Ülseratif kolit

Ãœlseratif kolit kalın bağırsak iç yüzeyinin bilinmeyen nedenlerle kendiliÄŸinden iltihaplanmasıdır. Kanlı, mukuslu bir ishal, sürekli tuvalete gitme isteÄŸi, ateÅŸ, kilo kaybı, karnın alt kısmında aÄŸrı gibi ÅŸikayetlerle geliÅŸen ülseratif kolit hastalığı, ciddiye alınması gereken bir sorun.l Kalın bağırsaktaki iltihaplanma baÅŸka hangi sorunlara yol açıyor?Bu iltihaplanma kalın bağırsak yüzeyinde geniÅŸ yaraların açılmasına ve bu yaralardan da kan, protein ve diÄŸer deÄŸerli vücut salgılarının kaybına yol açıyor. En sık dışkı yoluyla kan kaybedilmesi, kanamanın yanı sıra ÅŸiddetli ishal, kilo kaybı, karın aÄŸrıları ve ateÅŸle ortaya çıkan ülseratif kolit hastalığının muhakkak ciddiye alınması ve tedaviye baÅŸlanması gerekiyor. Aksi halde kalın bağırsak kanserine yakalanma riski artıyor.l Hastalık nasıl oluÅŸuyor?Ãœlseratif kolitin nedenleri bilinmez. Erkeklerde kadınlara göre biraz daha sık rastlanır. Genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin etkili olduÄŸunu düşünüyoruz. Bu faktörler arasında en çok tartışılanlar sigara ve alkol kullanımı, beyazlatılmış ÅŸeker tüketme, doÄŸum kontrol hapları ve bazı enfeksiyon hastalıkları. Olayın bağışıklık sisteminin henüz çözülemeyen bir bozukluÄŸundan ileri geldiÄŸine dair güçlü deliller de var. Yine de henüz hastalığın nedeninin kesinleÅŸmediÄŸini söyleyebiliriz. l Ãœlseratif kolit kanser riskini nasıl artıyor?Hastalığın çok iyi izlenmesi gerekiyor. 10-15 yıl devam etmesini takiben kanser riski giderek artıyor. Bu nedenle ülseratif kolitli hastaların düzenli olarak kolonoskopiyle (bağırsağın iç yüzünün görüntülenmesi) takip edilmeleri önemlidir. Ayrıca gerektiÄŸinde bağırsak yüzeyinden alınan parçalar da mikroskop altında incelenmelidir.l BaÅŸka sorunlara yol açabiliyor mu? Vücudun baÅŸka organlarında da ülseratif kolite yol açan mekanizmanın etkilerine baÄŸlı hastalıklar geliÅŸebilir. Bunların başında bel kemiÄŸi ve diÄŸer eklem iltihaplanmaları, karaciÄŸer-safra sistemi iltihaplanması, ayrıca ağız, göz ve deride yaralar oluÅŸması, kansızlık, böbreklerde bazı sorunlar ile akciÄŸer ve kalp zarının iltihaplanmaları geliyor. l Tedavisi nasıl yapılıyor? Ãœlseratif kolitin tedavi seçeneÄŸindeki ilk adım ilaç tedavisi. Tedavinin ilk basamağında öncelikle Aspirinin, etkileri güçlendirilmiÅŸ bir benzeri olan maddelerin muhtelif bileÅŸikleri tercih ediliyor. Bu tip ilaçlarlara kortizonlu ilaçların eklenmesiyle tedavi ÅŸansı artıyor. Ancak verilen ilaçların miktarı, tedavi güçleri ve kullanma süreleri arttıkça yan etkilerinin de artabileceÄŸi unutulmamalı.Bu nedenle hastaların ancak belirli sürelerle bu ilaçları kullanmaları ve eÄŸer cevap alınamıyorsa bağışıklığı baskılayıcı ilaçlara geçilebiliyor. Yine cevap alınamazsa cerrahi olarak tedavi edilmeleri gerekli. Ayrıca bu ilaçları kullanan kiÅŸilerde böbrek yetmezliÄŸi geliÅŸme ihtimali olduÄŸu da unutulmamalı. l Kimlere ilaç, kimlere ameliyat gerekir?Ãœlseratif kolit hastalığında tedavi seçenekleri hastanın durumuna göre belirleniyor. Hastalarda ÅŸiddetli kanama, bağırsak delinmesi, bağırsak duvarının iltihaplanması sonucu bağırsak çapının iyice geniÅŸleyip patlamaya doÄŸru gitmesi, bağırsaktan kan dolaşımına geçen mikropların kan zehirlemesine yol açması gibi durumlarda acil cerrahi gerekir. EÄŸer ilaçla tedavide yan etkiler ortaya çıkmışsa veya tedaviye raÄŸmen hastalık kontrol altına alınamıyorsa yine cerrahi tedavi gündeme gelir. Cerrahinin bir diÄŸer gerekçesi de hastada kanser geliÅŸmesi veya hastalığın kansere doÄŸru ilerlediÄŸinin tespitidir. Hekimin bu noktadaki marifeti hastanın kansere yakalanmadan gereÄŸinde ameliyat edilmesinin saÄŸlanmasıdır. Hazırlayan: Mesude ERÅžANÂ