Yabancı sigaradan dumanlaşan vergi

Türkiye‘de sigaradan çeşitli adlar altında alınan vergilerin oranı, sigara bedelinin yüzde 300’üne yaklaşıyor. Olaya bu yönüyle baktığımızda, sigara içenler, Türkiye’de en yüksek oranlı vergiyi ödeyen kişiler, yani hepsi birer vergi rekortmeni...Sigara olayında, bir de ‘dumanlaşan vergi’ var. Sigaradan alınan vergi artırıldıkça ‘sigara kaçakçılığı’ da artıyor. Sonunda, kaçak sigaradan alınamayan vergi de dumanlaşıyor... Sigaradaki bir başka dumanlaşmayı da Bülent Akarcalı’dan dinledik.YASAKLAR VE KAÇAKLAREski İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı geçenlerde ilginç bir olay anlattı; ‘4207 sayılı yasayla, Tütün mamullerinin her türlü dolaylı, dolaysız reklam (promosyon, sponsorluk, bedava malzeme dağıtım vs.) işleri, 1996’dan beri kesinlikle yasaklanmıştır. Yani yasal olarak, sigara üreten, ithal eden hiçbir şirket; gazete, dergi, otel, restoran ve cafeye ‘reklam verdim, promosyon malzemesi hediye ettim, sinema kulübü hamiliği yaptım, çok sigara satan bayilere teşvik verdim‘ diyemez. Ancak, bu yola başvurdukları da bir gerçek... Özellikle yabancı sigara şirketlerinin, bu şekilde son birkaç yılda 200 milyon dolar civarında harcama yaptığı göze çarpıyor. Yasaklanan bu faaliyetleri için yaptıkları harcamaları da defterlerine gider yazıp, gelirlerinden düşüyorlar...’Akarcalı’nın anlattığı olay, çok ilginçti. Dayanamayıp sordum;- Peki, siz milletvekili iken bu olayın niye üzerine gitmediniz?- Gitmez olur muyum, dönemin Maliye Bakanı’na resmen yazılı suç duyurusunda bulundum. ‘Hükümetimizin vergi gelirlerine çok ihtiyacı olduğu ve halktan fedekarlık istediği bir dönemde, yabancı sigara şirketlerine, milyonlarca doların hibe edilmesine göz yumulmayacağına inanıyorum’ diyerek, bu konuda açıklama istedim. Defalarca hatırlattıktan sonra, bir yıl gecikme ile yanıt geldi...- Peki , ne deniliyordu o yanıtta ?- Verilen yanıt, utanç verici ve yüz kızartıcı idi; ‘Vergi yasalarında promosyon masrafları gider yazılamaz’ denmiyor gerekçesiyle, yüz trilyonlarca liralık vergi kaybına göz yumuluyordu! İlgi duyanlar için belirteyim; Maliye Bakanlığı yazısının orijinalini ‘Karanlıklar Hep Vardı’ adlı kitabımın 55 ve 56. sayfalarında yayınladım. Bakanlığın bu görüşüne göre, tüm uyuşturucu üreticileri ve kaçakçıları da masraflarını gider yazabilirler.Akarcalı‘ya dikkat ettim, olayı anlatırken, o günleri yeniden yaşıyor gibi heyecanlıydı... Son olarak 10 Eylül 2004 tarihli Resmi Gazete’de sigara reklam ve tanıtımının yapılmasını, teşvik ve özendirici kampanyalar düzenlenmesini yasaklayan bir tebliğ daha yayınlandı. Bakalım, yasaklar ve sigarada dumanlaşan vergiler ne olacak?Papaz ve TanrıMahalledeki iki afacan çocuk, yaramazlıklarıyla tüm mahalleyi bıktırmış.Kırılan camların, çizilen duvarların, lastiği indirilen otomobillerin, kuyruğuna teneke bağlanan kedilerin sorumlusu, hep afacan kardeşler.Anne-baba her gün şikayete gelen komşulara laf anlatmaktan, bıkmış usanmışlar. Sonunda, kilisenin papazına gidip, yardım istemişler.Papaz da ‘çocukları bana gönderin, konuşayım’ demiş.Çocuklar gelmiş. Papaz önce büyük olanı yanına çağırmış;‘Söyle bakalım evladım, Tanrı nerede?’Çocuk susar... Papaz tekrar sorar;‘Evladım söylesene, Tanrı nerede?’Çocuk susmaya devam eder. Papaz ısrarla sorar, çocuk yine susmaya devam eder. Papaz, sonunda sinirlenir;‘Konuşsana be çocuk, nerede Tanrı?’Çocuk, aniden fırlayıp koşar. Kardeşine de seslenir ‘kaçalım çabuk!..’ Eve giderler ve odalarına girip kapıyı kilitlerler. Küçük oğlan, büyüğüne sorar ‘neden kaçıyoruz?’Büyük yanıtlar;‘İşte şimdi başımız belada... Tanrı kaybolmuş, bizden biliyorlar...’Tüketicilerin 683 milyar dolarlık borcuKredi kartı borçları, sadece Türkiye’de değil, dünyada da sorun. ABD’de tüketicilerin önemli bir kısmı ciddi bir kredi kartı borcu sorunuyla karşı karşıyaHaziran 2004 itibariyle Cambridge Consumer Credit Index tarafından yapılan açıklamayla, ABD vatandaşlarının toplam 683 milyar dolar kredi kartı bakiye borcu bulunduğu ve son ay itibariyle bunların sadece asgari ödemeyi yaparak sorunu ileri taşıyanların oranının % 47 gibi yüksek bir düzeye ulaştığı anlaşıldı. Kredi kartı bakiye borcunun aylık ödemesinin yarısından fazlasını ödeyebilenlerin oranı ise sadece % 13. Bu konudaki değerlendirmelerde ABD bankacılık sisteminin tüketici kredilerinden ötürü ciddi bir sorunla karşı karşıya olduğu belirtiliyor.Günün sözüAttığınız tokada karşılık vermeyen kişiden sakının. O hem sizi bağışlamaz hem de kendinizi bağışlamanıza olanak bırakmaz.Bernard Shaw