Yabancı bankalar cirit atıyor, Rabobank’ın kanı ‘Şeker’le uyuşuyor

EKONOMİST Dergisi’nin ‘Yılın İş İnsanları’ ödül töreninde bir arkadaşım sordu: ‘Duydun mu? (X) Bank’a da Belçika’dan ciddi bir ortaklık teklifi varmış. Bankanın yüzde 50’sini hemen almaya hazırlarmış...’Birçok Türk bankasının yabancı bankalara satış veya ortaklık konusunu görüştüğünü biliyordum, ancak söz konusu teklifi sormak için ilgili bankayı aradım. Yanıt ilginçti: ‘Türkiye’de şu anda yabancı bankalar cirit atıyor. ‘Sizi satın alalım, ortak olalım’ teklifiyle karşılaşmayan banka yok gibi. Biz önceleri kapımızı tümüyle kapalı tutuyorduk. Teklifler yoğunlaşınca, ‘Görüşelim, en azından bankamızın değerini öğreniriz’ demeye başladık.’Peki, Türk bankalarının tümü, ‘Fiyatımızı öğrenelim’ mantığıyla mı yabancılarla görüşüyor?Elbette değil...Türk bankacılık sektörüne Koç Finansal Hizmetler’in yüzde 50’sini alarak adım atan İtalyan Unicredito, bununla yetinmeyip, ortağıyla birlikte Yapı Kredi Bankası’nın yeni sahibi olmaya soyundu.Ardından Fransız BNP Paribas, Türk Ekonomi Bankası’na ortak olmak üzere TEB Mali Yatırımlar’la görüşmesini ‘mutlu evlilik’le noktaladı.Yabancıyla ‘mutlu evlilik’ sırası en geç önümüzdeki nisan ayı ortalarında Şekerbank’a geliyor.Şekerbank, Hollandalı Rabobank’la ortaklık görüşmesini kararlılıkla sürdürüyor. Şekerbank Genel Müdürü Hasan Basri Göktan, Rabobank’la ortaklık hazırlığını şöyle değerlendiriyor: ‘Rabobank’la ilişkimiz çok eskiye dayanıyor. Onlar Türkiye’ye ilgi duymaya başlayınca, kendilerine en yakın bizi gördüler. Aramızda birçok ortak özellik var. İki banka da kooperatiflerle kurulmuş. Hem Şekerbank’ın, hem de Rabobank’ın bir patronu yok. Onlar da biz de kár dağıtmıyoruz. Tam bir kan uyuşumumuz var.’Madem bu kadar ‘uyum’ var, evlilik yakın olmalı... Göktan onaylıyor: ‘Şu anda due dilligence (detaylı inceleme) sürüyor. Nisan ortası gibi ortaklık gerçekleşebilir. Hedefimiz anlaşmak.’Garanti Bankası ile İtalyan İntesa’nın ortaklık görüşmelerini kesen en önemli nedenlerden biri çalışanların emeklilik sandığıydı.Şekerbank’ta böyle sorun çıkar mı? Göktan, munzam sandıklarının Şekerbank’ta hissesi olduğunu, bunun bir bölümünü Rabobank’a satabileceklerini belirtiyor ve ekliyor: ‘Bizde munzam sandık sorun olmaz.’Göktan, ortaklıkla birlikte Şekerbank’ın özkaynaklarının 3-4 katına çıkabileceğini, Anadolu köylüsüne ‘yeni kaynak’ geleceğini savunuyor.Göktan, Rabobank’la ortaklık sonrası birlikte Rusya’ya açılabileceklerinin de işaretini veriyor...Yabancıyla evlenen bankalar ‘mutlu’luk sergiliyor... Yabancıların ilgisi, banka patronlarını sevindiriyor...Sektördeki yabancı payı, önümüzdeki dönemde hızla yüzde 15-20’lere, belki daha da üstüne çıkacak gibi görünüyor.Bankacılıkta yabancı payının yüzde 40-50’lere yükselmesine kuşkuyla bakanlar hatırlatıyor: ‘2001 krizi sırasında hükümet dört büyük bankanın patronlarını çağırıp, doların ateşini düşürmek için 250’şer milyon dolar acil borç istedi. Onlar da çıkarıp verdi. Buna karşın, bir yabancı banka, kriz darbesi yiyen özel sektöre can simidi olan ‘İstanbul Yaklaşımı’ konusunda sektörle ortak hareket etmedi. Herhangi bir sıkıntı durumunda, yabancı bankalar, ülke yararını tümüyle gözardı ederse ne olacak?’Bu can alıcı soruya doğru yanıtı bulalım, bankacılık sektöründe ‘yerli-yabancı dengesi’ni iyi kuralım...İntiharın hesabı bankalara sorulur muBANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) kredi kartlarıyla ilgili yasa taslağını tartışmaya açtı, kredi kartı düşmanlığı alevlendi.Kayıtdışı ekonomiye karşı en önemli araçlardan biri olan ve harcamaların tümünü kayıt içinde yapmayı gerektiren kredi kartı, neredeyse ‘suç aleti’ muamelesi görmeye başladı.Hele de BDDK’da temizlik işini yürüten İşmer’in işçisi Murat Akkavak’ın kumar oynayıp kredi kartı borcu yüzünden intihar ettiğinin ortaya çıkması, bankaları ‘suçlu’ ilan etmeye yetti...BDDK belli ki bu intiharı dikkate alıp, yeni taslağa ‘kredi kartıyla kumar fişi alana nakit çekim faizi uygulanır’ maddesi bile koydu.Bankacılar şimdilik açıkça tepki ortaya koymasa da sektörün ortak sorusu şu: ‘İntikam yasası gibi taslakla intiharın hesabı bize mi soruluyor?’