Yeşim ÇOBANKENT
Oluşturulma Tarihi: Eylül 05, 2009 00:00
Buraya ister devasa bir akvaryum deyin, ister Türkiye’nin sualtı hayvanat bahçesi. Köpekbalıklarıyla tanışmak için aklınıza gelebilecek en son yerde, bir alışveriş merkezinde yer alıyor Turkuazoo. Denizi çağrıştıran adını da, Türkiye ile özdeşleşen harikulade renkli turkuaz taşına borçlu. Önümüzdeki ay İstanbul Bayrampaşa Forum Alışveriş Merkezi’nde açılacak Turkuazoo’nun büyük iddiaları var: Dünyada bir alışveriş merkezinin içinde bulunan ilk akvaryum olmak ve yılda 1 milyon ziyaretçi çekmek...
Güzel sanatlar öğrencileriyle işçilerin el ele verip ince işlerini bitirmeye çalıştığı Turkuazoo’yu dolaşıyoruz. Danışman Juan Romero diyor ki; “Köpekbalıkları çok karizmatiktir. Tartışmasız her akvaryumun süper starlarıdır.” Hayvanat bahçesindeki
aslan ve kaplanların yerini akvaryumlarda köpekbalıkları alıyor.
Açıldığı zaman köpekbalıklarıyla dalış imkânı da sunacak olan Turkuazoo’da Sand Tiger, Black Tip ve Zebra olmak üzere üç ayrı türde köpekbalığı olacak. Toplam köpebalığı sayısı 30’a ulaşacak. Köpekbalıklarını evcilleştirmek için özel bir yöntem uygulanmıyor. Saldırgan davranmamaları için düzenli olarak karınları doyuruluyor. Aküristler; yani akvaryumun bakımı, temizliği ve balıkların beslenmesinden sorumlu dalgıçlar tarafından tek tek elle besleniyor ve zamanla bu sisteme alışıyorlar.
Turkuazoo’yu şenlendirecek sakinleri arasında iki adet Akdeniz kaplumbağası da var. Denize geri bırakılamayacak durumda olan bu kaplumbağalar İtalya’dan geliyor. Aklınıza yanlış bir şey gelmesin, akvaryumundaki bütün sakinleri uluslararası deniz canlıları ticaretini gözlem altında tutan Deniz Akvaryumu Konseyi (MAC Marine Aquarium Council) kuralları altında temin ediliyor. Bu canlıların büyük bir bölümü çiftlik şartlarında üretiliyor. Akvaryumda yaşayan türler vahşi ortamlarına oranla çok daha uzun yaşıyor.
BESLENME TABLOSU TUTULUYORDeniz biyologları ve su altı ürünleri mühendisleri canlıların bakım ve sağlık kontrollerinden sorumlu. Ayrıca akvaryum bünyesindeki laboratuvar su kalitesi ve canlıları için tahlil ve deneylere imkan sağlıyor. Akvaryumda görev yapan aküristler gün boyu akvaryum temizliği yapıyor ve köpekbalıklarını beslemek için hazırladıkları yemleri veriyor. Kalamar, karides, midye, sardalya, uskumru gibi çeşitlerden oluşan yemlerin yanı sıra ıspanak gibi sebzeler de tüketiyor köpekbalıkları. Yemleri toplu bir şekilde akvaryumun içine bırakılıyor ve teker teker elle besleniyorlar. Her biri için ayrı ayrı beslenme tablosu tutuluyor. Turkuazoo’nun önemli özelliklerinden biri de ziyaretçilere akvaryumu interaktif bir şekilde gezme imkânı sağlaması. Görevliler ziyaretçileri bilgilendiriyor ve sorularını yanıtlıyor. Burada köpekbalıklarıyla birlikte yüzmek mümkün olsa da beslemeyi aklınızdan bile geçirmeyin. Bu iş maymunlara fıstık atmaya benzemez!
