Türkiye’nin ‘idrar kaçırma haritası’ çıkarılıyor
Güncelleme Tarihi:
Günün Uzmanı: Prof. Dr. Bülent Çetinel
Oluşturulma Tarihi: Haziran 10, 2004 00:04
Türk Üroloji Derneği ve Ürejinekoloji Derneği, yetişkinlerde görülen aşırı aktif mesane ve idrar kaçırmanın Türkiye’deki yaygınlık oranını araştırıyor. 47 ilde toplam 200 hastanenin üroloji ve jinekoloji polikliniklerine başvuran hastalara uygulanacak anketle Türkiye’nin idrar kaçırma profili çıkarılacak. Araştırma sonuçları eylül ayında açıklanacak.
Aşırı aktif mesane sorunu nedir?
Sık görülen sağlık sorunlarından aşırı aktif mesane, sık idrar yapma, şiddetli idrar yapma hissi (sıkışma), geceleri idrar yapmak için uyanma ve şiddetli idrar yapma hissini takibeden idrar kaçırma (sıkışma idrar kaçırması) gibi yakınmaların tek tek her biri veya bir kaçının bir arada görülmesi.
Hastaların günlük yaşamı nasıl etkileniyor?
Hastalar bu rahatsız edici duruma uyum sağlayabilmek için bazı davranış biçimleri geliştiriyorlar. Örneğin sosyal ve spor faaliyetlerini kısıtlıyor, arkadaş toplantılarına giderek daha seyrek katılıyor, gideceği yerlerin tuvalete yakın olmasına dikktat ediyor, bölgenin umumi tuvaletlerinin yerlerini önceden belirlemeye çalışıyorlar. Hatta evden çıkmamayı terçih edenler oluyor.
Tanı nasıl konuyor?
Eskiden mutlaka mesane (idrar kesesi) içi basınçların ölçülmesi (ürodinamik testler) sonucunda tanı konulmaktaydı. Ürodinamik tetkikler pahalı, zaman alan ve karmaşık testler. Her hastaya bu testlerin kullanılması, böylesi sık görülen bir durumda çoğu kez gereksiz bir masrafa neden oluyor. Birçok hasta da bu testleri çeşitli nedenlerden dolayı yaptıramadıkları için önemli bir sağlık problemini ortaya çıkarmak mümkün olamıyor. Halbuki çoğu kez bilinçli ve basit bir değerlendirmeyle hastalarda aşırı aktif mesaneye neden olan durum kolaylıkla ortaya çıkartılabilir. Son zamanlarda aşırı aktif mesaneye hastanın yakınmaları temelinde ürodinamik tetkikler yaptırılmadan tanı konulması görüşü ağırlık kazanıyor. Ürodinamik testler ancak bazı özel karmaşık durumlarda ileri değerlendirme yöntemi olarak kullanılmalı.
Sadece kadınların sorunu mu?
Hayır. Aşırı aktif mesane hem kadın hem de erkeklerde görülebilen bir durumdur.
Erkeklerde ve kadınlarda görülme sıklığı nedir?
Bu konuda dünyada son zamanlarda gerçekleştirilmiş iki büyük çalışma vardır. Avrupa çalışmasında kırk yaşın üstündeki kadınlarda yüzde 17, erkeklerde yüzde 16 sıklığında görülüyor. ABD’deki araştırma ise sorunun her iki cinsiyette yüzde 17 sıklıkta olduğunu gösteriyor.
Sorun hangi faktörlere bağlı olarak gelişir? Riski artıran faktörler nedir? Başka hastalıklar soruna zemin hazırlar mı?
Aşırı aktif mesane yaşlılıkta mesanede ortaya çıkan değişikliklere bağlı olarak daha sık görülüyor. Depresyon rahatsızlığı olan hastalarda, kadınlarda adet dönemlerinde, hamilelikte, idrar söktürücü ve tansiyon düşürücü ilaçların bazılarını kullananlarda, şeker hastalığı, böbrek yetmezliği gibi sistemik hastalıklarda sık idrar, sıkışma ve sıkışma idrar kaçırması gibi aşırı aktif mesane yakınmalarına daha sık rastlanıyor. Ayrıca mesanesinde taş olan hastalarda, idrar yollarının mikrobik veya mikrobik olmayan iltihaplarında, mesanesinde ur olan hastalarda da bu yakınmalar görülebiliyor.
