Üç buçuk atana saba makamı...
Güncelleme Tarihi:
Müziğin ruhun gıdası olduğunu asırlardır biliyoruz. Mesela Osmanlı’da ruh hastaları müzikle tedavi edilirmiş. Hatta, müziğin sadece ruhu değil, bedeni de etkilediğini biliyoruz. Eski yeni uzmanlar, Türk Müziği’nde hangi makam, insanda hangi illete yahut ruh haline ilaçtır, araştırmışlar.
Son olarak, Marmara Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Rahmi Oruç Güvenç açıklamış. Gazetelerde bir haber vardı, bir iki gün oldu galiba.
Türk müziğinin muhtelif makamının insan sağlığına olumlu etkileri üzerineydi.
Hüseynî makamı : Ferahlatır ve iç organlara etkilidir
Hicaz makamı : Soğuktan kaynaklanan hastalıklara, ürojenital sisteme ve böbreklere iyi gelir
Buselik makamı : Genel rahatlık verir, kan dolaşımı ve tansiyonu etkiler
Neva makamı : Üzüntüyü giderir
Nihavent makamı : Ağrılara iyi gelir
Rast makamı : Neşelendirir
*
Yorumlar farklı olabilir ama, büyük Türk-İslam filozofu Farabî’nin de bir araştırması vardır bu konuda.
Farabî, Kitabu’l Musika’l Kebir adlı eserinde (yani Musikînin Büyük Kitabı) hangi makamın, günün hangi saatinde çalınması gerektiğini söyler ve hangi makam insanı nasıl etkiler, anlatır. (Öyle bir yazıyorum ki, duyan gören de benim Farabî'nin bütün kitaplarını okuduğumu zanneder.)
Şöyle ki:
Rast, insana safâ verir.
Rehavî, kalıcılık duygusu
Kuçek, hüzün ve elem
Büzürg, korku verir
Isfahan makamı, güç ve hareket
Nevâ, lezzet ve ferahlık
Uşşak, gülme hissi
Zengule, uyku
Saba makamı, cesaret
Bûselik, insana kuvvet
Hüseynî, barış duygusu
Hicaz ise, tevazû verirmiş
*
Bunlar güzel.
Benim Rahmi Hoca’dan, Farabî’den başka bir ricam var, (İster misiniz Farabî bana cevap versin, ne biçim karizma yaparım!..) hep aklıma takılan bir husus :
Mesela...
Banu Alkan’ın “Yala yala dondurma”
Petek Dinçöz’ün “Foolish Casanova” Ayşe Hatun Önal’ın “Ayılık hamurunda var”
Ve Popstar Bayhan’ın “He büü vyy zzngğüt” şarkısını dinlemenin insan ruhu ve bedeni üzerindeki etkisi nedir?
Yani neremizi ne şekilde etkiler?
(Not: Şarkı sözlerini salladım, Hürriyet arşive açıp sormaya yüzüm tutmadı.)