KAPTAN COUSTEAU’NUN EKİBİNDENİspanyol deniz biyoloğu danışman Juan Romero (50) Fransa’da eğitim gördükten sonra İngiltere’de doktora yaptı. Meslek hayatına 22 yıl önce efsanevi Fransız okyanus bilimci Kaptan Jacques Cousteau’nun Calypso gemisinde başladı. Uzmanlık alanı köpekbalıkları. Onlara genellikle haksızlık edildiğini söylüyor, “Bu konuda Jaws filmlerinin vebali büyük. Köpekbalıkları karınları tokken kimseye saldırmaz” diyor. Uzun zamandır dev akvaryumlar için çalışan Romero 12 projeye katkıda bulundu. National Geographic, Discovery ve BBC kanalları için 70’in üzerinde belgesele imza attı. Küratör Ramon Barbosa Costas (32) da sualtı bilimleri üzerine eğitim görmüş bir İspanyol. Onun uzmanlık alanıysa yapay sualtı ortamlarında çevre düzenlemesi, yani birtür küratörlük. Costas, Avrupa’nın en büyük akvaryumu Valencia’daki L´Oceanografic’te de çalıştı.
MARMARA DENİZİ’NDEN 5 MİLYON LİTRE SUTasarımı, inşaatı ve teknik alt yapısı, Singapur’dan Edinburgh’a, dünyanın çeşitli yerlerinde 21 dev akvaryum kuran Yeni Zelanda kökenli Marinescape tarafından gerçekleştirildi.
Maliyeti 17 milyon Euro, yaklaşık 37 milyon lira. Toplam 8 bin m2’lik bir alana yayıldı. 23 akvaryumun bir kısmı tatlı su bir kısmı tuzlu su canlıları için ayrılmış.
5 milyon litre su Marmara Denizi’nden tankerlerle taşınıyor.
İçinde 10 bin tür ve toplam 25 bin deniz canlısı yer alacak. Bunların arasında; köpekbalıkları, vatoslar, denizkaplumbağaları, denizatları, deniz yıldızları, arapaymalar, mürenler ve ahtapotlar bulunuyor. Bu canlılar dünyanın çeşitli bölgelerinden; Amazonlar’dan, Vietnam’daki Mekong Nehri’nden, Güney Afrika’dan getiriliyor.
Akdeniz, Marmara ve Karadeniz’de yaşayan deniz canlıları da olacak. Mercan, iskorpit, karagöz, levrek, çupra gibi türler unutulmamış.
Yapımı için ortalama 130 kişi çalıştı. Aralarında Türk, Yeni Zelandalı, İspanyol, Koreli ve Maltalı işçi ve uzmanlar var. Açıldığında part-time ve tam zamanlı olarak 70 kişi görev alacak. Çalışanlar Turkuazoo’nun bulunduğu Bayrampaşa’dan seçildi. Balıkların ve tankların bakımı için ‘aküristler’ yetiştiriliyor. Bu, Türkiye için çok yeni bir işkolu.
İçinden 80 metrelik akrilik sualtı tüneli geçiyor.
Ziyaretçiler 270 derecelik su altı görüş açısına sahip gözlem salonuyla deniz canlılarını daha yakından izleme fırsatı yakalayacak. İçinde bir hediyelik eşya mağazası da olacak.
Deniz biyologları ve su ürünleri mühendislerinden oluşan eğitim ekibinin hazırladığı eğitim programlarından yılda 100 bin öğrenci yararlanacak.
Sinema salonunda belgeseller gösterilecek. Dönemsel sergiler, ziyaret saatleri dışında kurumsal toplantılar, nikâh törenleri, çocuklar için doğum günü partileri düzenlenecek.
Giriş ücreti yetişkinler için 25 TL, 3-16 yaş çocuklar için 18 TL ve 0-3 yaş için ücretsiz. İlkokul öğrencilerine yönelik eğitim programları öğrenci başına 10 TL.