Yaz geldi ishale dikkat

Anadolu Sağlık Merkezi’nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Sokulu, çocuklarda görülen ishal tehlikesi ile ilgili bilgi verdi.

Yaz aylarının gelmesiyle birlikte özellikle ebeveynleri korkutan problemlerden biri de ishaller oluyor. Her yaÅŸ grubunda ortaya çıkmasına raÄŸmen, ishaller özellikle yaÅŸlılar ve çocuklar için risk oluÅŸturabiliyor.            Â

Havaların ısınması etken                                Â
İshalin yaz aylarında görülme oranlarının artmasının ise iki ayrı sebebi bulunuyor. Birinci neden havaların ısınması nedeniyle besinlerin daha kolay bozulması, ikincisi ise artan sıvı ihtiyacı nedeniyle her durumda sıvı alma isteğinin mikrop alma riskini artırması. İshallerin ortaya çıkmasındaki bir başka önemli etken ise hijyen kurallarına uyulmaması.

Ä°shale yol açan etkenler arasında, virüsler, bakteriler ve parazitler baÅŸta geliyor. Etkene baÄŸlı olarak da tedavi farklılaşıyor. Ancak yaygın olarak görülen ishal nedenleri arasında virüsler ön sırada geliyor.    Â

Bakteriler ise besin zehirlenmeleri ve buna bağlı ishallere neden oluyor. Virüslerin neden olduğu sulu dışkılama şeklindeki ishal, bir gün boyunca etki ediyor ve ateş yapmadığı gibi hastayı evine bağlamıyor.

Çocukları daha fazla etkiliyor
İshaller, çocukları ise daha fazla etkiliyor. Çocuklarda meydana gelen ishallerde sıvı kaybının yüksek olması hastane yatışlarını artırırken, basit bir yaz ishali nedeniyle bir yetişkinin hastaneye yatma ihtimali ise daha düşük oluyor. Çünkü sıvı kayıpları çocukları daha fazla etkiliyor.

Çocuklarda yüzde 10 sıvı kaybı bile sıvı dengesini etkileyerek genel durumunun bozulmasına neden olabiliyor. O yüzden sıvı kaybı çocukları önce halsizleştiriyor, sonra hareketsizleştiriyor ve bilinç kaybına kadar gidebilen durumlar olabiliyor.

Hayatına mal olabilir                        Â
Gerekli girişim yapılmazsa ishal çocuğun hayatını tehdit edebiliyor. Geç getirilen çocuklarda sıvı kaybı yerine konmasına karşın kaybedilen elektrolitler nedeniyle bazı bozukluklar kalabiliyor.

Dondurma tüketimine dikkat!
İshallerin bulaşıcı olduğunun altını önemle çizen Dr. Ayşe Sokullu, özellikle ortak yaşam alanlarında ve tuvaletlerde el temizliği ve hijyen kurallarında hassas olmak gerektiğini vurguluyor.

Yazın özellikle ortak yaşam alanlarının kullanımlarının artması, havuzlar, buralardaki tuvaletlerin kullanımı, açıkta satılan yiyeceklerin tüketilmesi gibi etkenlerin hepsi mikrobik durumun yayılmasını kolaylaştırıcı etkenler olarak sıralanıyor. Yazın çok tüketilen bir besin maddesi olan dondurmayı tüketirken de çok dikkatli olmak gerekiyor.

Öncelikle açıkta satılan dondurmaları mümkün olduÄŸunca tüketmemekte fayda var. Kapalı olarak satılan dondurmaların da bulunduÄŸu dolapların sürekli çalışır konumda olması gerekiyor. Süt ürünleri sıcak havada kolayca bozulabildiÄŸinden, bir dondurmanın eriyip sonradan dondurulmuÅŸ gibi bir görüntüsü varsa tüketmemek gerekiyor.                    Â

Nasıl tedavi ediliyor?   Â
Sıvı dengesini yerine koyabilmek için ailenin eğitimi çok önemli rol oynuyor. Sıvı dengesi aşırı bozulmamış vakalarda önce diyeti değiştiriliyor. Daha az yağlı, fazla lif içermeyen, pirinç, patates gibi barsakları az çalıştırmaya yönlendirici bir diyet öneriliyor. İshalde öncelikli amaç sıvı dengesini koruyucu önlemleri erkenden almak ve kayıpları ağız yoluyla yerine koyma tedavileri uygulamak.

Hastaneye yatış ve serumla tedavi aşamasına ne kadar az mecbur kalırsak o kadar iyi olur. Kusmalar için yine ailenin eğitilmesi önemli. Beslenme şeklindeki düzeltmeyle de kusma ilaçsız bir şekilde önlenebiliyor. Kusması olmayan çocuklarda tedavi biraz daha kolay oluyor.

Ancak sıvı kaybı çok fazla olan, yani yüzde 10`un üzerine çıkan çocuklarda bu tip uygulamalarla zaman kaybetmeyip damar yolu ile sıvı tedavisine başlamak gerekiyor. Ailelerin dikkat etmesi gereken nokta çocuk halsizleşmeye başlamışsa ve ağızdan sıvı alımı sağlanamıyorsa hızla doktora başvurmak olmalıdır.

Dikkat edilmesi gereken noktalar

•Dışarıda yiyecek bulundurmamaya çalışın.

•Hijyen koşullarından emin olmadığınız yerlerde yemek yemeyin.

•El hijyenine dikkat edin, çocuklarınızın da ellerini hijyenik bir şekilde yıkamasını sağlayın.

•Süt ve süt ürünlerini tüketirken çok daha dikkatli davranın. Üretim ve son kullanma tarihleri ile saklama koşullarına bakın.

•Çocuklarda ishal başlar başlamaz sıvı takviyesine başlayın.