Türkiye'nin mesenleri

Türkiye’nin Saatchi’siÖMER KOÇ (47) <ımg>

KoleksiyonerKendisini göstermez, satın aldığı sanat eserleriyle ilgili konuşmayı sevmez. Koç ailesinin düşük profil yaşamayı tercih eden üyesidir. Herkes onun Türkiye’de sanata yön verme gücüne sahip en önemli koleksiyoner olduğunu bilmeyebilir. Benzersiz bir eski kitap, antika ve çini koleksiyonu vardır. Onu asıl önemli kılan, biriktirdiği çağdaş sanat eserleriyle yaşayan bir damarı elinde tutması. Küratör Rene Block’la birlikte Yapı Kredi Kültür Sanat Merkezi’nde açtığı cesur sergilerle kurumun kimliğini değiştirmiştir. Yakında Odakule’nin karşısında açmayı planladığı çağdaş sanat merkezi de sanat camiasının üstünde en çok spekülasyon yapmayı sevdiği konulardan biridir. Yani İngiltere’de sanat piyasasına yön verme gücü nasıl Charles Saatchi’nin elindeyse, Türkiye’de de Ömer Koç’tadır.istanbul Festivali’nin Şakir Bey’iŞAKİR ECZACIBAŞI (80)

İKSV Yön. Kur. Bşk.Sadece önemli bir fotoğraf sanatçısı değil, Türkiye’nin en büyük sanat hamilerinden biri. "Bizim burjuvazimiz henüz Batı’daki kadar gelişmedi, sanata ilgi duymuyor" denildiği bir dönemde, iş dünyasının en güçlü ailelerinden birinden gelip kendini sanata adayan belki de ilk kişiydi. 1965’te Türk Sinematek Derneği’nin kuruluşuna öncülük etti. 1968’den bu yana, Türk fotoğrafçılarının yapıtlarının yer aldığı Eczacıbaşı Renkli Fotoğraf Yıllıkları’nı çıkardı. fransa’nın Sanat ve Edebiyat Şövalyesi Nişanı ve T.C. Devlet Üstün Hizmet Madalyası ile ödüllendirildi. 1993’ten bu yana, istanbul Kültür Sanat Vakfı’nın Yönetim Kurulu Başkanı.Sanatın markasını yaratan çiftOYA (50)- BÜLENT ECZACIBAŞI (60)istanbul Modern’in kurucularıTürkiye’de müze kurmak hiç kolay değil. Hele modern sanat müzesiyse, işiniz iyice zor. "Memleketin bu kadar önemli sorunu varken, bununla uğraşamayız" deyip kestirip atabilir hükümetler. O yüzden müzeciliğin hem ekonomisini hem siyasetini çok iyi bilmek gerekiyor. Oya Eczacıbaşı biliyordu. Kayınpederi Nejad Eczacıbaşı’nın fikri mirası olan modern sanat müzesini hayata geçirmeye kararlıydı. 8. istanbul Bienali’ni gezerken Denizcilik İşletmeleri’ne ait antrepo binasını gözüne kestirdi ve kiraladı. Müze şimdi uluslararası çapta bilinir bir çağdaş sanat markası. Çünkü o ve önemli bir koleksiyoner ve mesen olan eşi Bülent Eczacıbaşı sanat alanındaki en prestijli ve etkili isimlerden biri.Borusan’dan sanata para borusuAHMET KOCABIYIK (53)

Borusan Holding BaşkanıBorusan Holding’in sanata büyük yatırımlar yapmasının arkasında yönetim kurulu başkanı Ahmet Kocabıyık’ın payı büyük. Tam bir klasik müzik hayranı. Uluslararası istanbul Müzik Festivali’ne ana sponsor oluyor, 1999’da kurulan Borusan Filarmoni Orkestrası’nın üstüne titriyor. Onun bu özeni nedeniyle orkestra onuncu yılında Türkiye’nin en prestijli müzik topluluklarından biri haline geldi. Genç müzisyenlere dünyanın en iyi okullarında okuması için müzik bursu veriliyor. Borusan’ın plastik sanatlara da katkısı büyük. Art Center isimli çağdaş sanat merkezinde 35 yaşını aşmamış umut vaat eden sanatçılara, atölye alanları sunuluyor. Ahmet Kocabıyık’ın mimar Ahmet Ertuğ’la birlikte kurduğu bir de yayınevi de var. Osmanlı, Bizans, Roma ve Helenistik dönem sanatlarını konu alan kocaman İngilizce kitaplar hazırlıyorlar.Yaptığı filmleri 17 milyon kişi izlediMURAT AKDİLEK (45)Fida Film’in sahibi44 yıllık Fida Film, Murat Akdilek başına geçtiğinden beri çok yol katetti, pazar payı arttı. Hem yapımcı, hem dağıtımcı hem sinema reklamcısı. Salonlarda yayınlanan reklamlarda büyük payı var. Prodüktörlüğünü yaptığı Hababam Sınıfı Merhaba, Hababam Sınıfı Askerde, Maskeli Beşler, Hababam Sınıfı 3.5, Sınav, Maskeli Beşler ırak, Kabadayı, Maskeli Beşler kıbrıs, Avanak Kuzenler, Ayakta Kal ve A.R.O.G’u toplamda 17 milyon kişi izledi. Newline, Lions Gate Films, Mandate Pictures, Summit, Lakeshore, Media8, Syndicate gibi stüdyolarla anlaşmaları var. Bu sayede TV kanallarına da yabancı film tedarik ediyor, DVD getiriyor. Dağıttığı yabancı filmleri son beş yılda 8 milyon kişi izledi.Sinema ve TV’nin Ayn Rand’ıSİNAN ÇETİN (56)

