Türkiye’nin 100 yıllık tanığı Güzin Dino hayata veda etti
Güncelleme Tarihi:
Ressam Abidin Dino’nun eşi dilbilimci, çevirmen, yazar Güzin Dino Paris’te 103 yaşında hayata veda etti. Abidin Dino’nun ölümünden sonra Paris’te yalnız yaşamaya devam eden 1910 doğumlu Güzin Dino, 102 yaşına kadar tek başına bakıma ihtiyacı olmadan yaşadı. Ancak son bir yılda şuuru hala açık olmasına rağmen vücudu yaşlılık nedeniyle pes eden Dino, 103 yaşında hayatını noktaladı.
Paris’e ilk göç eden isimlerden Abidin ve Güzin Dino çifti, 1943 yılında Adana’da sürgün yıllarında evlendi. Türkiye Komünist Partisi üyesi Abidin Dino, baskılar ve kovuşturmalar nedeniyle Türkiye’yi terk ederek 1952’de Paris’e yerleşti. Güzin Dino da 1954’te eşinin yanına gitti. Paris’te Abidin Dino’nun hastalığı nedeniyle sanatoryum olan yerlerden, güney sahillerine kadar pek çok şehri dolaşan çift, sonunda Türk entelektüellerin türbesi haline gelen Paris’teki Saint Michel’e, ardından da ünlü Rue de l’Eure sokağında bulunan 9’uncu kattaki ressam atölyesine taşındı.
Fransa’nın TÜBİTAK’ı CNRS’de çalışan ve Doğu Dilleri Enstitüsü INALCO’da öğretim üyeliği yapan Güzin Dino, Nazım Hikmet ve Yaşar Kemal’in eserlerini Fransızcaya çevirerek, Fransızlara Türk edebiyatını tanıttı. Çevirileri, birçok büyük yayınevi tarafından yayınlandı, denemeleri, Fransız ve Amerikan dergilerinde büyük ilgi gördü. Güzin Dino, Fransa Uluslararası Radyosu’nun (RFI) Türkçe bölümünün de uzun yıllar yöneticiliğini yaptı.
Güzin Dino, Türkiye’den gelen aydın ve sanatçıların buluşma mekanı evinde Abidin Dino’nun hastalığında, yokluk günlerinde ve sürgünlerde onu bir dakika yalnız bırakmadı. Abidin Dino 1993 yılında gırtlak kanserinden ölünce, kalan ömrünü eşiyle paylaştıkları evde yalnız başına geçirdi. 102 yaşına kadar tek başına yaşamayı başaran Dino, eşinin ölümünden sonra da gelenek haline gelen ziyaretçileri ağırlamaya devam etti. Güzin Dino, ziyaretçilerin boş bırakmadığı evinde, son nefesine kadar Abidin Dino ile geçirdiği günleri, Türk siyasetini ve Nazım’lı anılarını bıkmadan yeni nesillere aktardı. Her seferinde, “O ülke değerli insanlarının kıymetini hiç bilmedi” diye yakındı. Ölümünden iki hafta önce evinde ziyaret ettiğimiz Güzin Dino, yorgun fiziğinin üzerinde hala dipdiri yaşayan canlı bir beyne sahip olmanın zorluklarını yaşıyordu. Sürekli hareket etme isteği ile sık sık ayağa kalkmayı deneyen Güzin Dino, bir hafta içinde 3 kez düşünce hastaneye kaldırılmıştı.
“BİZ ÇOK MUTLU YAŞADIK”
Son ana kadar her gün Le Monde gazetesi okuyan ve Türkiye’deki siyasi gelişmeleri bütün canlılığı ile takip eden Dino, kaldırıldığı hastanede yaşama veda etti. Hürriyet’e verdiği bir röportajda, Nazım Hikmet’in ünlü şiirinde, “Sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin?” dediği eşi ile hayatını anlatan Güzin Dino, “Eşiniz gerçekten mutluluğun resmini yaptı mı?” sorusuna, “Onu bilmem ama çok mutlu olduk biz, mutlu yaşadı” yanıtını vermişti. Abidin ve Güzin Dino, Nazım Hikmet’in ayrılmaz dostları olmuştu.