Usta yönetmenlerin meslek sırları

Mike Goodridge, ‘Yönetmenlik’ isimli kitabında, sinema sanatının en önemli ‘aktörleri’ni, yönetmenleri kendi sözleriyle aktarıyor. Kitap Clint Eastwood’dan Guilermo del Toro’ya, Nuri Bilge Ceylan’dan Haneke’ye, Park Chan-wook’tan Amos Gitai’ye dünyanın en önde gelen yönetmenleriyle yapılan söyleşiler ve Hitchcock, Godard, Bergman, Ford, Kurosawa gibi ölümsüz ustalara ait özel bölümlerden oluşuyor. Remzi Kitabevi tarafından yayımlanan ‘Yönetmenlik’ kitabından sizin için seçtiklerimiz.

Susanne Bier
Elimdeki malzemeden ödüm kopmalı

Film yaparken, kontrolün bende olmasını isterim. Buna rağmen rahat etmek istemeyen bir yapım da var. İşin birazcık korkutucu gelmesi gerektiğini düşünüyorum. Korkmazsan, işi doğru dürüst yapman için gereken gücü kaybedersin. Oyuncuların en iyi performansı sergilemek için biraz paniklemeleri gerektiğini söylemeleri gibi. Ben de bir yönetmen olarak aynı duyguları paylaşıyorum. Elimdeki malzemeden ödüm kopmalı. Çekim günlerinin çoğunda sahneyi gitmesi gerektiği yere nasıl taşırım diye düşünürken dehşete düşmeliyim.

Clint Eastwood
Sinemada daima öğrencisin

Aktörlük yaptığım yıllarda zamanla oyuncularla çalışmak ilgimi çekmeye başladı ve kimi yönetmenlerle, oyunculuğa daha uyumlu olan farklı atmosferler yakaladım. Film seti başka yönetmenlerle olduğu gibi sinir bozucu, dayatmacı ya da bubi tuzaklarıyla dolu olmak zorunda değildi. Kendi teorilerimi geliştirmeye başladım ve tüm deneyimlerimi bunlara aktardım. Sinema dünyasında geçen bir hayat, diğer herhangi bir meslektekiyle aynıdır. Daima öğrencisindir. Her film farklıdır, başa çıkılması gereken farklı engeller vardır ve bu yüzden ilginçtir. Bu yüzden sinemaya devam ediyor ve zorluklarından zevk alıyorum.
Genç sinemacılara da tavsiyem; hayatta öğrendiğin ve gördüğün her şeyi kullan ve filmlerine dahil et derim. Bir de insanların seni güçlü fikirlerinden caydırmasına izin verme. İnsanların seni tehlikelere karşı uyarmak istediğini bil ama eğer iyi bir fikrin varsa ondan vazgeçme.

Pedro Almodovar
Kimseye mecbur değilsiniz

1980’lerde bu işe yeni başladığımda İspanya çok özel bir dönemden geçiyordu. Dalga dalga büyüyen bir özgürlük rüzgârı esiyor, insanlar sırf yapabilme özgürlüğünün verdiği zevki tatmak için moda, resim, sinema üzerine çalışıyordu. Piyasayı düşünmedik hiç, hatta ortada bir piyasa olup olmadığını da. Günümüzün sorunu bu: Piyasa her şey demek ve çok daha fazla rekabet var. Ama eğer henüz yolun başındaysan en güzel zamanlar onlar. Filmini sadece beş kişi izleyebilir ve umrunda olmaz. Genç sinemacılara diyeceğim, yaptığınız işler hakkında peşin hükümlü olmayın. Geleneksel ya da modern olmaya çalışmayın. Sinema yaparken sadece kendinize karşı dürüst olun. Kimseye mecbur değilsiniz.

Nuri Bilge Ceylan
Kontrol delisiyim galiba

‘Bir Zamanlar Anadolu’da’da büyük bir ekiple çalışma hissini sevmedim. Benim ne istediğimi tam olarak bilmediklerinden, daha fazla hata yapıldı. İletişim zincirleri kolayca kopabiliyordu ve bu durum zaman zaman yanlış anlaşılmalara yol açıyordu. Sen asistanına bir şey söylüyorsun, asistanın onu kendi asistanına söylüyor, o da gidip ses mühendisiyle konuşuyor ama senin mesajın tamamıyla değişmiş oluyor.
Kontrol delisiyim galiba. Elim mahkûm; çünkü yönetmen sette filmi baştan sona anlayan ve bilen tek kişidir. Teknik ekip yalnızca o an çekilen sahneye odaklanır, o sahneyi filmin diğer bölümleriyle nasıl bağlayacağını bilen yönetmendir. Her zaman başka insanların beklentilerinden sıyrılmaya, kafa olarak film yapmaya başladığım eski güzel günlere dönmeye çalışırım.

Istvan Szabo
Ekibiniz olmadan film yapamazsınız

Genç sinemacılara söyleyeceğim; herkes birbirinden farklıdır. Herkesin filmi, her oyuncu, her hikâye farklıdır. Ben şunu öğrendim: Sinemacılıkta eşsiz olan tek şey, duygu dolu, yaşayan bir insan yüzüdür. İzleyiciler ekranda gördüğü yüzleri önemsemek zorundadır, çünkü izleyiciler bu yüzlerle temsil edilir. Ama yüz, oyuncuya aittir. Seviyorum oyuncuları. Unutmadan, bir de ekibinize karşı nazik olun. Kahvede oturup hikâye anlatabilecek çok insan bulursunuz ama bir film yapmak için insanların sizin tarafınızda olmalarına ihyitacınız var. Ekibiniz olmadan film yapamazsınız.

Kitapta kimler var

Pedro Almodovar, Olivier Assayas, Susanne Bier, Ingmar Bergman, Nuri Bilge Ceylan, Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne, Guilermo Del Toro, John Ford, Clint Eastwood, Stephen Frears, Terry Filliam, Jean-Luc Godard, Amos Gitai, Paul Grneengrass, Michael Haneke, Alfred Hitchcock, Park Chan-Wook, Istvan Szabo, Peter Weir, Zhang Yimou, Akira Kurosawa