diyetle ayaktan tedavi edilebiliyor.
- İshali olan hastaya posasız ve yağsız gıdalar verilmelidir. Kuruyemiş, çikolata, kızartmalar gibi gıdalardan uzak durmalı.
- Yağsız makarna, pirinç lapası, haşlanmış patates, haşlanmış yağsız et ve tavuk, yağsız ızgara köfte verilebilir.
- Bol miktarda sıvı tüketimi tavsiye edilir.
- Aşırı su ve tuz kaybı, ağır dizanteri halleri, kolera gibi durumlarda hasta mutlaka hastaneye yatırılmalı.
- Öncelikle kaybedilen su ve tuzu yerine koymak amacıyla serum verilir. Daha sonra durumuna uygun ilaçlar başlanır.
İshalden korunmada kaynağı bilinmeyen suları tüketmemek, elleri yemekten önce ve sonra sabunla yıkamak, kullanılan ve içilen suların klorlanması faydalı oluyor.
Tatil ortamında insanların alkol tüketimi artıyor, sıcaklar alkolün insan vücudundaki etkisinin de artmasına yol açıyor. Aşırı tüketilen alkol sinir sistemi bozukluğu ve ağır mide rahatsızlığı şeklinde ortaya çıkıyor. Bulanık görme, gözbebeklerinde genişleme, konuşma bozukluğu ve denge kaybı görülüyor. Dr. Tanzer Ölçer aşırı alkol alan kişinin baygın durumda değilse kusturulması veya midesinin yıkanmasının uygun olacağını belirtiyor. Alkol zehirlenmeleri aşırı düzeyde ise genellikle hastanede tedavisi gerekiyor.