<B> Ebru FIRAT - CAPITAL</B>
Oluşturulma Tarihi: Ekim 01, 2004 22:29
Türkiye işsizlik sorununu 21’inci Yüzyıl’a da taşıdı. 2001’deki krizle birlikte sorun büyüdü, binlerce nitelikli çalışan işsizler ordusuna katıldı. Son iki yıldır ise büyümeyle birlikte şirketler alımlara yönelince, umutlar yeniden arttı. Şirketlere yağan CV’ler (özgeçmiş) ve iş başvuruları da bunu gösteriyor. Öyle ki, bazı şirketlere sekiz ayda yapılan başvuru sayısı 50 bini geçti. Yıl sonuna doğru da bu rakamların daha da artması bekleniyor. Beko Elektronik bu yılın ilk sekiz ayında aldığı yaklaşık 100 bin CV ile en çok başvuru yapılan şirket oldu. Capital Dergisi Ekim sayısında Türkiye’nin en çok CV alan şirketlerini yazdı.
Beyaz eşya pazarının lideri Arçelik’e, 1998’de iki bin civarında iş başvurusu geldi. 2003’te ise yaklaşık 69 bin kişi iş talebiyle şirketin kapısını çaldı. Aradan geçen beş yılda Arçelik’e yapılan iş talepleri rekor düzeyde arttı. Arçelik gibi birçok şirket bugün on binlerce iş talebiyle karşılaşıyor. Hiç kuşkusuz başvuruların elektronik ortam üzerinden alınmaya başlanması rekor başvurularda önemli bir rol oynuyor. Ancak, bu sıçramayı sadece teknolojiye bağlamak doğru değil.
Alanlarında öncü ve lider olan şirketler işgücünü de mıknatıs gibi çekiyor. Şirketin büyüklüğü, performansı, pazardaki konumu gibi unsurlar işgücünü etkiliyor. Çünkü, bu şirketler yarattıkları kariyer fırsatları kadar ücret politikaları, eğitim imkanları ile de cazibe merkezi haline dönüşüyorlar. İnsan kaynakları alanındaki deneyimli yöneticilerden Saide Kuzeyli, öncü, girişimci, atak ve sıra dışı uygulamaları cesaretle ortaya koyan şirketlerin ilgi gördüğünü söylüyor. Bu nedenle kendi pazarlarında ön sıralarda rekabet eden şirketler işgücünün dikkatini diğerlerine göre daha fazla çekiyor. İlgi sektöre göre de değişiyor. Bankacılık, ilaç, dayanıklı tüketim, otomotiv gibi yükselen alanlara talep yüksek. Bunun dışında çok uluslu şirketler de artan oranlarda taleple karşılaşıyorlar.
BANKALAR HER ZAMAN GÖZDE
2001 krizinde bankacılık alanında yaşanan deprem binlerce kişinin işsiz kalmasına neden oldu. Ancak bu, iş arayanları etkilemedi. Çünkü, bankacılık hala en gözde sektörlerden biri. Sektörün en büyükleri arasında yer alan üç bankaya gelen başvurular da bu ilgiyi doğruluyor. Yapı Kredi Bankası’na 2003’te 56 bin 944, 2004’ün ilk sekiz ayında ise 35 bin 297 kişi başvurdu. Yapı Kredi Bankası İnsan Kaynakları Yönetimi Bölüm Yönetmeni Neşe Akar , ‘En çok tercih edilen pozisyonlar, şubelerimizin satış ve operasyon takımları için stajyer memur ve işlem yetkilisi, teknoloji yönetimi için yazılım geliştirme uzmanı ve çağrı merkezi için müşteri temsilcisi kademelerinde oldu’ diye anlatıyor.
Garanti Bankası 2003 itibariyle iş başvurularını elektronik ortamdan almaya başladı. Garanti Bankası İnsan Kaynakları Müdürü Murat Akgün , 2003’te 36 bin, 2004’ün ilk sekiz ayında ise 43 bin kişiden talep aldıklarını söylüyor.