Plato Film’in sahibiSinan Çetin’in yönetmenliğini isteyen tartışabilir. Ama 1986’da kurduğu Plato Film’le sektör için çok önemli adımlar attığı yadsınamaz. Sinemanın dışında, Komedi Dükkanı, Avrupa Yakası gibi TV programları, yüzlerce reklam filmi ve klibi çekti. Cihangir’de genç insan öbekleri görürseniz bilin ki Sinan Çetin’in Plato’su için oradalar. Sinema, reklam ve televizyon sektöründe çalışmak isteyen gençler için çok önemli imkánlar sağlıyor çünkü. Sinema ve televizyonun mutfağına hem son model ürünler veriyor hem de adam yetiştiriyor.İslami filmlerin yüzünü değiştirdiMESUT UÇAKAN (55)

YönetmenKudret simsarı deyimi hiç hoşuna gitmedi. Ona göre simsar bir işin komisyoncusu anlamına gelir, kudret de Allah’a mahsustur. O, mütedeyyin bir yönetmen. Sinemaya Milli Türk Talebe Birliği sinema kulübünde başlamış, Yeşilçam’da dindar kesimin çember sakallı cüppeli tiplerle karikatürize edilmesine tepki göstermişti. Başörtüsü sorununa değindiği 1994 yapımı Yalnız Değilsiniz filmi olay olmuştu. Sırf ticari kaygılar güdülerek çekilen sulu sepken İslami filmlerin yönünü değiştirdi. Fuarların patronuBÜLENT ÜNAL (65)

Tüyap Başkanı28 yıldır Türkiye’nin en saygın ve büyük kitap fuarını düzenliyor. Her yıl bir onur yazarı seçer ve onun kitaplarını basarlar. Ayrıca 19 yıldır bir de sanat fuarı düzenliyorlar. 850 parçadan oluşan çağdaş resim ve heykel koleksiyonuna sahipler. Taner Barlas yönetimindeki Tüyap Çocuk Tiyatrosu her hafta sonu Tüyap’ın merkezinde ve Haldun Dormen Sahnesi’nde iki ayrı oyun sahneleniyor.Sinemanın bütün şapkaları onun başındaMEHMET SOYARSLAN (65)

Özen Film’in sahibiDedesinden miras kalan Özen Film gibi köklü bir şirketin başında. Sektöre onun kadar hakim olan yok denebilir, çünkü hem sinema salonları var, hem film yapıyor, hem ithal ediyor, hem dağıtıyor. 28 yıldır Amerikan film şirketi 20th Century Fox’un Türkiye’deki temsilcisi. Jaws’u, Star Wars ve Die Hard serilerini, Titanik’i, Cesur Yürek’i, X-Men’leri, Azınlık Raporu’nu, Piyanist’i ve Simpson’ları onun sayesinde sinemada izleyebildik. Gişede çok iyi iş yapan ya da ödüller kazanan birçok Türk filminin de yapımcısı. Kahpe Bizans, Hemşo, Mayıs Sıkıntısı, Uzak, İklimler, Kader, Masumiyet, İtiraf, Eğreti Gelin, Takva, Dondurmam Gaymak, Babam ve Oğlum bu filmlerden bazıları.14 yılda 31.5 milyon bilet sattılarNECATİ AKPINAR - YILMAZ ERDOĞAN (41)BKM’nin patronları1994’te beşiktaş’taki eski Mıstık sinemasını tiyatro salonuna dönüştürdüler, BKM’yi öyle kurdular. Yılmaz Erdoğan tutacak filmi, oyunu iyi biliyordu, Necati Akpınar işletme ve mali işleri. Süper ikili olarak BKM’yi büyüttüler. Yılmaz Erdoğan’ın arkadaş kredisi de çok işe yaradı. Demet Akbağ, Erdoğan’ın yazdığı her oyunda oynadı, Cem Yılmaz gösterilerini BKM’de yaptı. 15 yılda küçük bir kültür sanat imparatorluğu haline geldi BKM. Artık Harbiye Açıkhava, Turkcell Arena ve Bodrum Antik Tiyatro konserlerini onlar düzenliyor. Yapımcısı oldukları film, konser ve oyunları 14 yılda 31.5 milyon kişi izledi.