Vitamin - mineral efsanesi çöküyor mu

Özellikle ABD’deki dükkanlardan alınmış deÄŸiÅŸik vitamin ve mineral kombinasyonlarını içeren ilaçların, destek tedavisi olarak kullanıldığını görüyoruz. Bu ilaçları satan dükkanlar Türkiye’de de giderek yaygınlaÅŸtı. Hastalar kalp ve damar hastalıklarından korunmak için veya varolan hastalıklarının ilerlemesini durdurmak için hangi vitamin ve mineral kombinasyonları almalarını gerektiÄŸini sık soruyorlar. Halbuki dışarıdan takviye olarak alınan vitamin ve minerallerin bırakın yararlı etkileri zararları bile bulunabiliyor. l Vitamin ve minerallerin kalp ve damar hastalıklarından korunmada yararı var mı?Kanıtlanan bir yararları yok. Birçok hastamızın çok inanarak kullandığı vitamin-mineral kombinasyonlarının bir yararının olmadığını söylememiz hastalarda sadece hayal kırıklığı deÄŸil bize olan güvenlerin de sarsılmasına yol açıyor. Genel kanı ‘bana nasıl olsa zarar vermez o halde kullanmamda da bir mahsur yoktur’ düşüncesi.l Bu konuda yapılan araÅŸtırmaların ortaya koyduÄŸu veriler nedir?Kardiyolojinin en prestijli dergilerinden olan New England Journal of Medicine’in 24 Haziran 2004 sayısında yayınlanan bir çalışma hastalara vitamin önerirken bir kez daha düşünmemiz gerektiÄŸi konusunu yeniden gündeme getirdi. Kalp damarlarının balon ile açılmasından sonra stent yerleÅŸtirilen hastalarda folik asit, B6 vitamini ve B12 vitamini verilenlerde, verilmeyenlere göre damarda daralmanın tekrarlama olasılığının daha yüksek olduÄŸu ortaya çıkardı. Bugün güvenle ve yaygın olarak kullandığımız ilaçların hemen hemen tamamı büyük hasta gruplarında karşılaÅŸtırılmalı çalışmaların sonuçları ile güvenli ve etkili bulunduktan sonra piyasaya sürülüyor. Halbuki vitaminler ve mineraller için bu tür çalışmalar ne yazık ki çok az sayıda yapılabiliyor. l E vitamini efsanesi çöktü mü?Son on yılda koroner (kalp-damar) hastalıklarından korunmada antioksidanların artan önemiyle beraber bir antioksidan olan E vitamini tüm dünyada olduÄŸu gibi ülkemizde de çok yaygın olarak kullanılmaya baÅŸlandı. Kalp damar hastalıklarından korunmada E vitaminin etkinliÄŸinin araÅŸtırılması amacı ile yapılmış kısa adları ATBC, CHAOS, GISSI, HOPE olan dört büyük çalışma var. Bu çalışmalarda toplam 26 bin hastada E vitamini 3 ila 5 yıl kullanıldı. Kalp- damar hastalıklarından ölüm, miyokard infarktüsü veya inme (felç) açısından E vitamininin hiçbir etkinliÄŸinin olmadığı çok açık olarak gösterildi. l Daha kötü yapabilir mi?Yine yakın zaman önce yapılan bir çalışmada koroner kalp hastalığı olan kadınlara antioksidan olarak verilen E ve C vitamini takviyesinin damar hastalığının ilerlemesini engellemediÄŸi hatta bir miktar kötüleÅŸtirdiÄŸi gösterildi. Keza bol taze sebze- meyve alımının kalp damar hastalıklarından koruduÄŸu düşüncesiyle bu gıdalarda bol miktarda bulunan beta karoteni (A vitamini) yüksek dozda vermek faydanın aksine zarar verebiliyor. l Minerallerin durumu nedir?Minerallerin kalp damar hastalıklarından korunmadaki rolü konusu ise vitaminlerden daha da karanlıktır. l Sonuç olarak...Vitamin ve mineral içeren ilaçlar saÄŸlıklı bir yaÅŸam ÅŸeklinin veya saÄŸlıklı bir diyetin alternatifi deÄŸil. Dışarıdan takviye alınan hiçbir vitamin ve mineral sigara içimi, ÅŸiÅŸmanlık veya hareketsizliÄŸin yaratacağı zararları ortadan kaldıramaz. Taze sebze ve meyve açısından son derecede zengin olan ülkemizde orta yaÅŸ kuÅŸağının kalp damar hastalıklarından korunmak için en son baÅŸvurması gereken yöntem vitamin- mineral içeren ilaçlar.Â