Yaşa bağlı sarı nokta hastalığında Fotodinamik tedavisi

Gözün sarı nokta hastalığı, tedavi edilmemesi halinde yüzde 95’lere varan oranlarda görme kayıplarına yol açıyor.Hastalar okuyamıyor, araba kullanamıyor, silüet halinde görebiliyorlar. Ä°lerleyici olan yaÅŸa baÄŸlı sarı nokta hastalığı 50 yaşın üzerinde görülüyor. Kuru ve ıslak olmak üzere iki tipi bulunuyor. Kuru tipine diÄŸerine göre daha sık rastlanıyor. Ancak ıslak tipi hızlı ilerliyor ve daha çok görme kaybına yol açıyor. Bugün ıslak tipinin tedavisi olan fotodinamik üzerinde duracağız.Sarı nokta hastalığı gözün neresinde ortaya çıkıyor?Göz küresinin arka duvarında görmeyi saÄŸlayan retinanın merkezinde, tıp dilinde makula denilen, sarı nokta üzerinde görülüyor. Sarı nokta, okuma, yazma, araba kullanma, televizyon seyretme gibi iÅŸlevlerde önemli. Ayrıca kontrast hassasiyeti ve renkli görmeden de sorumlu önemli bir bölge. Bu yüzden hastada ilk olarak görme kalitesi bozuluyor. KiÅŸilerin yüzlerini seçemiyorlar. Nesneleri gri tonda ve silüet halinde görüyorlar. Hastalığın baÅŸka belirtileri var mı?Işık çakması, sinek uçuÅŸması hissi, karanlık gölgelerin belirmesi, eÄŸri görme, renkli görmenin bozulması da diÄŸer ÅŸikayetlerden. Tüm bu sorunlar nedeniyle kiÅŸi tek başına evden çıkamaz hale bile gelebiliyor.Hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaÅŸtıran faktörler neler?YaÅŸ ve kalıtım en büyük rolü oynuyor. Ayrıca sigara, hipertansiyon gibi çevresel faktörler hastalığı olumsuz etkiliyor. Menopozda östrojen kullanımıysa hastalığın ıslak tipe geçiÅŸini azaltıyor. Hastalığın tipini nasıl belirliyorsunuz?Damlalı gözdibi muayenesini de içeren detaylı göz muayenesi, anjiyosu ve sarı nokta tomografisiyle tanı konur. Hastaların yüzde 90’ında kuru tipi, yüzde 10’unda ıslak tipi görülür. Islak tipi hızlı geliÅŸimi nedeniyle daha tehlikeli. Bunlarda sarı nokta altında yeni damarlar geliÅŸir. Zarlardan ortaya çıkan sızındı nedeniyle göz dibinde kanamalar geliÅŸebilir. Sızıntının uzun süre devam etmesi ve kanamaların tekrarlamasıyla görmeyi saÄŸlayan hücreler bozulur. Hastalığın tipini belirlemek tedavi seçenekleri açısından önemli. Her hastaya fotodinamik tedavi uygulanmaz.Fotodinamik tedavi nasıl yapılıyor? Hastanın kolundan verilen ilaçla gözdeki hastalıklı doku toplanıyor. Göz dışından uygulanan özel bir lazer ışını yardımıyla ilaç 83 saniyede etkili hale gelerek, dokudaki serbest oksijeni açığa çıkarıyor. Bu da hastalıklı dokuyu tahrip etmeye baÅŸlıyor. Böylece hastalığın ilerlemesi durduruluyor. Ä°ÅŸlem sırasında hasta herhangi bir aÄŸrı, sızı duymuyor. Gerekirse tedavi 3 ayda bir uygulanıyor. Hasta doktoru tarafından en az 2 yıl izleniyor. Koruyucu tedavi olarak ne öneriyorsunuz?Doktor kontrolünde yüksek doz A, C ve E vitaminleriyle, çinko veriyoruz. Ayrıca balık, bol yeÅŸillik ve zeytinyağı ağırlıklı beslenmeyi öneriyoruz.Hazırlayan:Mesude ERÅžANÂ