Türkiye’nin küçük Cavcav’ları

Türkiye’deki 2. Lig B kategorisine kadar olan tüm ligleri izleyen, toplam 87 kulübü PAF takımlarına kadar inceleyen, 5 bini futbolcu olmak üzere, başkanından teknik direktörüne kadar 7 bin kişiye not veren scouter’lar (yıldız avcısı).

Kimi henüz üniversite öğrencisi, kimi de daha üniversiteyi yeni bitirmiş Türkiye’nin yıldız oyuncu avcıları. Futbolcu keşfetmesiyle ünlü Gençlerbirliği’nin değişmez Başkanı İlhan Cavcav’ın bir nevi genç versiyonları.

Sadece meraklıların değil, futbolu profesyonel olarak yürütenlerin bile elinden düşmüyor. Çünkü, Ajax henüz İbrahimoviç’i almamışken, Valencialılar Aimar’ı tanımıyorken, Ronaldinho, Ronaldo’nun yanlış yazımından kaynaklanan hayali bir topçu zannediliyorken, bu oyun onları çoktan keşfetmişti. Bu futbolcuları tercih edenler hep kazanıyordu.

Önce takımınızı seçiyorsunuz. Tüm dünyadaki 51 ülkenin 150 farklı liginde top koşturan 5 bin takımdan birini. Oyun size buna göre bir bütçe ve bir hedef veriyor. Bundan sonra artık transfer yapmak, taktik belirlemek, finansman, her şey sizden soruluyor. Yaptığınız hamleler ise oyuna daha önceden girilen datalara göre sonuçlanıyor.

Championship Manager adlı oyun, ilk defa 1991’de çıktı. Herkesin kısaca CM dediği bu futbol menajerlik oyunu, 2 yılda dünyanın en gözde futbol oyunu haline geldi. Oyunun sahibi Sports Interactive, 2000’de kritik bir karar aldı. Sadece birkaç Avrupa liginin dahil olduğu oyuna başka ülkelerin liglerini de ekleyecekti. Bunun için internette oylama yaptılar ve oyunun kullanıcılarına sordular, CM’de başka hangi ülkelerin liglerini görmek istersiniz, diye. Ne mi çıktı? Time’ın Atatürk oylamasında ne olduysa o oldu tabii, Türkiye birinci oldu.

Türker Tozan ve arkadaşlarının hayatı da işte bu sonuçtan sonra değişti. ‘Zaten 1991’de ilk çıktığında bu oyunu oynuyordum. Ayrıca futbol bilgim ve İngilizcem de gayet iyiydi. Bir mail attım. Dedim böyle böyle, ben bu işe talibim, verin bana Türkiye liglerini, sizin için ben takip edeyim. Bir deneme istediler. Samsunspor ile ilgili bir rapor. Bir hafta çalıştım, yolladım. O günden beri CM’nin Türkiye araştırma ekibinin başında ben varım.’

25 KİŞİLİK BİR EKİPLE TÜM ÜLKEYİ TARIYORLAR

Yaptıkları işe ‘scouting’ (yıldız avcılığı) deniyor. İzliyor, not veriyor ve yeni yetenekler keşfediyorlar. Avrupa’da başta Ajax takımı olmak üzere birçok kulübün kendi bünyesinde ya da dışarıdan anlaşmalı kişiler çalıştırarak yaptığı bir iş bu. Hollanda’da Amsterdam’daki evinde purosunu tüttüren kulüp başkanına, minik kuşları Senegal’in başkenti Dakar’ın ara sokaklarında fuleli çalımlar atan bir çocuktan bahsedince, özetle scouting yapmış oluyor.

Tozan da kendine Türkiye’deki ligleri takip edecek bir ekip kurmuş. Şanlıurfa’dan İstanbul’a, 25 kişilik bir asistan grubuyla tüm takımları izliyor ve oyunculara puan veriyorlar. Puan verirken CM’nin uluslararası kriterlerini göz önüne alıyorlar. Kendilerine şu soruyu soruyorlar: Dünyanın en iyi futbolcusu 20, en kötüsü 1 puan ise bu futbolcu kaç eder?

Futbolcuya not atarken, 100’ün üzerinde kriter değerlendiriliyor. Bunların arasında dripling, markaj, hız, dayanıklılık, önsezi, şut kabiliyeti, frikik becerisi gibi birçok madde var. Ayrıca 1’den 200’e kadar yetenek ve potansiyel puanları veriliyor. Yetenek puanı, oyuncunun o andaki performasını, potansiyel puanı ise gelecekte ulaşabileceği noktayı ifade ediyor.

EĞER MAÇ İZLEMİYORSAM SUÇLULUK DUYARIM

İşte Tozan ve ekibinin işteki başarısı burada belli oluyor. Profesyonel kulüpler iyi futbolcu transfer edebilmek için menajerlere milyonlarca dolar komisyon öderken, onlar yetenekleri daha parlamadan keşfediyor. Tıpkı oyunun diğer ülkelerindeki scouter’larının İbrahimoviç, Aimar, Ronaldinho gibi yıldızları keşfetmesi gibi onlar da Türkiye’de Necati Ateş, Tuncay Şanlı, İbrahim Akın gibi şimdi üç büyüklerde oynayan yıldızları yıllar önce keşfetmişlerdi.