Akbank İnsan Kaynakları ve değişimden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Esra Bozkurt , ‘2003’te 30 binin ve bu yılda şu ana kadar 28 binin üzerinde başvuru bize ulaştı. Daha çok yeni mezun, bankacılık alanında yetiştirilmek üzere şubelerde çalışacak gişe yetkilisi göreviyle çağrı merkezi için alımlar ve yönetici adayı alımları yapıldı’ diyor.
ÇOK ULUSLULAR UMUT KAPISI
Türkiye’deki çok uluslu şirketler sağladıkları imkanlar itibariyle iş arayanların ilgisini çekiyor. Bu şirketlerin yurtdışına açılan bir kapı olarak görülmesi de ilginin bir diğer nedeni.
Danone Türkiye, 1997’den bu yana Türkiye’de bulunuyor. Şirketin İnsan Kaynakları Müdürü Gülgün Tekindur’un verdiği bilgiye göre, 2003’te ortalama 18 bin kişi Danone çalışanı olmak için başvurdu. Ocak ayından bugüne kadar olan sürede bu rakam 39 bine çıktı. Yani, bir önceki yıla göre yüzde 216’lık bir artış yaşandı. Pazarlama, finans ve satış bölümleri en çok istenen alanlar oldu.
Bir diğer çok uluslu şirket Unilever’e, 2003’te 12 bin 500, 2004’ün ilk sekiz ayında ise dokuz bin 369 kişi CV bıraktı. Şirkete, son dört yılda toplam 42 bin özgeçmiş ulaştı. Unilever Türkiye İnsan Kaynakları Müdürü Cezmi Özkunt, taleplerin yüzde 80’inin yeni mezun veya üç yıla kadar iş tecrübesi olanlardan geldiğine dikkat çekiyor. Şirket, yönetici adayı veya yönetim destek kadrolarına daha fazla talep alıyor.
Nestle Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi Ahter Kutadgu, son üç yıldır ortalama 15 bin başvuru aldıklarını söylüyor. 2003’te 20 bin kişi, 2004’ün ilk sekiz ayında ise 10 bin kişi iş talep etti. Ahter Kutadgu, ‘Başvuruların çok büyük bir bölümü yeni mezun yönetici adayı kademesine geliyor. Tercih sırasına göre, satış-pazarlama, teknik-mühendislik ve muhasebe-finans bölümleri talep görüyor’ diyor.
En gözde sektörler
HIZLI TÜKETİM
Sektör tercihi özellikle genç adaylarda geçmişe oranla daha net ve keskin bir biçimde yapılıyor. Hızlı tüketim ürünleri son iki yılın en gözde sektörü. Özellikle işletme, pazarlama, yönetim, organizasyon ve mühendislik yapmama kararı veren mühendislik mezunları ile MBA yapanlar bu sektöre meyilli.
FİNANS
Son yıllarda bankacılık ve finansın geçirdiği travma, 40 bini aşkın çalışanın işini kaybetmesi ve 2000’den bu yana bireysel bankacılığın öne çıkması gibi nedenlerle 1990’lardaki büyük ihtişamını yitirdi. Ancak, şube bankacılığının gelişmesi, yeniden yapılanma süreçlerinin nitelikli insan gücüne olan ihtiyaçları sonucu bankalar hala istihdam için talep yaratıyor. Sigorta için bireysel emeklilik, hayat ve sağlık satış temsilcileri, leasing ve faktoringde ise ağırlıklı olarak satış ve pazarlama elemanlarına ihtiyaç süregeliyor.
PERAKENDE
Perakendede oyuncular son yıllarda önemli organizasyonel yapılanma, içeriden insan yetiştirme, süreçlerin yeniden tasarımı gibi değişim projeleri yürütüyor. Sektör paradan para değil, operasyonel işlemlerden kár etmelerini sağlayacak yöntemler arıyor. Buna yönelik iyileştirme projeleri ve yabancı yatırımcıların bu alana karşı artan ilgisi gençler açısından bu alanı cazip hale getirdi.