Tedavisi nasıl yapılır?
Çoğu hasta en yakınına bile konuyu açmıyor. Halbuki bu hastalıkların tedavisi mümkün. Aşırı aktif mesanede tedavi nedene yönelik yapılır. Çoğu ilaçla tedavi edilebilir.
Hazırlayan:Mesude ERŞAN
Sık görülen sağlık sorunlarından aşırı aktif mesane, sık idrar yapma, şiddetli idrar yapma hissi (sıkışma), geceleri idrar yapmak için uyanma ve şiddetli idrar yapma hissini takibeden idrar kaçırma (sıkışma idrar kaçırması) gibi yakınmaların tek tek her biri veya bir kaçının bir arada görülmesi.
Hastaların günlük yaşamı nasıl etkileniyor?
Hastalar bu rahatsız edici duruma uyum sağlayabilmek için bazı davranış biçimleri geliştiriyorlar. Örneğin sosyal ve spor faaliyetlerini kısıtlıyor, arkadaş toplantılarına giderek daha seyrek katılıyor, gideceği yerlerin tuvalete yakın olmasına dikktat ediyor, bölgenin umumi tuvaletlerinin yerlerini önceden belirlemeye çalışıyorlar. Hatta evden çıkmamayı terçih edenler oluyor.
Tanı nasıl konuyor?
Eskiden mutlaka mesane (idrar kesesi) içi basınçların ölçülmesi (ürodinamik testler) sonucunda tanı konulmaktaydı. Ürodinamik tetkikler pahalı, zaman alan ve karmaşık testler. Her hastaya bu testlerin kullanılması, böylesi sık görülen bir durumda çoğu kez gereksiz bir masrafa neden oluyor. Birçok hasta da bu testleri çeşitli nedenlerden dolayı yaptıramadıkları için önemli bir sağlık problemini ortaya çıkarmak mümkün olamıyor. Halbuki çoğu kez bilinçli ve basit bir değerlendirmeyle hastalarda aşırı aktif mesaneye neden olan durum kolaylıkla ortaya çıkartılabilir. Son zamanlarda aşırı aktif mesaneye hastanın yakınmaları temelinde ürodinamik tetkikler yaptırılmadan tanı konulması görüşü ağırlık kazanıyor. Ürodinamik testler ancak bazı özel karmaşık durumlarda ileri değerlendirme yöntemi olarak kullanılmalı.
Sadece kadınların sorunu mu?
Hayır. Aşırı aktif mesane hem kadın hem de erkeklerde görülebilen bir durumdur.
Erkeklerde ve kadınlarda görülme sıklığı nedir?
Bu konuda dünyada son zamanlarda gerçekleştirilmiş iki büyük çalışma vardır. Avrupa çalışmasında kırk yaşın üstündeki kadınlarda yüzde 17, erkeklerde yüzde 16 sıklığında görülüyor. ABD’deki araştırma ise sorunun her iki cinsiyette yüzde 17 sıklıkta olduğunu gösteriyor.
Sorun hangi faktörlere bağlı olarak gelişir? Riski artıran faktörler nedir? Başka hastalıklar soruna zemin hazırlar mı?
Aşırı aktif mesane yaşlılıkta mesanede ortaya çıkan değişikliklere bağlı olarak daha sık görülüyor. Depresyon rahatsızlığı olan hastalarda, kadınlarda adet dönemlerinde, hamilelikte, idrar söktürücü ve tansiyon düşürücü ilaçların bazılarını kullananlarda, şeker hastalığı, böbrek yetmezliği gibi sistemik hastalıklarda sık idrar, sıkışma ve sıkışma idrar kaçırması gibi aşırı aktif mesane yakınmalarına daha sık rastlanıyor. Ayrıca mesanesinde taş olan hastalarda, idrar yollarının mikrobik veya mikrobik olmayan iltihaplarında, mesanesinde ur olan hastalarda da bu yakınmalar görülebiliyor.
Tedavisi nasıl yapılır?
Çoğu hasta en yakınına bile konuyu açmıyor. Halbuki bu hastalıkların tedavisi mümkün. Aşırı aktif mesanede tedavi nedene yönelik yapılır. Çoğu ilaçla tedavi edilebilir.
Hazırlayan:Mesude ERŞAN