‘Necati Ateş (24) daha Galatasaray’a gelmeden çok önce anlamıştık mesela. 3 yıl önce Altay’da oynarken, potansiyel puanını çok yüksek tutmuştuk. Yine Tuncay Şanlı (22) aynı şekilde. Sakarya’da oynarken bizim oyunda Tuncay’ı alan hep kazanırdı. Beşiktaşlı İbrahim Akın’ın (20) da oyunda tüm değerleri yüksekti, Beşiktaş’ta geleceğin yıldızı diyorlar şimdi. Halbuki biz çok önce söylemiştik.’

Tozan’ın hayatı sadece futbol. İstanbul Üniversitesi’nde kamu yönetimi okuyup sonra da Marmara Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler yüksek lisansına başlayınca ailesi başlarda oğlumuz hariciyeci olacak diyormuş ama artık onlar da alışmış. ‘Evde oturuyorsam ve televizyonda o sırada diyelim ki, Türkiye 2. Lig A Kategorisi’nden bir maç yayınlanıyorsa eğer izlemezsem suçluluk duyarım’ diyor.

İLERİDE BU İŞİ MESLEK EDİNMEK İSTİYORUM

CM’nin Türkiye’deki diğer scouter’ları da Tozan gibi. Emir Tonguç (23), ‘Sadece futbol düşünüyorum, ileride de bu işi meslek edinmek istiyorum’ diyor. İstanbul Üniversitesi jeofizik mühendisliğinden mezun olan Tonguç, yaptığı işi şöyle anlatıyor: ‘Benim sorumluluğum işin istatistik yanı. Ama basit istatistikler değil. Mesela futbolcu gol attıysa önce golü kaydederim sonra da golü hangi ayağıyla attığını, asistin nereden geldiğini vb... Bizim istatistiklerimiz şu anda birçok kulübün bile ulaşamayacağı kadar detaylı.’

Futbol nasıl sadece futbol değilse CM de sadece bir oyun değil. Ekibin scouter’larından, aynı zamanda aralarında kurdukları internet sitesinin de sorumlusu olan Tolga Kaprol (21), şu anda sitenin 7 bin 800 üyesi olduğunu ama üye olmadan gezenlerle birlikte Türkiye’de on binlerce CM fanatiği olduğunu söylüyor. O da İstanbul Üniversitesi’nde jeofizik mühendisliği okuyor ama henüz 2. sınıfta.

Ekip lideri Türker Tozan, CM’nin araştıma ekibi başkanlığının yanı sıra UEFA’nın resmi internet sitesinin de Türkiye temsilciliğini yapıyor.

SENİ BURAYA KİM YOLLADI !

Türk scouter’lar maçları seyretmek dışında sık sık antrenmanlara da gidiyorlar. Hatta Tozan, ismini vermek istemediği bir takımın antrenmanını seyrederken, yöneticilerinin kuşkulanıp kimin adına çalıştığını sorduklarını anlatıyor. En büyük dertlerinin bilgi toplamak olduğunu söylüyor Tozan. ‘Mesela Urfa’da bir takımı arıyorum. Bir futbolcu hakkında bilgi soracağım ama karşımdaki neden bunları araştırdığımı sorunca doğruyu söyleyemiyorum. Çünkü yalan söylediğimi düşünüyorlar.’ Türk scouter’lar bu iş için para almıyor. Sadece ekip lideri Tozan İngiltere’den oyun başına 1.5 milyar TL bir para geldiğini ama telefon, maç bileti, yolculuk masraflarını bile karşılamaya yetmediğini söylüyor.

3 YILDIZ TAHMİNİ

ALİ ÖZTÜRK (18, Gençlerbirliği)

Kadroya alınıyor ama genelde forma şansı bulamıyor. Santrfor. Ufak boyu sayesinde çok hızlı ve driplingi sağlam. Ersun Yanal da teknik direktörlük zamanında çok tutuyordu. En fazla 2 yıl içinde patlayacaktır.

İRFAN BAŞARAN (14, Galatasaray)

Geleceğin Emre Belözoğlu’su. İleriye yönelik orta saha oyuncusu. Marmaris Belediyesi’nde oynarken, kulübün eski futbol şube sorumlusu Abdürrahim Albayrak tarafından alınmıştı. Daha çocuk yaşta ama 2 yıldır profesyonel.

KILINÇ YETKİNER (19, Sarıyer)

Fenerbahçe altyapısında amatör olarak oynarken, ilk profesyonel sözleşmesini Sarıyer ile bu sene başında yaptı. Stoper oynuyor. Aynı zamanda Fenerbahçeli Müjdat’ın oğlu. Kademesi ve markajı mükemmel.

GENÇ SCOUTER’LAR ARANIYOR

Türker Tozan, 2. Lig B Kategorisi’ne kadar Türkiye’nin her yerinden, takımlarla ilgili gelecek bilgileri değerlendirebileceklerini söylüyor. Dileyenler, turkertozar@ttnet.net.tr adresinden kendisiyle irtibata geçebilir.

CM GİTTİ YERİNE FM GELDİ

Championship Manager oyunu, bu seneye kadar Sports Interactive (SI) tarafından hazırlanıyor ve dağıtımı Eidos firması tarafından yapılıyordu. İki şirket arasındaki anlaşmazlıklardan sonra isim hakkını elinde bulunduran Eidos, oyunu Sega adlı başka bir şirkete yaptırmaya başladı. CM’nin tüm dünyada scouting yapan 2 bin 500’e varan dev ekibi SI’ye bağlı olduğundan, SI bu sene CM’nin devamı olarak Football Manager 2005’i çıkardı. Türker Tozan ve ekibi de tüm CM scouter’ları gibi artık FM için çalışıyor. FM, Türkiye’de de diğer ülkelerle birlikte aynı anda geçtiğimiz hafta perşembe günü satışa çıktı.