İLAÇ
İlaçta Türkiye’nin birçok bölgesinde görev alabilecek satış temsilcileri ve ürün yöneticileri için eleman ihtiyacı tüm sektörün yıl boyu aradığı pozisyonlar. Kurumsal kimlikleri oluşmuş, çoğu çok uluslu şirket olması nedeniyle eğitim, gelişim ve kariyer imkanları sunabilen ilaç şirketleri de kayda değer bir cazibe alanı.
DANIŞMANLIK
Yoğun çalışma ve göreceli olarak daha az ücret vermelerine karşın denetim ve yönetim danışmanlık şirketleri okul sonrası adeta ikinci bir okul işlevini yerine getiriyor. Gençlerin kısa bir sürede yetişmelerine olanak tanıdığı, farklı profildeki şirketlerle ilişkiyi sağladığı için yüksek prestijli bir iş alanı olarak kabul ediliyor.
İLETİŞİM
Son 10 yıldır artan bir dinamizm ile önümüzdeki dönemlerde de iş piyasasına damgasını vuracak gibi gözüküyor. Vasıflı işgücü istihdam eden, ilerici insan kaynakları uygulamalarına yer veren, uzmanlaşmaya olanak tanıyan bu şirketlerin gelecekte büyük bir cazibe alanı oluşturacağına inanıyorum.
Gıda alanında faaliyet gösteren yerel şirketler de iş arayanlardan büyük ilgi görüyor.
Bunların başında Ülker geliyor. Ülker İnsan Kaynakları Koordinatörü Aziz Refiğ, 2003’te 51 bin kişiden talep aldıklarını söylüyor. 2004’ün ilk sekiz ayında ise bu rakam 49 bin. Refiğ, iş taleplerinin en çok satış, pazarlama ve mühendislik pozisyonlarında yoğunlaştığını söylüyor. Bisküvi ve çikolata pazarının oyuncularından Eti’ye 2000’de üç bin 500 kişi özgeçmişini ulaştırdı. Bu rakam 2003’te altı bin kişiye çıktı. 2004’te artış trendi devam ediyor.
Başvurularda en çok tercih edilen pozisyonlar distribütör yöneticisi, satış temsilcisi ve zincir mağazalar satış yöneticisi kademeleri oldu.
Yaşar Holding, yeni yapılanması ile son yılların en dikkat çeken gruplarından biri. Holdinge 2003’te 12 bin 497 başvuru yapıldı. 2004 ilginin arttığı bir yıl oldu. Holdingin gıda grubu ise, Pınar çatısı altında toplanıyor. Gıda grubu 2003’te beş bin 13, bu yılın ilk sekiz ayında ise beş bin 439 iş talebi aldı. Ürün yöneticisi, gıda mühendisliği, muhasebe, finansman, yönetici asistanı gibi pozisyonlar öne çıktı.
Dayanıklı tüketim ürünleri sektöründe ön sıralarda yer alan Arçelik, Beko ve Profilo Telra iş arayanların da gözdesi durumunda. Her üç şirkete yapılan başvurular yıllar itibariyle adeta bir çığ gibi büyüdü.
Sektörün önemli oyuncularından Arçelik’e 2003 yılında tüm kanallardan toplam 68 bin 994 iş başvurusu yapıldı.
Şirketin kapısını 2004’ün ilk sekiz ayında 37 bin 415 kişi çaldı. Oysa Arçelik, 1998 yılında iki bin 308 iş başvurusu almıştı.
İş başvurularındaki bu sıçramada şirketin 2000’den sonra kariyer portallarını kullanmaya başlaması etkili oldu. Bu tarihten itibaren şirkete yılda ortalama 55 bin iş talebi gelmeye başladı.
Arçelik yetkilileri, başvuruların daha çok 0-3 yıl tecrübeye sahip adaylar ile satış, pazarlama ve mühendislik alanlarından geldiğine dikkat çekiyor.
1998 yılında 20 bin CV alan Beko’da da başvurular son beş yıl içinde yaklaşık beş kat arttı. 2003’te 84 bin 629 kişi Beko’ya iş için başvururken, bu rakam 2004’ün ilk sekiz ayında 91 bin 908’e ulaştı.
Başvurularda en çok talep mühendislerden geldi.